Hîkmet Tunç

 

WAN - Akademîya Jineolojî ra Komelnase Neslîhan Şedal derheqê têkoşînê Rayberê PKKyî Abdullah Ocalan ke îdeolojîyê xelasîya cinîyan ra bigî heta jineolojî ercna û dîyar kerd ke Abdullah Ocalan herra hezaran serrî serê cinîyan ra wedarnayo û wina vat: “4ê Nîsane roja newebîyayîş û hetê cinîyan de averşîyayîşê metodê têkoşînî yo.”

 

4ê Nîsane ke Rojbîyayîşê Rayberê PKKyî Abdullah Ocalanî seba Şarê Kurdî yeno manaya "Newe ra bîyayîş” û şar bi ramitişê şitl û vilikan na roje pîroz keno. Abdullah Ocalan bi paradîgmaya netewa demokratîk ke aver berdo, tena rayberê şarê Kurdî ney, yê heme şarê Rojhelatê Mîyanên o. Bi îdeolojîyê xelasîya cinîyan ê  1998 de aver berd, her ware de vernîya rêxistinbîyayîşê cinî akerd û ewro cayê cîya yê dinya de jineolojî yena munaqeşekerdiş û têkoşînan de hemleyêk pîl ame eştiş.

 

 Atolya Jineolojî ra Komelnase Neslîhan Şedal derheqê cayê Abdullah Ocalanî yê têkoşînê cinîyan de qisey kerd.

 

‘Jineolojî têkilîyê heqîqetî yê bi cuye dir gêreno’

 

Neslîhane vat ke jineolojî netîceyê têkoşîn û xoverdayîşê cinîyan ê hezar serrî de vejîyayo werte û  jineolojî felsefeyê zanayîşî awan kerdo. Neslîhane vat, na nuqta de îdiayê cigêrayîşê têkiliyê bi heqîqetî yê cuye yo û wina vat: “Jineolojî zanayîş yeno çi mana, kam berardiş keno, zanayîş seba komelî feydeyê ci çîyo, têkiliyê ci yê bi heqîqetî dir, derdê înan yê cuye esto yan ney? Persê winasî çarçewaya zanayîşê felsefeyî de yo û reyna persê nê cewaban gêrenê.”

 

‘Derdê cuye yê zanayîşî nêmendo’

 

Neslîhane vat, Rayberê PKKyî Abdullah Ocalan ke sey "Derdê cuye yê sazbîyayîşê zanayîşî nêmendo" ard vîr û vat: “Nê prosesî de ma vînenê her ke jîneolojî bêro munaqeşekerdiş û averbîyayîş do zanayîşê cinî komel û cuye newe ra bi mana bikero. Wexto ke ma rexneyê hemverê zanayîşê komelî ewnîyenê, çareseriyê derheqê berpirsyarî û wezîfeyê zanayîşê komelî de bêrê averşîyayîş, merdimî vînenê ke nê xebatê çareserkerdişî problemîn ê. La seserra 21î de ma vînenê ke zanistê komelî êdî tengezarî de yê û krîzêk ciwîyeno.”

 

‘Jineolojî eşkeno bibo rayîrê vejîyayîşî’

 

Neslîhane vat, zanistê komelî yê bîyaye, seba problemê komelî û krîzê komelî nêbeno çareserî û Abdullah Ocalan bi vatişê, "Jineolojî eşkeno bibo rayîrê nê vejîyayîşî” nê ser de munaqeşeyê û cigêrayîşê girîng ameyê ciwîyayîş û vat: “Bêguman seba averşîyayîşê jineolojî xeylêk sebeb estê. Derdê ma oyo ke ma bikewê pey dîrk û zanayîşê cinî ke ameyo nimitiş, çin kerdê. Hemverê şîdet, qetilkerdişê serê cinîyan ma a hişmendî de yê ke ganî ma jineolojî aver berê. Jineolojî seba camêrd û cinî azad bê vano, bi ‘kuramê hemcuya azad’ minkin o. Babeta cuya têduşt û azad de Abdullah Ocalan vano, ‘Cinî azad nêbê komel zî azad nêbeno.’ Ganî ma nê ercnayîşî dir bikewê rayîr. Jîneolojî demê kuramê hemcuya azad aver beno, îdiayê ci yê esas oyo ke xozabîyayîşê cinî û camêrdan vejê werte û komelê xoza tewr bi mana bikero.”

 

‘Netîceyê têkoşînê cinîya kurdî de îdeolojîyê xilasî awan bi’ 

 

Neslîhane wina dewam kerd: “Îdeolojîyê xelasîya cinîyan hemverê cuya koletî ya cinîyan ameyo ferzkerdiş ameyo averşîyayîş. Seba cinî sey mal û milk nêrê vînayîş, sey hacetê ke welîdnayîşî nêrê vînayîş alternatîfan dano. Seba ma tîya teorîyê visnayîşî xeylêk girîng o. Têkiliyê koletî visnayîş îfade keno. Seba averşîyayîşê hemcuya azad çîyê hewcedarîyê ma pê esto, metodê esas û îdeolojîyê xilasîya cinîyan o.”

 

‘Ganî pawitişê cewherî aver berê’ 

 

Neslîhane wina vat: “Amancêke jîneolojî oyo ke kodê cinsperestî teşhîr bikero û hemverê zayendperestî têkoşîn bikero. Eynî demî de tespîtê jineolojî yê girîng yê derheqê ke ganî cinî pawitişê xo yê cewherî bi ca bîyarê de esto. Alternatîfê cidî pêşnîyaz keno. Seba ma rayîr û metodan ramojneno. Sewbîna keweno pey tarîxê xoverdayîşê bi hezaran serrî yê cinîyan û vano ganî kolnayîşê arkeolojîk bi ewnîyayîşê cinî bêrê dest girewtiş. Bîyayîşê cinî zî cuye îfade keno. Cinî rolê rayberîya cuye gênê serê xo.”

 

‘Tarîx bi cinîyanê xoverdayoxan dir pirr o’ 

 

Neslîhane vat, tarîx de her tim cinîyê ke hemverê çinkerdişê cinî sere wedarnayê û rolê cinîyan ameyê ferzkerdiş, red kerdê estê û tarîx de cinî xoverdayîş de xeylêk zêde bîyê. Neslîhane vat, zemînê zanistê cinîyan jînolojî awan kerdo û bi no hawa cinî newe ra bi zanayîşî dir ameya têhet.

 

‘4ê Nîsane roja ke cinîyan xo newe ra nas kerdo’

 

Neslîhane bale ant serê 4ê Nîsane ke 73in Rojbîyayîşê Abdullah Ocalanî yeno pîrozkerdiş û wina vat: “Rojbîyayîşê Birêz Abdullah Ocalanî seba heme cinîyê dinya, welîdnayîşê biyolojîk zêdeyêr; sey roja ke bîyayîşî îfade keno, sey rewşa bîyagîşê newe îfade keno yeno vînayîş. Herra serê cinîyan ameye eştiş. Cinîyan xo newe ra nas kerd û metodê têkoşînê xo newe dîyar kerdî. Ganî no proses wina bêro erjnayîş.”