Derya Ren

 

AMED - Îdarekara MED-TUHAD-FEDî,  Sûnay Aslan bale ante serê polîtîkayê tecrîdî yê zîndanan de ameyo destpêkerdiş û serê heme komele de tesîr keno û wina vat: "Qanûnê înfazî yê zîndanan de vernî tehlîyekerdişê tepişteyan yeno girewtiş ke û şert û mercî roj bi roje giranêr beno. Tecrîd, îzolasyon û binpaykerdişê heqan tesîrêk pîl keno. Tepişteyê ke serê serranê 90î de heta nika tepişteyê û cezayê muebetî girewtê, şertanê giranan de duştê nêweşîyan de têkoşîn kenê."

 

Goreyê doneyê Komeleyê Heqê Merdiman (ÎHD), zîndanan de hezar û şeş sey û panc (1.605) tepişteyê nêweşî estê. Merdimê tepişteyan bi amanco ke tepişteyê nêweşî bêrê veradayîş û astengîyê vernîyê tehlîyekerdişê tepişteyan bêro wedaritiş, baroyê Wan û Amedî de dest bi 'Nobeta Edaletî' kerdî û dewam kenê.

 

Îdarekara Federasyonê Komeleyê  Paştdayîşî û Huqûqî yê Keyeyê Tepişteyan ê Med (MED-TUHAD-FED)î Sûnay Aslan derheqê babete de erjnayîş kerd.

 

'Serê tepişteyan ê nêweşan de polîtîkayêk cîya yena ca'

 

Sûnay îşaret kerd ke hinî metodê eşkerakerdeyî yê heqê tepişteyan hewênenê estê û her welat bêçare yo ke goreyê nê metodan hereket bikero. Sûnay wina derg kerd: "La na rewşe zîndanan ê Tirkîya de nîna ca. Vera polîtîkayê ke dewlete ana ca, nê nînê ca. Zîndanan de nizdîyê 10 hezarî tepişteyê sîyasî estê. Nînan ra 200 tenî lîsteyê nêweşîya giranan de yê. Pêwa nê ma zanenê ke  şertê zîndanî seba weşîye qet baş nîyo. Vera nê, nê şertî rayîr verê nêweşîyê cîyayan akenê. Dewlete seba tepişteyê nêweşan polîtîkayêke cîya ana ca."

 

'Perçeyêk polîtîkayî hemverê Kurdan de ya'

 

Sûnay ard ziwan ke netîceyê têkoşîna ke ame dayîş de tepişteyê berdî nêweşxaneyî dermankerdişê înan nîmcet ameyo verdayîş û wina vat: "Astengîyê vernîyê dermankerdişê tepişteyan perçeyêke polîtîkayê hemverê Kurdan o. Hetêk ra vatişê bacî û xerezî yê Dewlete yê hemverê Kurdan de esto. Na zî rewşe têmîyanêr kena. Na bacîye zî serê tepişteyanê nêweşan de kenê. Menga Çeleyî de 7 tepişteyê nêweşî bişik dinyaya xo bedilnayî."

 

'Şerto hîjyen de nînê dermankerdiş'

 

Sûnaye bale ante serê sewqkerdişê tepişteyê nêweşî yê nêweşxaneyan û vat tepişteyî, binpaykerdişê eksê merdimîye rê yenê ri bi ri û vat ganî na nizdîyîye nêro qebûlkerdiş. Sûnaye nê çîyî eşkera kerdî: "Sereştişê qawişan de mudaxaleyê cayê ciwîyayîşê xusûsî yê tepişteyan kenê. Tepişteyê ke benê nêweşxaneyan fekê înan cigêrenê. Na rewşe zî rayîr verê nêweşîyanê neweyan akenê. Şertê nêhîjyen de û destê kelepçekerde de yenê dermankerdiş."

 

'Tîpê Syî vistê dewre'

 

Sûnaye bale ante serê 'Nobeta Edaletî' yê merdimê tepişteyan ke baroyê Amed û Wanî de dayê destpêkerdiş û wina ard ziwan: "Tena nê keyeyê tepişteyan, ganî heme kesî wayîrê nê nobetan vejîyê. Seba tepişteyê nêweşî ganî têkoşîne bêro pîlkerdiş. Şexsê Birêz Abdullah Ocalanî de tecrîdêke serê komele de babeta vatişî ya. Serranê 2000î de Tîpê Fyî zafêr kerdî. Nika zî Tîpê Syî dir rewşa tepişteyan giranêr kenê. Yeno plankerdiş ke Tîpê Syî heta 2025î de her cayî de bikerê ciwîye."

 

'Ganî ma bêveng nêmanê'

 

Sûnaye peynîyê qiseyanê xo de eşkera kerd ke zafêrî polîtîkayî  zîndanan de yenê ca,  îbareyê 'goreyê nîzamnameyî nîyo' de yenê ca û vat zîndan birîne ya pêro-pîya heme kesî ya û wina peynî ci ard: " Tecrîdê serê tepişteyan çiqas bêro şikitişî, do ê teverî zî bêro şikitişî. Ganî ma duştê nê tehdayan de lezkî vengê xo berz bikerê."