‘Ganî Kurdkî bibo ziwanê fermî û perwerdeyî’

  • 11:25 20 Sibate 2023
  • NAROJANE
 
STENBOL - Hemsereka Komeleya Cigêrayîşê Kurdkî Remzîye Alparslane dîyar kerd ke ziwanê dayîke yeno manaya ziwanê bîyayîşê şarî û dersê weçînitene nêbenê dermanê birînê seserran, ganî bi ziwanê dayîke perwerde bibo.
 
Heqê ziwanê dayîke heqê esasî yo ke nêeşkeno bêro qedexekerdiş. La kurdî bi serran o ke hemverê zext û qedexeyanê serê ziwanê xo têkoşîn danî. Dewleta ke destur dana her tewirê kurs û ziwanan seba Kurdkî her tewir zilm û astengîyan pê ana. Kurdkî bi derse weçînitene sînor kena.
 
Hemsereka Komeleya Cigêrayîşê Kurdkî ya Stenbolî Remzîye Alparslane derheqê muhîmîya ziwanî de qisey kerd.
 
Muhîmîya ziwanî ya seba şaran
 
Remzîyeye da zanayîş ke seba şaran ziwan muhîm o û bi saya ziwan cuye yena îdamekerdiş û wina vat: “Ma zî cuya xo ziwanê xo sero ra benê. Her çîyê ma adet, kultur û cuya ma pê ziwanî şekîl gênê. Coka ra ziwan seba şarî zaf muhîm o. Pêro ziwanî yenê manaya bîyayîşê şarî. Seba ke şar nasnameyê xo vînî nêkero ganî wayîrê ziwanê xo bivejîyo. Çîyo tewr muhîm yê seba bîyayîşê şarî ziwan o.”
 
Polîtîkayê asîmîlasyonî 
 
Remzîyeye dîyar kerd ke polîtîkayê qirkerdişî bi taybetî sere kurdan de pê yenê û sebebê ci zî wazenê ke bîyayîşê Kurdan mîyanê tirkan de bihelnê û wina dewam kerd: “Awanbîyayîşê komarî ra heta nika na polîtîka yena rayraberdiş. Roja ewilîn ra zîhnîyet her tim sey xo yo. La goreyê şertanê demî polîtîka şekil gêna. Demêk derg şar nêewtayêne ke vajo ma kurd ê. Nêeşkayêne ke bi Kurdkî qisey bikerê. Ameyêne cezakerdiş. Mîyanê herikîyayîşê demî de na polîtîka nerm bî la qet nêvindert.”
 
Wayîrvejîyayîşê ziwanî
 
Remzîyeye bale ant qedexekerdişê konseran ser û domna: “Hewl danê ke her çîyê aîdê kurdan şenik bifînê. Wazenê şarî ziwan û kulturê înan ra dûrî bikerê. La şar êdî rewşe zano. Nêwazenê ke tu çîyêk aîdê kulturê kurdan biverdê. Eke wina dewam bikero do şar bêro çinîkerdiş. Coka ra ganî kurdî wayîrê ziwanê xo bivejê. Komeleya ma derheqê ziwanê Kurdkî de xebatan kena. Ma bi hetkarîya kursan hewl danî ke Kurdkî bimusnê kesê ke wazenê bimusê. Ma derheqê kultur û tarîxê Kurdan de malumatan danê. Ma seba kurdanê metropolan ber akenê. Ma seba her kesî perwerde danê. Sînorê emrî çin o. Xebata ma ya tewr muhîm seba tutan a. Embazê ma seba tutan hîkaye û materyalanê bînan hadre kenê. Sewbîna kovar ama ya Zendî demek dergo ke yena weşanayîş.”
 
Waştişê perwerdeyê ziwanê dayîke
 
Remzîyeye qiseykerdişê xo yê peyênan de vat ke xeylê muhîm o ke tutî bi ziwanê xo perwerde bivînê û wina qedêna: “Tutî wazenê ke bi ziwanê xo bicuyê. Coka ra zî nêmedişê înan yê binê polîtîkaya asîmîlasyonî zaf muhîm o. Çend îmkan bibê ganî bêrê şuxulnayîş. Dersê weçînitene nêbeno dermanê birînanê seserran. Waştişê ma perwerdeyê bi ziwanê dayîke yo û ma nê semedî têkoşîn danê. Ma wazenê ke dest pêkerdişê mektebî ra heta unîversîte bi ziwanê dayîke perwerde bêro dayîş.”