Şehrîban Aslan

 

AMED - Temsîlkara Merkezê Heqê Cinîyan ê Baroyê Amedî avûkate Asya Cemre Işik, dîyar kerd ke dewaya padayîşê derheqê KCDPyî de huqûqî nîyo, nê prosesî de do sey Heqê Cinîyan ê Baroyê Amedî kîşte KCDPyî de bê.

 

Komeleya Platformê Ma do Kiştişê Cinîyan Vindarnê, 2012 ra heta nika faliyetan kena bi îdiayê yewîya keyeyê xira kena, bi sûcdariya ‘hemverê ehlaq û qanûnî faliyetan kena’ dewaya padayîşî ameye akerdiş. Ame îdiakerdiş ke babeta dewa zî waştişnameyê gerrekerdişî yê û nê waştişname zî ‘gumanê sûcî tewr xurt o’. Dewaya ameye akerdiş de  muracatê bi nuşteyî yê seke ‘binê nameyê pawitişê heqê cinîyan de keye çin yenê hesibnayîş, keye yeno parçekerdiş’, esas ameyî girewtiş. Sewbîna seba padayîşî zî dewa derheqê îdarekarê komeleyî de ameyî pêşkêşkerdiş.

 

Temsîlkarê Heqê Cinîyan ê Baroyê Amedî, avûkate Asya Cemre Işik dewaya KCDPyî ameya akerdiş ercna.

 

‘Dewlete verê xo daya sazgehê cinîyan’

 

Cemreye vat, destpêkê akerdişê dewaya padayîşê KCDPyî waştişnameyê gerrekerdişî bi ca yeno û vat: “Ma eşkenê nê sey helwestêk camêrdan ê hemverê  qetilkerdişê cinîyan zî bivînê. Waştişnameyê gerrekerdişê derheqê komeleyî de yew delîlêk somut çin o. Vanê, ‘Keye yeno çinkerdiş, bingehê keyeyî xira kenp.’ La komeleyêke hemverê şîdet û kiştişê cinîyan têkoşîn kena, senîn bena hemverê qanûn û ehlaqî bo? Komele zî xêrcê taqîbkerdişê dewan, dayeyê somut zî awan kena. Cinîyê ke yenê kiştiş marenê û kenê. Heta nika hemverê şîdetî xebate ameyê kerdiş la dewlete eksê nê têgêrena, sazgehê hemverê şîdetî xebatan kenê padana. Dewaya derheqê KCDPyî de zî parçeyêk nê teda yo.”

 

‘Yê ke bêrê muhakemekerdiş ma nîyê’

 

Cemreye vat, yê ke bêrê muhakemekerdiş cinî nîyê, ganî gumanbarê şîdetî, kiştoxê cinîyan bêrê muhakemekerdiş û wina vat: “Ma her tim verê cinîyê ke rastê şîdetî ameyê yê. Ma seba paştdayîşê înan  her tim amade yê. Çîyê ke ma kenê hemverê qanûnî nîyê, yan zî hemverê ehlaqî nîyê. Seba nê dewaya ke ameya akerdiş hemverê huqûqî yê.”

 

‘Sey tehluke vîneno’

 

Cemreye dewam de wina vat: "Wexto ke merdim nê munaqeşeyan rê ewnîyeno, xurtbîyayîşê cinî hemverê sazgehê keyeyî sey tehluke vînenê. Esas de cayê ke heqê cinîyan bêrê pawitiş, vengê cinîyan bêro vetiş, vatişî bêrê vatiş, heqî bêrê pawitiş,  îhtîmalê ke keye zirar bivîno çin o. Seba xeylêk rey şîdetê mîyanê keyeyî; kesê nêzdîyê cinîyan, yanî pî,  bira û mêrde ra yenê zanayîş. Eke cuya cinîyêke kewta tehluke, goreyê mi, girîngîyê sazgehê keyeyî çin o. Seba heqê cuye serê heme erjan de yo.”

 

Cemreye tewr peyîn dîyar kerd ke padayîşê platformî huqûqî nîyo, nê prosesî de do sey Merkezê Heqê Cinîyan ê Baroyê Amedî verê KCDPyî de bê û paştdayîş bidê.