Rojda Aydin

 

ŞIRNEX - Cinîyê ke serranê 80 û 90î de dewa xo ra ameyê koçkerdiş û dewê înan ameyê veşayîş wina vatî: "Tu cayêk de nimûneyê ci çin o. Waştiş û xeyalê ma oyo ke ma rojêke agêrê dewa xo û ma wazenê ke qedexeyê serê dewa ma bêro wedaritiş."

 

Hereme de polîtîkayê zulmî ke bi destê dewlete yenê kerdiş dewam kenê. Serranê 80 û 90î de herême dewlete sereştişê xeylêk dewan kerd. Dewijan bi zor da koçberkerdiş. Nê dewê ke ameyî vengkerdiş, hema zî dekewtişê înan qedexe yo û kesê ke wazenê şêrê dewa xo bêdestûrê leşkeran nêeşkenê şêrê. Heto bîn ra bi kerdişê operasyonan û herêma taybetî ke şewat yeno vetiş û şewato ke yeno vetiş zî dewijan rê destûr nêdanê ke  mudaxele bikerê û bi rojan şewat dewam keno.

 

Cinîyê ke destûr nêdîyeno şêrê dewanê xo reaksîyon ramojnayî û vatî, xeyalê înan oyo ke reyke bîn agêrê dewa xo.

 

'Adir eştî keyanê ma û veşnayî'

 

Dewa Cifane ya Şirnexî de dayîka Mehmet û Orhan Tunç yê ke bodrumê Cizîre de dinyaya xo bedilnayî, Esmer Tunç nêrazîbîyayîşê qedexekerdişê dewan da û vat: "Dewe de cuya ma zaf weş bî. Ma dewe de heywanan wey kerdêne. Ma bi karê baxçe û paleyî de eleqedar bîne. Dewa ma qilê Koyê Cûdî de ca gênê. Cuya ma ya dewe mîyanê hizûrî de bî. Ma tim bi destê xo ramitiş kerdêne û ci dir eleqedar bîne. Serra 90 de vatî na dewe ganî pêro bêro vengkerdiş û tu kes nêmano. Bi bahaneyê PKKyîjî dewe de estê, dewa ma veng kerdî. Labelê çîyêk wina dewe de çinbi. Serra 91 de xeylêk dewî ameyî vengkerdiş û ma ra zî vatî, ‘ya şima do bibê qorîcî yan zî şima do dewe ra vejîyê, yan zî ma do dewe biveşnê.' La ma nê çî qebûl nêkerd. Semedo ke qorîcîtî qebûl nêkerd, o wext fermandarîyê leşkerî yê Şirnexî ma ra vat, heta 15 rojan ganî şima dewe ra vejîyê, ma do şima zereyê keyeyî de biveşnê. Ma mecbûr mendî dewa xo ra vejîyê. Wexto ke ma dewa xo ra vejîyayî, ma tu çîyêk keyeyê xo ra nêgirewt. Ma bi zor xo û tutanê xo xelas kerd. Adir eştî keyeyê ma û veşnayî. Ma ameyî Silopî de bi ca bî. Labelê tîya zî rehetî nêdayî ma. Bi bahaneyê ma hetkarî danê tevger, ma Silopî ra zî vetî. Dima ra ma verê xo da Cizîr. Ma tîya zî cuyêka newe xo rê awan kerd. La tîya zî dewlete zulmê xo dewam kerd."

 

'Bi 32 serrî yo ma nêeşkenê şêrê dewa xo' 

 

Dewa Şaxî ya Cizîre Fatma Erek (70), reaksîyon vera caardişê dewlete de û vat: "Ma bi cuya xo zaf kêfweş bî. Heywanê ma bî û ma înan wey kerdêne. Ma şîne zozanan. Sewbîna ma ramitiş zî kerdêne. Dewa ma herra ci dewlemend a. Ez 21 serrî dewe de ciwîyaya. Tim serê ma û dewijanê ma de zulm, zordarî û tehdîd kerdêne. 32 serrî verê mêrdeyê mi pêwa 2 merdimê xo hetê qorîcîyan ra ameyî kiştiş. Dimayê nê zulm serê ma de hîna zêde bi. Serra 90î de leşkeran eşt serê dewa ma û vat, şima yan do bibê qorîcî yan zî şima do dewe terk bikerê. Ma qorîcîtî qebûl nêkerd û ma mecbûr koçber bî. 32 serrî yo ma dewa xo ra koç bîyê. Leşkeran dewe de qereqol viraşt û pêro keyeyê ma veşnayî. Bêdestûr ma derbazê dewe nêkenê. Dewa ma hema zî ma rê qedexe ya. Nika dewe de xêrcê leşker û qorîcî tu kes çin o. Hewn û xeyalê ma oyo ke ma reyke bîn agêrê dewe xo. 32 serrî yo ma nêeşkenê şêrê dewa xo. Ma wazenê no zulm peynî bibo. Wa qedxeyê serê dewa ma bêrê peynîkerdiş."