Turê diyînî qey muhîm o?

  • 10:26 24 Gulane 2023
  • NAROJANE
Melek Avci
 
ANQARA - Avûkat Hedîye Gokçe Baykale da zanayîş ke weçînayîşê turê diyînî seba cinîyan weçînayîşêk zaf muhîm o û wina vat: “Ma babeta heq û azadîya xo de bi raştî rîskê girdan reyde rî bi rî yê. Coka ra wexto ke cinî raya xo erzenê wa baldar bibê, seba ameyoxê xo raya xo bierzê.”
 
14ê Gulana 2023yî de weçînayîşê serekomarî û parlementerî yê donemê 28ine pê ame û weçînayîşan de tabloyêk meclîsî yê demokratîke nêvejîya raşte. La vera hende dizîyan de rayê tîfaqê Cumhurî yê bloqê AKP-MHPyî bi hawayêk cidî kewt. Tayyîp Erdogan weçînayîşê serekkomarîye de kewt binê nisbetê se ra 50î. Wexto ke ma ewnîyenê nîmeyê komelî wazenê nê îqtîdar bibedelîyo.
Seba nê turê diyînî ma eşkenê vajî ke meclîso ke ameyo awankerdiş eşkeno bibedilîyo. Turê diyîne seba cinî û tutan xeylê muhîm o. komeleya Ewil Cinî û Tutî Avûkat Hedîye Gokçe Baykale babete ercnaye.
 
Tabloyê meclîsî yê 14ê Gulane seba cinîyan rîsk o
Hedîye Gokçeye da zanayîş ke tabloyê badê 14ê Gulane cinîyan kerd şikî mîyan û vat: “Beyanatê partîyan yê ke kewtî meclîsî ne cinî û ne zî tutan esas gênê. Beyanatan de cinîyan erzenê planê peynî. Heta Partîya Newe ra Refah namzeda cinî sîya kerd û wina binê veristîya camêrdî de dabî. Huda Par û partîya Newe ra Refahî, bîyayîşê înan yê meclîsî raştî zî xof o. Yê ke paştî dayî beyanatê nê partîyan vatbî ‘ma do bi nê şertan têbigêrê’. Tîfaqê Cumhurî de bi şertan ca girewtî. No zî yeno manaya ke AKP waştişê înan qebul keno. Coka ra ma tehlukeyêk gird reyde rî bi rî yê. qanûnê 6284î zî binê tehluke de yo.” 
 
Seba tutan rîskêk gird o 
 
Hedîye dîyar kerd ke Partîya Newera Refahî eynî wext de têkilîyê xo yê bi cemaatan reyde eşkera rayra bena û vat: “No seba cinî û tutan rîskêk o. Tutê bêkesan remnayî cemaatan. Seba ke derse dînî bidê, înan mektebe cemaatan de bi ca kerdî. Xeylê îxbarî ameyî komeleya ma û ma kewtî têgêrayîş mîyan. Serdozgerîya Komare ya Sakaryaye vat ke ca tehqîqatî rê çin o. Tabî tesîrê îqtîdarî yê serê muhakemekerdişî zaf gird o. Nika meclîs de bi temsîlkarîya înan do cemaatî hîna zêde vila bibê. Raştî zî rîskê girdi cinî û tutan pawenê.”
 
‘Ganî zîhnîyet temamî bibedilîyo’
 
Hedîye wina dewam kerd: “Ma babeta temslîkarîya têduştî sere ra heta peynîya weçînayîşî ard ziwan ser. La eno waştişê cinîye verê çiman de nêame girewtiş. Vîşêrê çend partîya nuqtaya temsîlkarîya cinîyan de heme partîyî bin kewtî. 120 parlementerê cinîyî kewtî meclîs. Na rewşe tabî ma şaş nêverda. Rêzê ke do cinî nêrî weçînayîş de cinîyan sey namzed mojnayî û înan cayê necayan de ca kerdî. Meclîs de ewnîyayîş xeylê muhîm o. Nimune wezîra keyeyî Derya Yanike cinîyêk a, la qet nizdîbîyayîşêk ke cinî û tutan pawena nêmojna. Coka ra ewnîyayîş muhîm o. Senî bi ewnîyayîşê cinîye meclîs de cinî yena temsîlkerdiş muhîm o. Coka ra ma vanê ke ganî ewnîyayîş komple bibedilîyo. Zîhnîyet bibedilî yo.” 
 
‘Ganî serekkomarêk hetê cinî û tutan de bo’
 
Hedîye Gokçeye qiseykerdişê xo yê peyênan de bale ant serê turê diyînî yê serekomarîye ser û ard ziwan ke no tabloyê meclîsî eşkeno bi hemserekê ke bêro weçînayîş bêro raştkerdiş û vat: “Zafaneyê meclîsî nika destê tîfaqê Cumhurî de yo. No seba cinî û tutan rîsk o. Seba weçînayîşanê bînan, seba ke temsîlkarîya cinîyan zêde biba ma do reyna bixebetî. Ma çend meclîs de zêde bibê hende baş o. Sewbîna no weçînayîşê serekkomarîye zî xeylê muhîm o. Qe nêbo serekomar hetê cinî û tutan de bo heqê înan bipawo do meclîs de zî çîyê baş bibî. Turê diyînî de 32 mîlyon cinî raya erzenê. No weçînayîş seba heme cinîyan muhîm o. Ma bi rîskê girdan reyde rî bi rî yê. Ganî no sîstem wina dewam nêkero. Wa cinî seba azadîya xo seba ameyoxê xo raya xo bierzê.”