Semra Turan

 

MERKEZÊ XEBERAN - Rolê çapemenîye demê peyîn de hêrişê hemverê multecîyan, bale anceno û eynî demî de yew sebebê demê esasî yê zêdebîyayîşê nîjadperestî vejêno vernîya ma.

 

Çapemenî sey hêzê çarin welatan, serebûtê yenê ciwîyayîş de beno sebebê tesîrê pîl û serdestî nê hêzê destê xo gênê, nuqtayê ke rayîr bidê verê komelî,  nê hêzî ra fêyde gênê.  Yê hedef yenê ramojnayîş yan zî yê ke yenê berzkerdiş û pîlkerdiş, bi xebitnayîşê hêzê çapemenîyî dir serê destan yenê girewtiş yan zî benê hedef.

 

Tirkîya zî bi tarîxê komare dir bi taybetî çapemenîya hetgir, seba ziwanê nefretî bêro vilakerdiş sey hacet yena xebitnayîş.

 

Dêrsim, Mereş û Sêwas

 

Vernîya qirkerdişê Dêrsim, Mereş û Sêwasî û sewbîna dimayê nê,  çapemenîye kesê ameyî qetilkerdiş hedef girewte û nê qirkerdişan de rolêke pîl kay kerdî. Vernîya qirkerdişê Madimakî çapemenîya herême de qiseykerdişê Azîz Nesîn berdî manşetan û kile fînayî ta û dimayê nê çapemenîya hetgir yê ameyî qetilkerdiş, sûcdar îlan kerd. O wext demê Huriyetî manşetê ‘Sêwas de serewedaritişê Azîz Nesîn’ eşt, Mîlliyetî zî Azîz Nesînî qirkerdişî ra berpirsîyar dî û kesê amebî qetil kerdî nêdî. Rojnameyê Tirkîya vatişê Azîz Nesîn yê, ‘Qurano 1400 serrî verê ameyo nuştiş derbasdar nîyo, şarî sûr kerd.. Sêwas de fîtne: 35 merdeyî’ vetî vernî.

 

Serebûtî şibyenê yewbînan

 

Demê Baca bî û 6-7ê êlule de çapemenî seba ke kêmarê Xiristiyanî hedef bêro girewtiş ame xebitnayîş û dima ra hedefê înan bî Kurd û Elewî. Yê tewr peyîn bî hedefê çapemenî multecî bî. Multecî behrî de sey, ‘çîyêk nêdîyê' kaxê rojnameyan de hedef ameyî ramojnayîş. Nê serî de eşkerayîyê hîn partîyê muxalefet û îdarekarê îqtîdarî, hîn şaredaran zî kewtişê behrî yê multecîyan qedexe kerd û hîn kesan zî populîzm xebitnayî û bajaran ra multecîyan kerdî teber.

 

Ziwanê çapemenîye qetil kena

 

Mengê peyîn de her tim hemverê multecîyan de hêrişî yenê ciwîyayîş û çapemenî derheqê nê de yew xeberêke derbas nêkena, la pêrodayîşê mabêne multecîyan de pare kenê. Tewr peyîn de Îzmîr, Anqara û Stenbol de hemverê multecîyan de hêriş û qirkerdişî ameyî meydan. No, ne hetê çapemenîya hetgir ne zî hetê çapemenîya muxalîfî ra ame vînayîş. La multecîyê Nevşehîr û Edenî vejîyayî kuçeyan zî hedef ameyî girewtiş. Multecî sey merdimê nînê waştiş îlan kerdî.

 

Her tim hedef bî

 

Multecî, çapemenî de yan qiseykerdişê sîyasî yan zî xeberê sey ‘belaş ciwîyenê' ca girewtî. Çapemenî goreyê fehmê sîyasî nêzdîyê înan vindert. Hînan bi manşetê 'ma înan wey kenê' hînan zî bi manşetê ‘Mêmanî derg bî, şêrê keyeyê xo' vejîyayî. malên xwe.' Tîya de reyna  çapemenî de rayîrê hîrên vejîya planê vernî. Tena çapemenîya azade, waştişê multecîyan pers kerd û vet vernî.