Derya Ren

 

AMED - Hemsereka MED-DERî Şilan Elmas Kan, dîyar kerd ke dayîşê dersa weçînaye ya kurdî mektebê mîyanên de qîm nêkeno û vat: "Tirkîya wazenê bîyayîşê xo serê çinkerdişê kurdan de awan bikero. Kampanyayê ma bi serran o kenê, çin yeno hesibnayîş. Ma reyna waştişê xo kenê. Ganî ziwanê  kurdî bibo, ziwanê fermî.  

 

Hêrişê hemverê ziwanê kurdî û hemverê kurdan her roje zêde benê. Sazgehê ziwanê kurdî û rêxistinê komelê sîvîl pêwa nê reyna zî xebityenê. Çarçewaya na xebatan de serê girîngîyê ziwanê dayîke de yeno vindernayîş û vengdayîş yeno kerdiş ke ziwanê kurdî bibo ziwanê fermî. 

 

Hetê ke bîn zî mektebê mîyanên yê girêdayê Wezaretê Perwerdeyê Neteweyî (MEB) seba serra 2022-2023yê ê perwerdeyî demê tercîhê seba dersê weçînaye, dewam kena. Yeno pawitiş ke demê heta 7ê Sibate peynî bibo û mîyanê dersan de lehçeyê Kurdî; Kurmancî û Dimilkî zî ca gênê. Sewbîna çapemenî de zî ame neqlkerdiş ke kurmancî formê dersa weçînaye ameya vetiş.

 

Derheqê babeta dersa weçînaye û hêrişê serê ziwanê Hemsereka Komeleya Cigêrayîşê Kultur û Ziwan ê Mezopotamyayî (MED-DER) Şilan Elmas Kan ercnayîş kerd. 

 

'Sîstemê bingehêk qayîm nêeşt'

 

Şîlane wina bale ant serê babete û vat: "Nê dersê weçînaye, tena rojeva ewro nîyê. Serrê 2012 ra nê dersî rojeva ma de yê. Yo girîng, do serrê heta emsar çi netîce ameyî bidestkerdiş, ma temaşe bikerê. Serranê destpêk de bi hezaran kesî muracatê dersa kurdîyê weçînaye kerdî. Labelê no netîce nêgirewt. Seba ke sîstemê bingehêk qayîm, berjwendîya ziwanî de nêeşt. Seba averşîyayîşê ziwanî bernameyêk nêame amadekerdiş, Do kam ci dersî senîn bêrê dayîş, dîyar nêbi.  No zî bû sebeb ke averşîyayîşêk nêbo. Seba dersê ziwanê kurdî mekteban de şarî têkoşînêk pîl da. Ma eşkenê vajê ke kurdî derûdorê

 

yewbînan kelepçe bî. Labelê binê nê projeyî de seba dersa weçînaye kurdî veng bî. Tena waştî ke bi kurdan bidê qebûlkerdiş û çimanê ma boyax bikerê. Ma baş zanê ke  ê nêwazenê nê dersan bidê. Amancê înan zî no nêbi xora."

 

'Ganî ziwanê kurdî bibo ziwanê fermî'

 

Şîlane wina qal kerd: "Senîn beno ziwanê şarê ke beno dersa weçînaye. No nîno qebûlkerdiş û ma sey komeleya MED-DERî zî hemverê nê yê. Lazim o ziwan ê ma bibo ziwanê fermî yê perwerdeyî. Tu ziwan bi perwerdeyê 2 saetan dir aver nêşino. Do mîyanê 2 saetan de înan bimusnê ziwan. Sey komele waştişê şarê kurdî çi het de bo, ma do paştdayîş bidê û têkoşîn bikerê. Teberê nê zî ma vanê wa dewlete qalê amadekariyê xo yê perwerdeyî bikerê. Wa belgeyan zelal bikerê destê ma. Lazim o şar zî bêro agahdarkerdiş û kesêk biwazo lazim o ê heqî ra nêro mehrûmkerdiş."

 

'Warê xebatan de ma rê bî asteng'

 

Şîlane tewr peyîn wina vat: "Ma kampanyayê îmzayan dayî destpêkerdiş. Êlihî ma waşt, ma  me standê îmza zî abikerê. Coka destûr nêame dayîş. Wareyê xebatan de ma rê bî asteng. Ma do mîtîng û şahî bikerdêne. Reyna ma rê bî asteng. Ma rayaumumî rê zî pare kerd, heme xebatanê ma rê benê asteng. No zî helwestê înan eşkera kerd. Cayê nakokî yo. Konserê hunermendê kurdan ameyî qedexekerdiş. Tena seba ke kurdî vanê. Wazenê şeklêk newe kurdan rê viraznê. Labelê lazim o  metodê newe polîtîkayê xo bi xo awan bikerê."