Rojda Aydin

 

ŞIRNEX - Fadîle Ateş a ke bi kulturê deyîrbazîye pîl bîya, 6 serrî yê xo de dest bi vatişê deyîran kerda. Seba Fadîleye wayîrvejîyayîşê kulturê deyîrbazîye muhîm o û  vat: "Birîna zerrî ya dadîyanê Kurdan xeylêk giran a. Ez zî hewl dana ke dej, qehr û zilmo ke ameyo antişî bi deyîran bîyarî ziwan. Vera nê yewî deyîrî serê ziwanê mi ra nêkewenê erd." 

 

Deyîrbazî urf û adetîyê Şarê Kurdî ya. Kurdî her tim şerî, serewedaritişî, tarîx, hîkayeyî, dejî û birînê xo bi rayîrê deyîran vatê. Sayîya deyîran deyîrbazan tarîxo ke nêameyo nuştişî ganî mendo. Fadîle Ateş a ke 65 serrî ya Silopî ya Şirnexî de ciwîyena û bi kulturê deyîrbazîye pîl bîya, hema 6 serrî yê xo de dest bi vatişê deyîran kerd a. Fadîle  ciwîyayîşê xo, deyîrbazîya xo ajansê ma rê ard ziwan.

 

38 serrî verê fek koçerî ra vera dayî 

 

Fadîle ya ke eslê xo dewa Nerexî ya qezaya Sîlopîye ra ya, mîyanê keyeyêke Welatparêz û Koçerî de yena dinya. Fadîle keyeyê xo dir hamnanî verê xo dayo wareyan û zimistanî zî verê xo dayo deşte. Seba Fadîle ciwîye çiqas zehmete bo zî weş a. Fadîle 16 serrî yê xo de bena berdêlîyê birayê xo. 16 serrî yê xo de verpersîyarîya keyî gêna serê kiftanê xo. Sey ciwîya koçerîye dimayê zewijnayîşî zî domnena. 38 serrî verîyê nika vera tehdayê dewlete ra Fadîle û keyeyê ci fek koçerîye ra vera danê. 

 

‘Pêwa karê keyeyî ez pes zî wey kena’

 

Fadîle, qiseyanê xo de wina bale ante serê kar û barê keyî: "Xêcê kar û barê keyî ez pes zî weyî kena. Qijkekîya xo de mîyanê pesî de bîya, coka nê mi weyîkerdişê pesî ra fam kerdê. Babê mi tedawîya pesî nîşanê mi dabî. Wexto lingê pesî şikêno ez eşkena tedawî bikerî û xeylêk kesî seba tedawîkerdişê pesî, pesê xo anê verê mi. Sewbîna seba debara keyî zî ma şit, mast û penîr virazenê û roşenê. E, karê ma zehmet û zor o la ciwîyayîşêk weş o." 

 

‘Ez bi deyîranê deyîrbazan pîl bîya’

 

Fadîle, dîyar kerd ke pîrike, babî, dat û datcinîyêke mi deyîrbazî bî û wina vat: "Dapîr û kalikê mi tim behsê qirkerdişê armenîyan kerdê. Coka nê zî her tim deyîrê înan ser o, ê şer û dejî bî. Mi tutîtîye de goştarîye vengê pîrik, babî, datî û datcinîya xo kerdê. Xeylêk kêfê mi ameyêne û ez înan ra xeylêk çîyî musaya. Xora verî televîzyon çinê bî. Şan de şayî ameyêne organîzekerdiş. Ge-ge zî gramofon akerdêne û ma deyîrê deyîrbazan goştarî kerdêne. Ez bi vengê Îsa Berwarî, Ayşe Şan, Meyrem Xan, Fatîma Îsa û deyîrbazanê bînan pîl bîya. Sewbîna babê mi û pîrika mi şîîrî zî wendêne. Ez deyîrbazî û şîîr wendiş înan ra musaya." 

 

‘Birînê zerrîya dadîyanê Kurdan xeylêk giran o’

 

Fadîle, da zanayene ke dej, qehr, birîn û zilmê dinya bi deyîran ana ziwan û wina vat: "Dinya de Kurdî xeylêk dej û qehr ancenê. Pêwa hende dejî û qehran reyna zî serê hişê xo de mendê. Ez zî hewl dana ke dej, qehr û zilmê ke ame antiş bi deyîran bîyarî ziwan. Ewro Cenga girane serê kiftanê kêna û xortanê ma de ya. Nê kêna û xortê ma seba şarê xo hemverê tank, top û sîlehê kîmyayî de xo ver danê. Verî senîn zilm û îşkence bîbî û ewro jî bi eynî tewirî dewam keno. Ez bîya dadîya birînan û dejî. Vera nê yewî deyîrî serê ziwanê mi ra nêkewenê erd. Ez xeylêk reyî mîyanê hêsiran de lorinena. Wexto ez deyîran bi hîsê xo nîyarî ziwan ez pê dejena. Birînê zerra dadîyê Kurdan xeylêk giran ê." 

 

‘Ganî ma wayîrê kulturê xo vejîyê’

 

Fadîle, wina peynîya qisanê xo ard: "Ez wazena çar perçeyê Kurdistanî wayîrê kulturê xo vejîyê. Wexto Kurdî dest bidê yewbînan kesêke nêeşkeno hemverê înan de vindero."