Tulay Hatîmogullari: Gelo YE seba hewayê sîyasî bêveng a?

  • 14:13 20 Teşrîna peyêne 2022
  • NAROJANE
Dîlan Babat
 
ANQARA - Tulay Hatîmogullariya HDPyîje  vat, YE hemverê caardişê çekanê kîmyewîyanê Tirkîya yê Başûrê Kurdistanî ra bêveng a û bale ant serê teqîyayîşê Taksîmî yê Stenbolî de ameyo meydan.  Tulaye wina vat: “Ma ver bi weçînayîşî de şinê û sey weçînayîşê 7ê Hezîran û 1ê Teşrîna Peyêne wazenê Tirkîya ver bi kaosî de berê.”
 
Raşteyê Taksîmî yê Stenbolî de 13ê Teşrîna Peyêne de hêrişê bomba ame kerdiş. Hêriş de 6 kesî dinyaya xo bedelnayî û 81 kesî zî birîndar bîyî. Dimayê teqîyayîşî eşkerayîyê bi naqokî yê Wezîrê Karê Zereyî Suleyman Soyluyî vat, ‘destê ma de dayeyî çinî yê’ û serebût bi vînayîşê şikdare û heme têkîlîyê reyde rojêke de bi netîce bi.
 
Roja diyîn ê teqîyayîşî, eşkerayîya ameye dayîş de ame îdiakerdiş ke Ahlam Albahsira 23 serrî ya Sûriyeyîje bomba daya ro. Pêwa nê DHAyî taxa ke Ahlam ci de ciwîyayîne xeberêke viraşt û roniştoxêk taxe vat, Ahlame serrêke yo taxe de ciwîyena. Suleyman Soyluyî zî vat Ahlam 4 aşmî verê Kobanî de perwerde dîya û Efrîn ra bi rayîrê kaçax ameya Tirkîya.
 
Parlamentera Partîya Demokratîke ya Şaran (HDP) ya Edenî Tulay Hatîmogullari derheqê babete de qisey kerde.
 
Gamêke zî nêameye eştiş
 
Tulaye dîyar kerd ke çi esto wa bêro cigêrayîş û vat: “Werte de dîmenê derheqê şuxilnayîşê çekanê kîmyewîyan de estê. Şebnem Korur Fîncanci seba derheqê dîmenan de fikrê xo dîyar kerd, ameye tepiştiş. Çavuşogluyî vat, ‘çi bibo wa bêro cigêrayîş.’ Gelo seba nê game ameye eştiş? Nê.”
 
‘YE bêvengîya xo pawena’
 
Tulaye dîyar kerd ke komeke zanistê Almanya serê çekê kîmyewîyî de bişuxula şî raşte û cigêrayîş kerd. Tulaye da zanayîş ke koma ke çekê kîmyewîyî ser de şuxilîyaya raporêk hadre ker dû do rapor bidê hukmatê Almanya û Laheyî. Tulaye wina vat: “Ganî derheqê babete de taqîpkerdiş bibo. Ewropa de xeylê parlementerî babete berdî OPECWyî. La wexto ke ma ewnîyenê her kes çim û goşanê xo girewto. Her kes babete ra remeno. Dîmeê şuxulnayîşê çekê kîmyewîyî raşte de yê. Ganî nê dîmenî bêrê cigêrayîş. Yewîya Ewropa seba menfîetanê xo yê sîyasî bêvengîya xo pawena. Verê çimanê heme dinya de şerê Başûrê Kurdistanî yeno kerdiş. Demêko dergo ke herême bê îstîkrar a. Şerê Ukrayna û Rûsya ra dima na rewşe hîna zêde bî. YE seba ke problemê koçberan tolere bikera nêwazena Tirkîya reyde têkilîyanê xo bixebepna.”
 
'Çîyo ke ters virazo nêmendo’
 
Tulaye veng daye endamanê OPECW û hemwelatîyan YEye ke şuxilnayîşê çekê kîmyewî bilez bêro peynîkerdiş û ganî no operasyonê tebere sînorî bêro vindarnayîş. Tulaye dewamê qiseykerdişê xo de bale ant teqayîşê Taksîmî yê Stenbolî û wina dewam kerd: “No senaryo çîyê ke mabenê weçînayîşê 7ê Hezîrane û 1ê Teşrîna Peyêne de ameyî cuyayîş ard vîran. Aye wext zî bi deste DAIŞî qirkerdiş ame kerdiş. Soylu wextê nuştişê senaryoyî de wezîfe girewt xo ser. Her eşkerayîya çi cîya bî û bi nakokî bî. Soylu her çî zurî kerdêne. Vatî Ehlam Sûrîye ra ya la cayêk bîn ra vejîyaye. Vat PYD û YPG kerdî. Mabenê 11-13ê Teşrîna Verêne de Îdlîb de hêzê HTŞyî zêde bî û îqtîdar waşt înan Efrîn de ca bikero. Tirkîya badê operasyonê Efrînî pê ard Kurdanê ucayî koçber kerd û vera înan de Artêşa Newî ya Sûrîye û keyeyê înan bi ca kerd. Kontrolê sîyasî destê artêşa netewî yê Sûrîye û TSKyî de yo. Vernîya HTŞyî abî.”
 
Tulaye qiseykerdişê xo wina qedênaye: “Her qetlîyamo ke pê bêro ganî AKPyî ra bêro zanayîş. Çîyê ke weçînayîşê 7ê Hezîran û 1ê Teşrîna Peyêne de ameyî cuyayîş yenê zanayîş. Çîyê ke Taksîm de ameyî cuyayîş zî mojneno. Îqtîdar rayanê xo vînî kerdo û seba îqtîdarîya xo vînî nêkero muracatê her tewir rayîrî keno. Weçînayîşê 7ê Hezîrane û 1ê Teşrîna Peyêne teşhîr bî. AKP her çîyî sawit sere û çîmanê xo. Man o senaryo verê cû zî dî.”