Medya Uren

 

AMED - Ciwanê Êlihî eleqedarê polîtîkayê hêrişan ê xusûsî yê hemverî yenê kerdiş erjnayîşê xo kerdî û vati: "Seba çinîkerdişê şarê Kurdî, sere metodê eciqnayîşî rê danê û hêrişê tewr zafêr zî serê ciwananê Kurdan de anê ca. Ganî ma binê banê Meclîsa Ciwanan ê HDPyî de xo organîze bikerê û hêrişan tal vejê."

 

Bi metodê polîtîkayê şerê xusûsî rê sîstemo bîyaye hewl dano ke ciwananê Kurdan têkoşîne ra dûrî bifîno û înan bimusno ajanî, fuhûşî û madeyê tiryakî bikero. Nê çîyan dir, xokiştiş û qirkerdişê serê cinîyan zî zêdeyêr aseno. Xusûsî zî Êlih serranê 90î ra seke şaristanêk ke tewr zafêr xokiştiş ci de virazêno ameyo naskerdiş. Ciwanê Êlihî eleqedarê nê polîtîkayan yenê kerdiş, reaksîyonê xo ramojnayî û vatî helkerdiş do bi organîzebîyayîşî mimkun bo.

 

'Ma çin yenê hesibnayîşî'

 

Hanîfe Aydin, nijadperestî û cinsîyetperestî ke serê herêmanê Kurdan de yenê kerdiş erjna û wina vat: "Ez 18 serrî ya û ciwîyayîşê xo ra bişik a. Ez asayîş de nîya û her tim nê tersî serê ciwîya xo de hîs kena. Sebebê nê zî no yo ke ziwanê îqtîdarî cîyayîşkerde yo. Cîyayîşî fînenê mabênê ma heminan. Ma seke ciwananê Kurdan seke cinîyan zî yenê eciqnayîş û hêrişî ro ma rê yenê kerdiş. Dêrsim de Gulîstan Dokû amî tecawuzkerdişî û amî vindîkerdişî. Hema aqûbeta Gulîstane eşkera nîya û seba vînayîşê aye zî hewldanêke baş çinî yo. Na rastîya ciwananê Kurdan a. Her tim hêrişê nîjadperestî û cînsîyetperestî ro ma yeno kerdiş. Kulturê ma, ziwanê ma û bîyayîşê ma çinî yeno hesibnayîş. Wazenê bi ciwanan komele  texrîp bikerê. Ma seyyewbînî û edalet wazenê."

 

'Ez Kurd a û wazena bi Kurdkî biciwîyî'

 

Hanîfe da zanayene ke a wazena bi Kurdî biciwîyo û tewr peynî wina vat: "Ez Kurd a û wazena bi Kurdkî biciwîyî. Seba pelçiqnayîşê kulturî, ziwanî û bîyayîşê ma her metodî yenê cakerdiş. Eke Kurdî bêrê qetilkerdiş zî verê çimanê înan de reyna ê sûcdarî, Kurd ê. Ma mehkûmê sîstemêke nîjadperestîyî û cînsîyetperestîyî ameyê kerdiş. Ganî lezkî ciwanî xo na lîşinî ra bixelesnê. Ganî seba vîrameyîşkerdişê  ciwanan gamê muhîmî bêrê eştiş. Eleqedarî nê zî eşkenê di sazgehan û dezgeyan de perwerdeyê xusûsî dir bêrê dayîş."

 

'Bi organîzasyonan ma do hêrişan veng vejê'

 

Merve Tapkan zî  vat ke wexto dimayî de serê ciwananê Kurdan de hêrişê polîtîkayê xusûsî her ke şino  zafêr beno û wina vat: "Hêrişkerdoxî pê zanê ke saba çinîbîyayîşkerdişê şarê Kurdî do hêriş bes nêkero û dest bi polîtîkayê eciqnayîşî kerd. Ciwanan ver bi fuhûş, madeyê tiryakî, ajanî û ciwîyayîşêk xirabe rê ancenê. Ganî ciwanê ma nêkewê nê kemanîyan. Coka xeylêk ciwanan ra zî  nê ferqî de nîyê. Ganî ê bêrê vîrameyîşkerdişî û no proses baş bêro erjnayîş. Meclîsê Ciwanan ê Partîya Demokratîkî ya Şaran zî na babete de xebatî dayî kerdiş û xeylêk çalakî tertîb kerdî. Ganî ma wayîr înan rê zî vejîyê û çalakîyanê înan xurt bikerê. Ma do ancax bieşkê pêwa, bi organîzebîyayîşê hêrişan veng vejîyê."

 

'Ma xeylêk qedîmê û wayîrê kulturêke delal ê'

 

Sîs Aktaş bale ante serê dûrîvistişê ciwanan ê kulturî û wina vat: "Xusûsî sere de dest bi eciqnayîşê kultur, ziwanî û nasnameya ma kenê. Wazenê Kurdan bîyayîşê înan ra dûrî bifînê. Ma nika bi tewirêke azad nêeşkenê cil û belgê xo bidê xo ra û vejîyê. Êdî ameyo ê rewşî ke ma bixo şaş manenê. Ez nika bi nê cilan vejîyî kuçe beno ke xeylêk ciwanê ma bixo şaş bimanê. No zî hêrişêke lîşin o ke Kurdan rastîya înan ra dano dûrîvistiş. Ê ma qij fînenê û wina kenê ke ciwanî ziwanê xo ra,  cil û belgê xo ra fedî bikerê. La wa baş bêro zanayîş ke ma xeylêke qedîmê û wayîrê kulturêke tewr delal ê. Ganî ma cil û belg û ziwanê xerîban ra fedî bikerê."

 

'Ciwanî rastîya xo ra dûrî kewenê'

 

Sîse da zanayene ke polîs û eskerê herêma Kurdan de pêro weçînîte yê û wina vat: "Wexto ciwanî xo ra û rastîya xo ra fedî kenê na rey ver bi ciwîyayîşêk bîn ra şinê. No ciwîyayîş zî bêşik beno ciwîyayîşêk xerab û seqet. Ma herême de vînenê ke polîs û eskerê xebetênê heme weçînîte yê. Seke ke seba xapênayîşê ciwanan ameyê perwerdekerdişî. Hetê fizîkî ra zî balante nizdî benê. Ganî ma bikewê ferqê nê kaykilan û seba talvejîyayîşî,  xo organîze bikerê."

 

'Ma do têreyde hêrişan tal vejê'

 

Dîcle Gullu û Xecê Altintaş zî bale ante serê hêrişanê serê ciwanan û wina vat: "Herême de fuhûş, madeyê tiryakî û ajanî her ke şino zafêr beno. Keyeyî zî seba ke asayîş bigîrê, sere ro metodê destbendkerdişî rê û astengkerdişî danê. No zî ciwîyayîşê ma ciwanan çetin keno. Ganî ma paştdayîş bidê xebatanê Meclîsa Ciwanan ê HDPyî û seba pîlkerdişî xîret bikerê. Ma ciwanî têreyde binê eynî banî de eşkenê hêrişan tal vejê. Çiqas hêrişî  çetin bê, ganî têkoşîna ma zî hêzdar bibo."