Roşan de hetî werdî ra baldar bibê

  • 11:36 25 Hezîrane 2023
  • NAROJANE
MERKEZÊ XEBERAN – Roşan de zêde werd û şêranî beno sebebê xeylê problemanê weşîye yê sey nêweşîyê zerr, gurçik, qeseba, şekir û tansîyonî. Dîyetîsyen Tugba Kuçuke da zanayîş ke seba ke vernîya problemê şenikî bêra girewtiş ganî merdim hetê werdî de baldar bibo.
 
Roşan de werdê tewir bi tewirî yene pewtiş û werdiş. La doktorî îqaz kenê ke bi taybetî wextê winasîyan de ganî hetê weşîye de baldarî bibo. Nêweşîyê dîyabet, şekir, tansîyon, gurçik û yê ke dîyet kenê ganî wextê bîyayîşê roşanî de baldar bibê.
 
Pisporê Takvîmê Doktoran ra Dîyestîsyen Tugba Kuçuke dîyar kerd ke mîyanê roje de nan kêm bikerê û wina vat: “Roşan de badê werdê şekir, şîranîyê bi şerbet û pasteyan ganî merdim bi qedehêk şit yan zî hirê kewçikî mast peymeyê şekirî bifîno. Eke alternatîf bibo herinda şîranîyê bi şerbetin û mîrî de yê bi şitin tercîh bikero. Mîyanê roje de fêkî biwerê yan zî nan kêm bikerê.” 
 
‘Şima eşkenê tutan rê sînor bironê’
 
Tugbaye vat ke wexto ke şekirê roşanî yeno vatiş tutî yenê vîrê merdimî û wina dewam kerd: “Ganî tutî zêde şekir nêwerê. No beno sebebê problemê weşîye û weşîya didanan. Qedexe nê la şima eşkenê sînoran bironê.”
 
Werdî ganî şenik bê
 
Tugba dewamê qiseykerdişê xo de nê çîyan ard ziwan: “Werdê ke roşan de yene îkramkerdiş zî ganî şenik bê. Tehmê werdî biewnê û zêde mewerê. Herinda şekirî de tercîhkerdişê çîkolatayî hîna raşt o. Sewbîna prosesê roşanî de ganî zêde awe bêra şimitiş.”
 
Tugba, pêşnîyaz kerd ke dimayê arayî saetêke rayîrşîyayîşêk bi lez seba rojî başêr o vat ke wexto ke şinê serdayîş, mesafeyê kilmî bi rayîr ra şîyayîş, vera asansore bi derenceyan rê şêrê, mîyanê roje de tevgerê fizîkî û bi nê rengî seba weşîye muhîm o.
 
Vera birincî bulxur virazênê 
 
Tugba seba kesê ke wazenê roşan de meymananê xo rê werdê weşîye pêşkêş bikerê nê pêşnîyazî kerd: “Şima eşkenê şîrînayîyê şitî yan zî fêkî, fêkîyê wuşkî amade bikerê. Wextê amadekerdişê çaye de, şima eşkenê çayêke weş viraznê, perçeyêk darçîn û 3-4 qulikan bierzê mîyanê çaydanêke. Vera şimitişê bi asîd, şima eşkenê awa fêkiyan yan zî lîmonata amade bikerê. Şima eşkenê vera birincî, bulxur virazênê.”