STENBOL - Dadîya tepişteyê nêweşî Ekîm Can Polatî ke di Zîndanê Tîpê Tyî yê Denîzlî de tepişte yo; nêweşîya kezebe, KOAH û helênayîşê asteyan o, Songul Îlkere da zanayene ke ganî tepişteyê nêweşî lezkî bêrê tehlîyekerdiş û wina vat: "Do hesab bidê dadîyê ke tutê înan tepişte yê. Ma efû nêkenê." 

 

Goreyê doneyê ÎHDyî, Tirkîya de 651 ci ra giranî bi pêroyîn hezar û 517 tepişteyê nêweşî zîndananê Tirkîya û yê mintiqa de yê. Goreyê raporê TÎHVî zî menga Çeleyî ya 2022yî de 3, menga Sibate de 4, menga Adare de 5, menga Nîsane de 3, menga Gulane de 2 bi pêroyî 17 tepişteyî dinyaya xo bedilnayê. Zîndanan de tecrîd, tehda û îşkenceyî her ke şinê giranêr benê û tepişteyê bi nêweşê giranî nînê tehlîyekerdiş û zîndanan de dinyaya xo bedilnenê. 

 

Çîyêko lajê aye ciwîyayo vat 

 

Heto bîn ra zî raporê ATKyî yê seba tepişteyê nêweşan yeno dayîş û vano, 'Eşkeno/a tepişte bimano/a' zî tepişteyan terkê mergî keno. Ekîm Can Polat di 2016î de di Îkîtelîyê Stenbolî de ame destbendkerdiş, dima ra ame tepişt û nika di Zîndanê Tîpê Tyî yê Denîzlî de tepişte yo. Dadîya ey Songul Îlkere da zanayene ke Ekîm nêweşê kezebe, KOAH û helîyayîşê asteyan o û nika a zî di Nobeta Edaletî ya seba tepişteyan ca gêna. Songule hewteyê vîyarteyî de reya yewin tewirê nobete bî, hetê polîsan ra bi îşkenceyî amî destbendkerdiş û dima ra amî veradayîş. 

 

Songule ya ke qerarê tewirbîyayîşê nobete de bidomno çîyê ciwîyaya ajansê ma rê vat. 

 

'Destdergkerdiş, îşkence û cigêrayîşê viranî' 

 

Songule wina malûmat da: "Lajê mi 2013î de wexto 16 serre bî di serebûtê Gezîyî de bi bombeyê xazî birîndar bi. Çend rojî pey ra ame destbendkerdiş û tepiştiş. Cigêrayîşê viranî kerdî. Gezîyî dir hemverê Ekîmî de destdergîya sîstematîkî dest pêkerd. Hîrê serrî îşkence, ajanî û pere pêşnîyazê ey kerdî. Vatî 'Bigîre dadîya xo, waya xo, tu wazenê şêrê çi ca şêre, la tewirê çalakîyan mebe'. Ekîmî no qebûl nêkerd. Coka nê zaf tehda ro ci kerd. Hîrê serrî pey ra ame tepiştiş. Îkîtelîyê Stenbolî de bi behaneyê 'Bombekarê  PKKyî' ame tepiştiş. Serê ey de tu çîyêke nêame vînayîş. Pêwa nê xeylêk çîyî kerdî delîl. Wexto di nezaret de bi, bombeya ke Kuçukçekmeceyî de teqîya, sûc fînayî milê Ekîmî." 

 

'Seba Kurd bîyo 12 serrî ceza dayê' 

 

Songule dîyar kerd ke Ekîm na dosya ra berat kerdo û wina dergî da qiseyanê xo: "Tu eleqeyê lajê mi bi serebûtê Îkîtelî çinî yo. Şahidê kesê ke beşna ey 1.60 û 1.70 teşhîs kerdê. Lajê mi 2 metre yo. 24 serrî ceza dayî. Ekîm îşkenceyo ke vîna, weşîya xo vindî kerd. Teber de tu problemêke ey çinî bi. Coka problemê weşîya rîskê fercî û qansêr zêde yo. Nêeşkeno rayîr de şêro. Teber de nêweşîya pîlbîyayîşê hormonan ciwîyayêne. No zirar da heme organan. Zere de coka îşkenceyî ra krîzê zerrî derbas kerd. 21 serre yo. Nêweşê KOAHî yo. Lajê mi herd de kerdî derg, vêşan verdayî û awe nêdayê ci." 

 

'Sirgun kerdê' 

 

Songule dewamîya qiseyanê xo de nê çîyî qal kerdî: "Bi waştişê Wezîrê Edlî yê demî Abdullah Gul, Ekîm Zîndanê Tîpê Tyî yê Akhîsarî ra sirgunê xeylêk zîndananê bînî kerdê. Silîvrî ra sirgunê Bandirmayî, uca ra zî sirgunê Akhîsarî, uca ra zî sirgunê Tîpê Tyî yê Denîzlîyî kenê. Di sirguno peyîn de bi bahaneyê berê nêweşxaneyî, sirgunê Akhîsarî kenê. 2 mengî qedexeyê pêvînayîşî danê. Hewteyê vîyarteyî de di grevê vêşanîyî de bi, waştişê tepişteyan qebûl nêkenê, la cayêke bîn zî probleman vejenê." 

 

'Ê ke ceza dayê ey do bêrê muhakemekerdiş' 

 

Songule wina bale ante serê tehdayê psîkolojîkî yê serê lajê xo: "Di pêvînayîşî de çikalê ey zî cigêrayîş kenê. Vatişê nefretî û nêseyyewbînî nêweşxane de zî hetê hekîman ra yenê kerdiş. Hekîmî vanê 'Sûcê mi çîyo ke, ez terorîstî derman kena?'. Çimsûr bîyê! Sûc kenê. La ê ke ceza dayî tutê mi do bêrê muhakemekerdiş." 

 

'Do hesab bidê ma dadîyan' 

 

Songule da zanayene ke ganî heqê ciwîya tu tepişteyî nêro manîkerdiş û wina domna: "No heqê înan o. Ê ke nê zilmî kenê do hesab bidê ma dadîyan. Do hesab bidê dadîyê ke tutê xo vindî kerdê û dadîyê tepişteyan. Ma înan efû nêkenê!  Avûkatanê ma muracatê ATKyî kerd. ATK zî sûc keno. Tepişteyanê nêweşan ra vanê 'Xo ra nêweş bîyo/a û coka nê merdo/a'. Vera nêdanê, ATK sûc keno. Ganî ATK wezîfeyê xo bikero. Ganî Wezaretê Edlî û Wezaretê Weşîyîyî bi lezkî derheqê tepişteyê nêweşan de qerarê tehlîyeyî bidê! Ganî lajê mi lezkî bêro veradayîş. Ez wazena lajê xo bidî ciwîyayîşî. Ganî her kes destê xo bido serê wujdanê xo! Ganî ma vengê xo berz bikerê! Ganî her kes rewşe ya tepişteyan bivîno û vengê înan bieşnawo."