Melîke Aydin

 

ÎZMÎR – Cinîyan dîyar kerd ke îqtîdar çarçeweya bedilnayîşê qanûnê bingeyîn de qanûnê hûmara 6284 û xeylê heqanê bînan yê cinîyan keno binê tehluke û da zanayîş ke ganî her hetî ra cinî pîya têkoşîn bikerê.

 

Serekkomarê AKPyî Tayyîp Erdogano ke Peymana Stenbolî bi qerarnameyêk fesh kerd, nika zî qanûnê hûmara 6284î hedef gêno. Weçînayîşê serekkomarî û parlementerîye de AKP û MHP Tîfaqê Cumhurî awan kerd û Partîya Yenîden Refah û Huda Par zî kerd mîyanê tîfaqî û nê wirdî partîyî betalkerdişê bedilnayîşê destûrê bingeyîn şert eştî vernî. Dimayê weçînayîşan Tîfaqê Cumhurî ke yewna newe bî îqtîdar, bedilnayîşê qanûnê bingeyîn ard rojeve û wazeno ke qanûnê hûmara 6284î çarçeweya bedilnayîşî de wedarîyo.

 

Cinîyan derheqê qanûnê hûmara 6284 û destkewtişê bînî yê cinîyan û hêrişê hemverê destkewtişê cinîyan ercnayîş kerd.

 

‘Ganî heme cinîyî pîya bê’

 

Kedkara keyeyî Sebahat Işik Yuksele: “Qanûnê 6284î qanûnêk derheqê cinîyan de yo. Waştişê Huda Parî wedaritişê nê qanûnî bî. Sey her cinîyêke ez zî reaksîyon mojnena. Tirkîyayêke her ke şina ver bi şerîatî ra şina, esta. Îmkanê mi bibayêne ez tîya de nêmendêne. Merdimê mi tepişte yê. 20 serrî yo Tirkîya her ke şina xeripîyena û hîna zêde ver bi xirabîyayîşî ra şina. Bîyayîşê Huda Par, Saadet, yeno manaya ma temamî çinî bibî. Bi bedilnayîşê qanûnê bingeyîn wazenê se bikerê ez nêzana. Her tim qala wedaritişê nefeqeyî kenê. Vatişê dişmenîya cinîyan kenê. Cinî xora têkoşînê bîyayîşî danê. Ganî cinîyî hîna zêde xo rêxistin bikerê û têkişt de ca bigîrê.”

 

‘Ez seba tutanê kênayan fikarin a’

 

Hemwelatija bi nameye Bahara ke nêwaşte peynameyê xo bida û mexdurê erdlerzî ya wina vat: “Ez Antakya ra ameya. Ez do reyna şêra uca. Cinî heqanê xo zanê la Tirkîya de pê nînê. Ez paştî dana qanûnê derheqê cinîyan. Ez pêvînayîşê qanûnê bingeyîn nêeşkena zêde taqîp bikera. Demêko dergo ke televîzyon ma ra dûrî yo. Coka ra ez nêeşkena ercnayîş zêde bikera. Ma nêeşkenê xo îfade bikerê. Kênaya mi û lajê mi estê. Fikarê mi estê. Ez seba tutanê kênayan fikarin a.”

 

‘Cinîyî azadîya heqî kenê’

 

Wendekara unîversîteye Ayşegul Alçiye zî nê çîyan ard ziwan ser: “Ez heqê cinîyan baş nêzana la ez her tim kişta cinîyan de ya. Ma cinîyî her tewirê azadîye heq kenê. Ma cinîyî ganî heqanê xo bipawê. Kes nêeşkeno ma sînor bikero. Ma camêrdan ra hîna bi aqil ê. Ez nêwazena bikewa babeta sîyasetî la ez bawer nêkena ke bedilnayîşêk bikera. 20 serrê ma wina derbaz bî. Ma wazenê şîdetî bivindarnî û vernîya ci bêro girewtiş.”

 

‘Ma do bimanî Îran û Afganîstanî’ 

 

Fatma Goncaya teqawite zî nê çîyan vat: “Cinîyî heqanê xo yê qanûnî nêzanî. Ez zî qanûnê 6284î baş nêzana. La wa nêwedarnê. Ma hemwelatijê Tirkîya yê. Ez nêwazena camêrdî hirî cinîyan bigîrê. Ma nê çîyî qebul nêkenê. Qey heqê ma destê ma ra yeno girewtiş. Ma cinîyî bibî yew ma do ser bikewê. Ma xurt ê. Qanûn wedarîyo ma do bibî sey Îran û Afganîstanî.”

‘Ciwanî bi hêrsin ê’

 

Şenay Çetîna ke kafe şuxulnena dîyar kerd ke cinî heqanê xo nêzanê û yê ke zanî zî nîmcet zanê. Şenaye wina dewam kerd: “Bado ke AKP bî îqtîdar enerjîya  mi kewt. Rewşae xirab a. Her kes bibo yew do tay çîyan bibedilno. Di tutê mi estê. Bawerîya tutan zî şikîyaya. Ganî ma bibê yew û tay çîyan bibedilnê.” 

 

Cinîyan ra Duygu Kurtare qisey kerd û aye zî nê çîyan vat: “Cinîyî heqanê xo nêzanê. La ganî ma înan bikerê wayîrê fehmî. Ma bê hêvî nîyê. Ma hêvîya xo vînî bikerê ma do senî biciwîyê. Ciwanî ameyoxê ma yê. Ma înan baş biresnê do komelêk baş awan bibo.”