Melîke Aydin

 

ÎZMÎR - Cinîyê sîyasetmedarî dîyar kerdî de AKP pêroyê îqtîdarîya xo de 86 mîlyaro ke ‘bacê depremî’ arê kerdo, şer û tay şîrketê ke bacê înan ameyî piro berdiş’ rê xerc kerdo. Cinîyê sîyasetmedarî vatî ke erdlerzo ke qewimîya û tedbîrê ke ganî biameyêne girewtiş la nêameyî girewtiş ra asîyeno ke bacî şîyî ça û ganî hesabê nê çîyî bêro perskerdiş.

 

Erdlerzo ke merkeze ci qezaya Bazarcixî ya Mereşî bî û girdîya ci 7,7 û 7,6 bî de tewr tay 41 hezar û 020 tenî dinyaya xo bedelnayî û bi hezaran banî rijîyayî. Erdlerzê 1999î ra dima Bacê Erdlerzî ke ame vetiş û ame daîmîkerdiş nika newe ra yeno cigêrayîşkerdiş. Goreyê dayeyanê ke ameyî weşanayîş mabenê 2003-2022î de yanî 20 serrê îqtîdarîya AKPyî de bacê erdlerzî ke ameyo arêdayîş 86 mîlyar û 138 mîlyon o. Hemsereka Partîya Demokratîke ya Şaran (HDP) ya Îzmîrî Berna Çelîke dîyar kerd ke îqtîdar seba bekaya xo nê bacî xerc kerdo û Sereka Partîya Kede ya Îzmîrî (EMEP) Emîne Uyare zî da zanayîş ke bacî seba erdlêrzî nê seba sermayeyê xo şuxulnayo.

 

‘Bac seba şerî ame xerckerdiş’

 

Berna Çelîke HDPyî dîyar kerd ke bade erdlerzî dewlete hêrişê hewayî pê arde û bacê ke seba erdlerzî yenê arêdayîş hetê îqtîdarî ra seba bekaya xo şerî rê yenê xerckerdiş û wina vat: “Rejîmê yew camêrdî faşîzmî ra wayîr beno. Bacê ke seba erdlerzî ameyo arêdayîş ganî seba têkoşînê hemverê redlerzî biameyêne şuxulnayîş. Serekkomar 3 roje bade erdlerzî şî herême. Mexdurîyetê merdiman nêdî. Televîzyonan de Bankaya Merkezî sey şovêk tewrê bernameyê televîzyonî bî û bexşê xo eşkera kerd. Pereyê şarî cebo kişta raştî ra gênî kenê kişta çepî.”

 

‘Çîyo ke dewlete payan ser de tepişeno bac o’ 

 

Bernaye dewamê qiseykerdişê xo de vat ke îqtîdar hewl da ke vernîya paştîdayîşê şarî zî bigêr, qeyûm tayîn kerd la şar nê çîyî ferq kerd. Bernaye wina dwam kerd: “Dewlete pê bacan payan ser de manena. Şerêk ke dewam keno esto. Ge-ge bi hêrişanê hewayîyan şarî tena verdenê. Qaseyo ke ercnayîş û talebanê şarî ra yeno fehmkerdiş seba bîyayîşê xo dewam bikero bacî şerî rê xerc keno. Ma pêro kesî wextê erdlerzî de dîyî ke bac şer û sermaye rê ameyo birnayîş.” 

 

‘Bac seba erdlerzî nê seba cayanê binan ame xerckerdiş’ 

 

Sereka EMEPî ya Îzmîrî Emîne Uyare zî ercnayîşanê xo ard ziwan ser û vat ke badê erdlerzê 1999î bacê erdlerzî serranê 2000 û 2003î de ame dergkerdiş û vera nê yî hemwelatîyî awanîyanê ke xizmetê endezyarîye nêgirewtî de û awanîyê ke lazimîyê înan tede çinî bî de cuyayî. Emîneye domna: “Wexto ke hemwelatîyî bine xirban de bî îqtîdar çîmeyanê xo seferber nêkerd. Şik çino ke şar zî vano acaba nê bacê ma şîyî ça. Badê erdlerzê Wanî wezîrê ekonomîye vat ke rayîranê dubleyan rê ameyo xerckerdiş. Seke ma vînenê bacê ke seba erdlerzî yenê girewtiş seba çîyanê bînan yenê xerckerdiş.”

Emîneye qiseykerdişê xo yê peyênan de înan vat: “Bacê ke karkerî danî yê şîrketan ra zêde yo. La bacê holdîngan yene pakîkerdiş. Mutahîdî wextê AKPyî dewlemend bîyî, ganî donemêk winasî de bacêk sey serwetî înan ra biameyêne girewtiş. Dezgehê sey AFAD û Kizilayî veng kerdî. Çi heyfo ke erdlerzî de selahîyetdarêk yê sîstemê yew camêrdî çîyêk nêkerd, şar bi îmkananê xo seferber bî. Ganî pêro berpirsîyarî îstîfa bikerî. Erdlerzî de daxî hesabê rantî yene kerdiş. Ez veg dana ke ganî ma bikewî pey bacan û hesab bipersî. Ganî ma seba nê çîyî têkoşînê rêxistinkerde rayra bibî.”