Mexdurê erdlezî: Ma xo asayîşî mîyan de nêvînenê

  • 12:38 15 Nîsane 2023
  • NAROJANE
Dîlan Babat
 
HATAY - Ruçen Bizima ke mexduranê erdlerzî ra yew a ard ziwan ke badê erdlerzî şarê Hatayî qederê xo rê ame terkkerdiş, bi prosesê weçînayîşî reyde ame vîrîkerdiş û vat: “Ma raya xo danê kesê ke heq kenê.”
 
Erdlerzo ke merkezê ci Mereş bî sero ra di aşme ra zêde derbaz bî. Hukmato ke badê erdlerzî hetkarî nêdaye şarî, vera ke wext derbaz bî zî hema lazimîyê xususî bi taybetî zî problemê keyeyan yê şarî bi ca nêameyo. Mexdurê erdlerzî yê ke mecbur mendî xeymeyanê ke seba şert û mercê demserrî musaît nîyî de manenê, varano zêde vera reyna mexdur bîyî.
 
Şîdet zêde bî
 
Vera nê probleman, aşma Adare ra nata şîdetê camêrdan herêma erdlerzî de zêde bîyo û cinî zî çinîbîyayîşê mekanîzmayan vera nêeşkenê vengê xo vera şîdeto ke bi înan yeno kerdiş de bivejnê. Kêmasîyê xebata derheqê tutan vera tutan zî yenê îstîsmarkerdiş. Bi haletê birnayîşî hêrişê xeymeyê cinîya ke qezaya Defne de hêrişê camêrdî reyde ri bi rî mende kerdî, sewbîna vejîya raşte ke cinîyêk bîn zî hetê cendirmeyan ra raştê şîdetî ameya. Bi nê caardişan xeymeyê bê asayîş yê herêma erdlerzî seba cinîyan tehlukeyêr benê. 
 
Bade di aşman eşkeya xeymeyêk newe bigêra
 
Ruçen Bizima ke qezaya Defneye de manena, tena nê kesan ra yew a ke yew hewteyî verê cû eşkaye xeymeyêk xo rê bigêra, heta ke zêdeyê di aşme derbaz bî lazimîyê ê nêameyî caardiş. Ruçena ke erdlerzî ra weş xelisîyaye û keyeyê aye zirarêk gird dîye baxçeyê keyeyê xo de xeyme akerde. Ruçene 3 rojê ewilîn yê erdlerzî sey felakete ercnaye û dîyar kerd ke înan 3 rojê ewilinan de lazimîyê xo yê tuwaletî raşteyanê akerdeyan de pê ardî. Ruçene vat: “Bi tu hawayêk hetkarî nêame. Tay cîranê ma merdî, cenazeye înan hirê roje wina mendî. Ma yew jeneratorêk girewt ke tena ma şewe telefonanê xo pê ci şarj bikerê. Ma seba xeymeyan muracat kerd la erê ame. Ez mecbur bîya ke bi tutanê xo reyde xeymeyê keyeyêk de bimana. Mi yew hewteyî de xeyme girewt. Xeymeyo ke ez tede ya xeylê awe derbaz keno. Firtone werişt û xeymeyê ma fira. Şert û mercê ma xeylê zehmetin ê.”
 
'Tuwalet newe ame cakerdiş’
 
Ruçene dewamê qiseykerdişê xo de vat ke hetê gida û lazimîyê pakîye de hetkarîyê ke yene kerdiş xeylê kêmî yê û vat: “Ma hewl danê ke pê çîyê ke binê xirban ra bivejnê îdareyê xo bikerê. Ma bi werdê ke heta nika binê xirban ra ameyî vetiş îdare kerd. Nizdîyê ma de nêweşxaneyêk raşteyî ameyo awankerdiş, ma tîya ra eşkenê werd temin bikerê. Badê nîmroje werd danê. Tuwaletê newe ame ronayîş. Verê ke bêro awankerdiş ma lazimîyê xo yê tuwaletî raşteyanê vengan de bi ca ard. Ma tîya de nizdîyê 12 estê, ma paştî danê yewbînan. Cereyan û awe badê yew aşme dîya. Ma kincanê xo zî eştêne makînaya ke ma binê xirban ra vet û ma xo reyde ard.”
 
'Ez nêeşkena kûr rakewî'
 
Ruçene, dîyar kerd ke ê xeymeyan de xo asayîş nêvînenê û wina dewam kerd: “Mêrdeyê mi seba kar vejîya teber. Ez bi tutanê xo reyde manena û tersena. Seba ke tuwalet dûr ê, ma mecbûr ê ke hewcedarîyê xo yê tuwaletî heta serê siba verdenê. Ma zanenê ke seba weşîya ma zirar o, la çîyêk ma bikerê çin o. Ez nêeşkena kûr rakewî, ma heta siba çimêk ma akerde rakewenê. Dimayê erdlerzî şar kêm bî, xeylê xo şî. Ma şandînan nêeşkenê şêrê tuwalet. Her xeymekê de bi pêroyî 4-5 kes manenê. Seba cilşûtişî û banyo her kes bendeyê rêze yo.” 
 
'Ma terkê qederê xo ameyî kerdiş'
 
Ruçene, dîyar kerd ke bi rojeva weçînayîşî reyde mexdûrê erdlerzî ameyî xovîrrakerdiş û dîyar kerd ke  problemê erdlerzeyan nêvînaye ra ameyî û ameyî xovîrrakerdiş. Rûçene wina vat: “Demê weçînayîşî de her kes do bivîno ke heqê ci çî yo. Ma rayanê xo bidê kesê ke heq kenê. Derheqê Hatayî de hema çîyêk nêameyo vatiş. Ma ameyî peygoşkerdiş û bi qedera xo reyde rî bi rî ameyî verdayîş.”