ÎZMÎR - Cinîyan eşkera kerd ke mintiqa de eskerî û polîsî cinîyan hedef gênê û no stratejîyêko xusûsî yo. Cinîyan sewbîna qal kerdî ke duştê nê şîdetî de babeta vatişî ya, ganî polîtîkayê muhîmî bêrê averfînayîş. 

 

Şîdet û tecawuzê hemverê cinîyan de her ke şino zêdeyêr beno û mintiqa de zî bi polîtîkayê şerê xusûsî bedenê cinî hedef yeno girewtiş. Di prosesê peynî de sûcê eskerî û polîsan ê hemverê cinîyan de zêde benê û fînaka tewr peynî zî Silopî ya Şirnexî de ame ca. 14ê Gulane de cinîya bi nameyê Sakîne Kultur hetê Serekê Ocaxê Hereketê Xusûsî yê Şirnexî Îbrahîm Barkînî ra, amî îşkencekerdiş û qetilkerdiş. Cinîyan reaksîyon ramojna polîtîkayê bêcezaverdayîşî û eşkera kerdî ke no netîceyê polîtîkayê şerî yê xusûsî yo. 

 

'Ma Mûsa Orhanî ra zanenê' 

 

Aktivîsta Cinîyan ê Yenî Demokratîkî  Zîlan Tayboga dîyar kerd ke şîdeto ke serê cinîyan de yeno ca perçeyêke şerî yê mintiqa de yo û wina beyanat da: "Ma na polîtîka Mûsa Orhanî ra zanenê. Wexto polîs û  eskerî bê, bêcezaverdayîş di qatî zêde benê. Bi xusûsî zî wazenê cinîya Kurde na babete de tena verdê. Cinîyê duştê nê polîtîkayan de veng vejenê zî yenê cezakerdiş. Yew nê cinîyan ra  zî Ezgî Mola bî. Ma wazenê ke her kes verê Ezgî Mola de û cinîyan ê Kurdan de ca bigîro." 

 

'Wazenê wareyê cinîyan teng bikerê' 

 

Vervatoxe ya Hetkarîya Muerî yê Îzmîrî Cansû Ekmene zî dîyar kerd ke îqtîdarî faşîzm mende kerdo û di nê prosesî de hem mintiqa de hem zî Tirkîya de cinî bi şîdetî ameyê ablûkakerdiş û wina dergî da qiseyanê xo: "Hûmara bekçîyan zêde kenê û keyfîyî ya esker û polîsan zî di nê çerçewayî de beno ke bêro erjnayîş. Bi nê caardişan wazenê wareyê cinîyan teng bikerê. Mintiqa de hema zafêr tehdayî estê. Wazenê mintiqa bi tehdayan bikerê binê kontrolî.  Bêşik ê tewr zêde tesîr  benê zî cinîyê. Çi heyf ke cinî şaritanê Rojawanî de zî no şîdeto ke yeno ciwîyayîş ra para xo gênê û heme cinîyan tehdîd kenê. Ma di krîzêke pîl de yê. Krîz her ke şino giran beno. Nê tewirê şîdetî zî do mîyanê wextî de xo bimojno ra. Ganî ma na babete de vengê xo berz bikerê." 

 

'Ganî polîtîkayî bêrê wareardiş' 

 

Îdarekara HDPyê Foçayî Sûna Kiliçe zî bale ante serê şîdetî yê hemverê cinîyan de û nê erjnayîşî kerdî: "Hem şerê mintiqa de hem şerê Mintiqaya Federe ya Kurdistanî yê serê cinî û tutan de yeno kerdiş, ganî muxalefetê Tirkîya derheqê rewşa ke mintiqa de ya prosesêke bîyarê ca. Ganî sîyasetêke yo newe bêro organîzekerdiş. Ganî HDP heme, caardişê ci û welatijê bihêsgirî duştê nînan de vejîyê." 

 

Sereka Baskê Cinîyan ê Şubeyê Komeleya Kulturê Elewîyê Yamanlarî ya Îzmîrî  Elîf Tepe zî wina reaksîyon ramojna: "Heme şerê dinya bêedaletî ra yenê ca û ê ke dinya rayîr benê hegemonyayî zêde kenê, menfîetê xo fikirênê. Her şerî de cinî hedef yenê girewtiş. Ma şer nêwazenê. Bi milyonan merdimî ameyê qetilkerdiş. Her şerî de ewilî cinî hedef yenê girewtiş. Ma şer nêwazenê. Ma, kesê ke şer vejenê şermezar kenê. Ganî dîyalog bibo. Ma îdarekarîya mêrdeyî ra bixelesîyê do şerî zî çinî bê."