Fotografê esteyê tewrik de: Eke mi têkoşîn nêkerdêne do binê bîna de bimendêne

  • 15:31 1 Êlule 2022
  • NAROJANE
Zelal Tunç 
 
ERZIROM - Dayîka Hakan Arslan, Melîke Arslan da zanayîş ke aye televîzyon de vînayo ke esteyê lajê aye tûrikêk de yo û destê ey de yo û vat: “Mi 7 serrî dima lajê xo tûrîkêk de dî û destê pîyê ey de dî." Pîyê Hakanî, Ali Riza Aslan zî vat: "Eke mi têkoşîn nêkerdêne, do nêameyîne vînayîş û binê bîna de bimendêne." 
 
Qezaya Sûrî ya Wanî de 2yê Kanûna 2015ine de bi îlankerdişê qedexeyê tebervejîyayîşê kuçeyan de pêrodayîşan de Hakan Arslan dinyaya xo bedelnabi û 7 serrî dima ra cenazeya Hakanî tûrikêk de teslîmê keyeyî ame kerdiş. Girewtişê cenazeya Hakanî bi destê pîyê ey ke mîyanê tûrikî de bî, bî sebebê reaksîyonêk girs. Eynî wextî de no sey, "eybê merdimayî" ame ziwan. 
 
Prosesê serranê 2013-2015ine de sey, "Prosesê Aştîye” ameyîne namekerdiş, hetê îqtîdarê AKPyî ra ame înkarkerdiş û masaya muzakereyî ame rijnayîş. Nê ser de teda û şer tewr kûr bi. 2015ine de Cizîr, Nisêbîn, Gever, Silopî, Sûr de têkoşînê îdarekarîya xoser dest pêkerd. Nê prosesi de xeylêk ciwanî kurdî bodruman de bi hawayêkê gane ameyî kiştiş. Cenazeya Dayîka Taybete 7 rojî erd de mende, cenazeya Cemile seba xira nêbo, dayîka aye, aye kerd dolaba qeşayî. Demê ablûqayê Sûrî de pêrodayîşan de Hakano 22 serrî dinyaya xo bedelnaye. 
 
2016ine de wexto pîyê Hakan, Ali Riza musa ke tutê ey dinyaya xo bedelnayo, şi Amed û nimûneyê DNAyî da û xeylêk rey yeno Amed labelê sey xeylêk keyeyan, o zî nêeşkeno  cenazeya lajê xo bigîro.
 
'Dejê 7 serran ez ancena bi dîmene reyde tewr giran bî’
 
28ê Tebaxe de Ali Riza Edliyeyê Amedî de esteyê tutê xo zereyê tûrikêk de girewtêne û bi sebebê xeylêk reaksiyonan. Dayika Hakan Aslan, Melike Aslan zî televizyon de vîna ke  mêrdeyê aye esteyê lajê ci mîyanê tûrikêk de gêno. Melîke derheqê babete de vat: “dimayê ke mi eşnawit lajê şehîd kewto, xeylêk rey ma muracatê dozgerî û emniyetî kerd. Ser ra 7 serrî derbaz bi. Mi 7 serrî dima televizyon de vîna ke esteyê tutê mi kerdê tewrikêk. Dejê 7 serran ez ancena, nê dîmenî reyde tewr zêde bi.”
'Wa Homa heqê ma nêverdo’
 
Melike dîyar kerd ke hayeya înan ci ra çinbîya ke Hakan Amed de bîyo û vat, o wext tim cenderme ameyîne keye û wina vat: “Cenderme ma rê vatine lajê şima ciwîyeno, şêrê bivînê. Nê ser de vatişê ma zî vat, eke ciwîyeno şêrê şima bivînê. Wa Homa heqê ma nêverdo.”
 
Pêro dayîkan ra vengdayîş: Kulmêke zî bo tutanê xo bigeyrê
 
Melîke venga keyeyê ke nêresayê esteyê tutanê xo vat: “Ez bi serran o lajê xo gêrena. Nika kulmêke herra tutê mi esta. Seba kulmêke herre bo zî ganî dayîkî têkoşîn bikerê. Çi beno wa bibo tutanê xo bivînê.”
 
Xeylêk rey leşkeran teda kerd la înan fek têkoşîn ra vera nêda
 
Ali Rizayî da zanayîş ke dimayê netîceyê DNAyî vejîyayo qeza de leşkeran venga ci kerdo û vat: "Leşkeran vat, ti do seba cenaze kamî reyde şêrê. Mi vat, ez o bi wesayitê xo şêrî û plakayê wesayîtê mi girewtî. Vatî vernîya ke ti şêrê cenaze bê qereqole. Demo ke ez reyna şîya qereqole vat, 'Gor bikolê, ma şêrê bivînê.’ Ma dewe de gor kolna, leşkeran zî ame fotografê ci girewtî.”
'Mi lajê xo yê 22 serre 7 serrî ra dima mîyanê qutuyêkê de girewt’
 
Ali Riza diyar kerd ke bi telefon venga ci daye û vat: “Mi vatêne qey cenaze tipê edlî yan zî morg de ya. Dimayê ke kar qediya ez şîya beşê, 'emanetê edlî'. Mi qaxiz îmza kerd. Mi vat ez o cenaze bigirî şî cenaze girewtî û ardî. Mi vîna, cenaze mîyanê qutuyêke qij de ya. Wezîfedar vat, 'zere de CD esto, ganî ez bigirî'. Mi kapaxê qutî akerd, demo ke mi esteyî dî, dinya serê mi de rijya. Mi tu çîyêk nêdî. Mi lajê xo yê 22 serre 7 serrî dima qutuyêk de girewt. Demo ke ez bi tûrik vejîyaya, mi nêzana çi ame sereye mi."
 
Ali Rizayî dîyar kerd ke tabût zî nêdayê înan û vat: “Bi qutu lajê mi dayî mi. Ez dayîşê engişta lajê xo zî razî ya. Coka mi nêva çîyêk zî û ez vejîyaya. Ganî wina nêbîne. Ganî zere de tabût bidayîne mi. Stenbol ra senîn ardî dayî mi. Çîyêkê ez bikerê çinbi.”
 
‘Eke mi têkoşîn nêkerdêne binê bîna de bimendêne’
 
Ali Riza vat ke hîn kesî hema cenzayê xo nêgirewtê û vat: “Cenazeyê xeylêk embazanê ma nêdayî înan. Yê hînan tena dest, hînan zî tena linge dayî înan. Bi 7 serrî yo mi têkoşînêk pîl da. Keyeyê sey mi fek têkoşînê xo ra vera nêdayî. Ez hêvî kena tutanê xo sax bivînê. Eke ez nêşîna DNAyî nêdayîne û nêkewtine dima do lajê mi bidayîne mi? Mi 2 rey DNA nêdayîne do nêdayîne mi, bieştêne. Xeylêk cenazeyî mîyanê awanîyê Sûrî de vînî bî. Ez tersayîne ke binê awanî de bimano. Mi vatêne eke binê awanî de bimano, ez o nêvînî. Mi çend rey dua kerd. 'Yarebî vernîya ke ez nêvînî, canê mi megî.”
 
'Ganî pêro baroyî gerre bikerê’
 
Ali Riza da zanayîş ke Baroyê Amedî nê çîyê ke qewimyayê gerre kerdo û vat: "Ganî baroyê bînî zî gerre bikerê.”