Derya Ren - Safîye Alagaş

 

AMED  - Seba verguman Cemal Metîn Avci ke Pinar Gultekîn qetil kerdbi cazaya, 'Vistişê tehrîko bêheq' ame dayîş û sazgehê cinîyan derheqê babete de reaksîyon ramojna û vatî bi qerarê Pinar Gultekîne cesaret danê mêrdan. 

 

Roniştena dewaya qatilê Pinar Gultekîne Cemal Metîn Avciyo ke bi îşkenceyî Pinare kişt, merdimê ke ci dir bî hetkerdoxî Mertcan Avcî, dadîya qatilî Ayten Avci, babê qatilî Selîm Avci, cinîya ey ke ci rê aqitîyabi Eda Karagun û şirîkê ey yê karî Gokhan Orhan ke vera sîyakerdişê delîlan ci ra yenê muhakemekerdiş vizêrî di 3yîn Dadgeha Cezaya Giranî ya Mûglayî de ame vînayîş. Dimayê goştarîkerdişê avûkatê hetan, heyetê dadgehe derheqê Metîn Avci de cezaya muebetê giranî da la dima ra na ceza bi behaneyo ke tehrîk bîyo fînayî 23 serrî û derheqê vergumanan ê bînan de zî qerarê beratî dayî. 

 

Dozgerî îtîrazê qerarê dadgehe kerdbi û di muteala de seba vergumanî cezaya muebetî yê giranî waştbi. Sewbîna persêr seba vergumananê bînan de sûcê ke delîlî nimitê, waştişê ceza kerdbi. 

 

Qeraro ke ameyo dayîşî dir vernîyê reaksîyonê pîlî akerdî. Cinîyan eşkera kerdî ke do fek têkoşînê hesabpersayîşî ra vera nêdê. 

 

Endama Platformê Cinîyan ê Şahmaranî yê Mêrdînî Bêrîvan Guneş û endama Heyetê Îdarekarîya Komeleya Cinîyan ê Rosa ra Elîf Tûran derheqê babete de erjnayîş kerd. 

 

'Îqtîdar zî hukm zî mêrde yê' 

 

Bêrîvane da zanayene ke hukmî bîyê sazgehê ke çîyo hewce keno, nêkenê û polîtîkayê bêcezaverdayîşî problemê sîstemî yo û wina vat: "Vera nê zî vatişê îqtîdarî yê 'Ma do di kiştişê cinîyan de cezaya tewr giran bidê' qetî samîmî nîyê. Heme delîlî werte de yê, qatil bi tewirêke çimsûr Pinar Gultekîn qetil kerdo la qatil bi 'Fînayîşê tehrîko bêheq' xelat kerdê. Vera nê zî di têkoşînê duştê şîdetê hemverê cinîyan de samîmîyet û waştişêke hukmî û îqtîdarî çinî yo. Wexto ma vanê kiştişê cinîyan polîtîkê zî, ma nê vanê. Îqtîdar zî Îqtîdarîyêk mêrdeyî yo. Hukm zî hukmêko mêrdeyî yo. Seba îqtîdar xo bipawo hêrişê cinîyan û heqê merdiman kenê. Ma di qerarê hukmî de nê zelal vejenê. Seba vergumanî 23 serrî ceza amî dayîş. No zî yeno manaya ke qatil 14 serrî pey ra do vejîyo." 

 

'Duştê cinîyan de şero topyekun ameyo destpêkerdiş' 

 

Bêrîvane sewbîna nê çîyî ardî ziwan: "Finayîşê tehrîko bêheq ra cezadayîş cesaret dano vergumanan û hemverê cinîyan de zî xîyanet o. Di eynî wextî de heme merdimê ke hetê qetilkerdişî kerdê zî ameyê veradayîş. No zî zelal ramojneno ke kiştişê cinîyan yeno meşrûkerdiş. Ma cinîyî tu reyî do destûr nêdê nê meşrûkerdişî. No hêrişêke duşte heqê cinîyan de yo. Îqtîdar duştê cinîyan de şerêkê topyekun dayo destpêkerdiş. Eke Peymana Stenbolî bi tewirêk bi tesîr biameyêne ca, do qatilî bi cezaya giranî biameyêne muhakemekerdiş û do ceza înan rê nêameyêne fînayîş." 

 

'Sebeb bêcezaverdayîş o' 

 

Bêrîvane dîyar kerd ke feshkerdişê peymane zî cesaret dayo qatilan û nê çîyî eşkera kerd: "Nika ma vînenê ke qatilî eywanê dadgehî de vanê 'Baş o ke Peymana Stenbolî  ameyo feshkerdiş'. No zî sewîyeya ke şîdetê cinîyî resayo kam ci nuqteyî, ramojneno. Nê qerarê winayînî vernîyê qatilan akenê. Îqtîdarî vat do bi paketê hukmî şîdetê serê cinî de yê, biqedênê. La ma vînenê ke bi nê paketan qerarê şîdetî zêde kenê ke, danê. Ma nika bi zîhnîyetêk serdestî dir têkoşîn kenê. Eke Peymana Stenbolî nêameyêne feshkerdiş do na rewşe nêameyêne ciwîyayîş. Sebebê tewr pîl ê zêdebîyayîşê şîdetê serê cinîyan de polîtîkayê bêcezaverdayîşî yê." 

 

'No eybêk sîya yo' 

 

Komeleya Cinîyan ê Rosa ra Elîf Tûran reaksîyon ramojna qeraro ke dewa ra vejîyayo û wina vat: "Dimayê 13 roniştişan qerar ame dayîş. Qeraro ke ameyo dayîş wijdan birîndar kerdo. Ma nê qerarî bi wijdanê lêşinî yê dewlete dir girê danê. Di şexsê Pinare de heme vergumanê cinîyan bi polîtîkayê bêcezaverdayîşî ameyê xelatkerdiş. Ma cinîyî û aktivîstê cinîyan bi serran o duştê nê polîtîkayî de têkoşîn kenê. Qerarê derheqê qetilkerdişî de ameyo dayîş eybêkê sîya yo. Ê ke bîyê hetkarê qetilkerdişî zî heme ameyê veradayîş." 

 

'Ma şîn de nîyê, serewedaritiş de yê' 

 

Elîfe vatişê verguman Cemal Metîn Avci ke Peymana Stenbolî hedef girewt o ard vîr û wina ro ci zêde kerd: "Verguman di eywana dadgehe de seba feshkerdişê Peymana Stenbolî serekkomarî rê sipasî kerd. No zî zîhnîyetê serdestîyê mêrdeyî vejeno werte. La ma cinîyî tu reyî têkoşînê xo ra fek vera nêdanê. Ma cinîyî şîn de nîyê, serewedaritişî de yê. Seba hesab heme vergumanan ra bêro persayîş, ma do kuçeyan de bê."