Sema Çaglak 

 

DÎLOK - Derheqê Dosyaya Keyeyê Şenyaşarî, avûkata keyeyî Derya Bozkûrt dîyar kerd ke serebûtê verê çimanê selahîyetdaranê dewlete de yenê ca û ard ziwan ke nizdîbîyayîşê hukmî yê hemverê 'Nobeta Edaletî' ya Emîne û Ferît Şenyaşarî  mojneno ma ke Tirkîya de edalet di çi sewîyeyî de yo û vat: "Waştişê Emîne Şenyaşare waştişêke asasî yo û waştişê heme kesan o. Coka ganî wayîr ro waştişê aye bêro vejîyayîş." 

 

Vernîye weçînayîşê 24ê Hezîrane ya 2018ine de, qezaya Pirsûsî ya Rihayî de 14ê Hezîrane ya 2018ine de merdim û pawitoxê Parlementerê AKPyî  Îbrahîm Halîl Yildiz hêrişê serê dikanê Keyeyê Şenyaşarî kerdibî û nê hêrişî de 5 ferdê keyeyî birîndar kerdîbî û merdimê birîndarî wedaritibî Nêweşxaneyê Pirsûsî. La hêrişî nêweşxane de zî dewam kerdî û merdimê Îbrahîm Halîl Yildiz o AKPyî weyra de di lajê Emîne Şenyaşare, Celal û Adil ê ke bi giranî birîndar kiştîbî. Mêrdeyê Emîneye Hecî Esvet Şenyaşar zî gama ke seba aqûbetê tutanê xo hayîdar bibo şino nêweşxaneyî, verê çimanê aye de qetil kerdbî. 

 

Serdozgerîya Komare ya Rihayî eleqedarê serebûtî cipersayîş dabî destpêkerdiş û cipersayîş 18ê menge de temam kerdbî. La persêrîyî îdîaname tena derheqê serebûtê dikanî de qewimîyayo hadre kerdbî û serebûto ke nêweşxaneyî de virazîyayo amebî nêvînayîşî. Cipersayîş derheqê serebûtê nêweşxaneyî de zî bi qerarê nimitkîyî serê dosyayî de amebî destpêkerdiş û bi nê tewirî cipersayîşê eleqedarîyê serebûtî, qismê di dosyayan amebî kerdiş. Dosyaya derheqê dikanî de Fadil Şenyaşar amebî muhakemekerdiş û 37 serrî û 9 mengî ceza ci rê amebî birnayîş û nika hucreyê yew kesî de yeno tepiştiş. Serebûtî de 3 merdimî netice de ameyî qetilkerdiş, 18ê Êlule ya 2019î de zî tenî Enver Yildiz ke birayê wekîlê AKPyî yo 18 serrî cezaya zîndanî ci rê amebî birnayiş. 

 

Pêwa ke serê serebûtî de xeylêk serrî vîyarîyayî zî, la hema zî bi nameyê edaletî çîyêke nêameyo ca. Vera nê Emîne û lajê xo Ferît Şenyaşaro ke bi birîndarî serebûte ra xelesîya bî seba Fadil  Şenyaşaro ke bi birîndarî amebî destbendkerdişî û nizdîyê 4 serrî yo tenî bi sereyê xo hucre de yo û betalkerdişê qerarê  'nimitî' yê serê dosyaya derheqê qirkerdişê nêweşxaneyî de, 9ê Adare ya 2021î de verê Edlîyeyê Rihayî de dest bi çalakîya 'Nobeta Edaletî' kerdbî. Pêwa ke çalakîya keyeyî ewro serrêke dimayê xo de verdena zî hema selahîyetdaran na çalakîye nêvînayîş ra yenê. 

 

Derheqê prosesê huqûqîya dewayî de avûkata keyeyî Derya Bozkûrt qisey kerd. 

 

‘Waştî ke dosya dosyaya edlî ra vejê’

 

Derya, dîyar kerd ke dosyaya keyeyî  ganî seke dosyaya edlî biameyêne destgirewtiş roja destpêke ra seke dosyaya terorî ameya destgirewtiş û wina qisey kerd: "Seba dosyaya cipersayîşî 3 persêrê ke ewnenê dosyayanê terorî ra ameyî tayînkerdiş. Bi nê tewirî waştî dosya rewşa dosyayêka edlî ra vejê. Ma xeylêke reyî razînêbîyayîşê xo ramojnayîşê na rewşe da. A rewşe dosyaya muhakemekerdena Malatya de zî wina bî. La belê destpêke ra heta peynî rewşa a dosya kewt vernîye ma. Dimayê nê cipersayîşê serebûtî parekerdişê di dosyayan ame kerdiş. A yewin eleqedarê cipersayîşê seba dikanî, a diyînin zî eleqedarê Nêweşxaneyê Dewleta Pirsûsî de ame kerdiş. Na game raste nêbî. Vera ke ma sey avûkatê dosyayî, ma sere ra parekerdena dosyayî nêpawit. Ganî no qirkerdiş prosesê cipersayîşê ci dosyayêke de biameyêne kerdiş." 

 

‘Qirkerdiş verê çimanê heme merdiman de ame kerdiş’

 

Derya îşaret kerd ke, qirkerdiş verê çimanê heme merdiman û selahîyetdaranê dewlete de ame kerdiş la tu mudaxaleyêke nêame kerdiş. Derya wina qisey kerd: "Hêrişo ke dikanê keyeyî de ame kerdiş û hêrişo ke nêweşxane de ame kerdiş yewbînan ra cîya kerdî û seke di serebûtî yewbînan ra cîya mojnayî ra. Xeylêk sebebî, nê qeneatî yê binamekerde estê. Ma nê sebeban wina eşkenê rêze bikerê: Yew ci ra caardişê serebûtî yê Nêweşxaneyê Dewlete yê Pirsûsî yo. Vera ke o qirkerdiş mîyanê nêweşxaneyêke dewlete de ame ca, teberê Nêweşxaneyê Dewlete de zî walî, qeymeqam û hêzê polîsan uca ra wezîfedar ê. Sewbîna pawitoxê Parlementerê AKPyî Îbrahîm Halîl Yildiz û merdimê ey zî uca de bî. Di ê mîyanberî de qirkerdiş ameyo ca û nê hêzan mudaxale nêkerdo. Coka nê yewî, na dosya xusûsîyêke xo ya erjgiran esta." 

 

‘Muhakemekerdişê serebûtî, wareyê fîzîkî de ame birnayîş’

 

Derya da zanayene ke cipersayîşê derheqê Nêweşxaneyê Dewlete yê Pirsûsî de hema zî dewam de yo û qiseyê xo wina dewam kerd: "Parekerdişê dosyaye yeno amanckerdiş ke dosya bêro asankerdiş. Seke yeno zanayene ke seba dikanê keyeyî cipersayîş amebî akerdiş û muhakemekerdişê na dosyaye bi bahaneyê asayîşî Malatya rê amebî şawitiş. Pêwa nêrazîbîyayîşê ma zî bi bahaneyê asayîşî şawitî Malatya. No çîyêko şaş o. Ma Malatya de xeylêk reyî waşt ke cayê serebûtî de kifş bêro kerdiş la belê o waştişê ma zî ame redkerdiş. Şawitişê dosyaya Malatya rê muhakemekerdişê serebûtî yê hetê fizîkî ra ame birnayîş. Gama ke roniştiş ame destpêkerdiş, roniştişo yewin de talîmatî dayî. Waştî Riha de di hetî bêrê goştaritiş û muhakemekerdişê serebûtî zî Malatya de bi persêran bêro kerdiş. Seba nê yewî zî seke behaneya asayîşê merdiman ame ramojnayîş. La çirê bi talîmatan wurdî hetî zî Malatya de ameyî goştaritiş û muhakemekerdiş? Şaristanêke yo bîn de zî bîne. No hetê huqûqî ra nîno şîrovekerdiş û bi bahaneyê asayîşî zî serê nînan nêeşkenê bigîrê." 

 

‘Dîyayîşkîyê serebûtî ameyî diznayîş’

 

Derya eşkera kerd ke, dosya de avêrşîyayîşêke çin o û qiseyê xo wina dewam kerd: "Dosyaya cipersayîşî peynî ke seba Esvet Şenyaşarî ame parekerdiş, hema qerarêke ci rê nêameyo dayîş. Seba dosya nika persêro 10in o ameyo wezîfedarkerdiş. Seba netîcekerdişê dosyayî hema tu game nêameya eştiş. Vera ke persêr vano serebût zaf têmîyande yo û dîyayîşkîyê nêweşxaneyî çinî yê. Nê dîyayîşkîyî zî hetê tay merdiman ra ameyê diznayîş. Labelê seba nê yewî zî tu cipersayîş nêameyo destpêkerdiş. Gama ke ma persenê zî vanê cigêrayîşê ma dewam keno. Seba dosyayî qerarê nimitişî esto. Ma seba qerarê nimitişkî xeylêk îtîraz kerd la belê heme waştişê ma bilesebeb ameyî redkerdiş. Binê nameyê qerarê nimitkî de malûmat û doneyê dosyayî avûkatan û keyeyî ra yenê nimitişî. Coka dosya de çi yeno kerdiş, prosesêke senîn yeno rayîrberdiş ma nêzanê. O zî beno sebebê ke cipersayîş yeno binpaykerdiş û yeno dergkerdişî." 

 

‘Nizdîbîyayîşê hemverê keyeyî de sîstemê edaletî yeno asayîş’

 

Derya ramojnayîş kerd ke, nizdîyîya hemverê keyeyî de Tirkîya de sewîyeyê edaletî çî yo yeno vînayîş û wina dewam kerd: "Bi na nizdîyîya duşthuqûqîye heqê xo resnayîşê edaletî yeno binpaykerdiş. Xora keye ameyo perçekerdiş û şexsê nizdîbîyayîşê duştê keyeyî de sîstemê edaletî çi sewîye de yo ma vînenê. Emîne Şenyaşare serrêke yo 'Nobeta Edaletî' gêna. Gama ke ma vînenê dadîyêke emrê xo pîl a û hetê fizîkî de zî nobetêke wextdergî dir şert û mercê ci bêfeydê. Labelê Emîne Şenyaşare nobeta xo de bi israr a. Coka ke mêrdeyê aye verê çimanê aye de ame qetilkerdiş, di lajê aye zî amebî qetilkerdiş û lajêke aye zî ame tepiştiş. Ma tîya de têkoşînê Emîneye ya seba edaletî vînenê. Tirkîya de lazimî bi bawerbîyayîşê edaletî esta. Labelê no hem hetê fizîkî ra hem zî hetê huqûqî ra yeno manîkerdiş." 

 

‘Avûkatî bawerîya xo hemverê hukmî de vînî kenê’

 

Derya dergîyîya qiseyanê xo de bale ante serê paştdayîşê seba nobete û dîyar kerd ke hukm xoser nîyo û vat: "Seba dewaya keyeyê Şenyaşarî wayîr vejinayîşêke bi pêroyî ame ca. Hem hetê huqûqnasan ra hem zî hetê komele ra wayîr  ci rê ame vejinayîş. Ma seke pawitoxî wareyê bawerîya hukmî de probleman ciwîyenê û nêmend bawerî bidê. Vera ke waştiş û prosesê huqûqî meydan de yê. Ma huqûqî ra paştî nêgirewt û hukm hemverê serebûte de bêveng mend. Hetoke nê hêrişî ardî ca, bi hêzêke sîyasî yenê namekerdiş. Coka ganî ma nê persî bikerê. Eke welatîyêke hetê welatîyêke bîn ra hêrişêke bi nê tewirî dir rî bi rî bimendêne do hukm senîn hereket bikerdêne? Nika nê prosesî de ma vînenê ke hetê prosesê huqûqî ra xeylêke manîyî yenê vetiş. Vera nê yewî zî nizdîyîya avûktan ê seba na serebûte wayîrê rolêke muhîm o." 

 

‘Lazimî bi paştdayîşê girseyî esta’

 

Derya, wina peynîyê qiseyanê xo ard: "Na nobeta edaletî lazimîya ci bi paştdayîşê komelî esta. Keyeyê xeylêk şaristanan şîyî serdayîşê keyeyî û sozê paştdayîşî dayî. Ê sozî ameyî caardişî. Keye tenî nîyo. Labelê ganî nê paştdayîşî ra zêdeyêrî paştdayîş bêro dayîş. Waştîşê Emîne Şenyaşare waştişêke asasî yo û waştişê heme merdiman o. Coka ganî wayîr ro waştişê aye bêro vetiş. Seba keyeyî beyanatî, çalakî yenê organîze kerdiş. Ganî ma hema zêdeyêr bê. Sewbîna êdî keye, hewteyêke de di rojî verê Edlîyeyê Dîlokî de zî nobete gênê. La ganî waştişê edaletî wayîr ro ci bêro vejîyayîş û keye tenî nêro verdayîş."