'Vurnayîşê bajarwanî şarî mexdûr, tarîxî çin keno'

  • 13:45 28 Êlule 2021
  • NAROJANE
 
AMED - Hemsereka TMMOByî Selma Aslan dîyar kerd ke xebatê vurnayîşê bajarwanî bê mabên dewam kenê û vat: "Xebatê ke seranserê bajarî de yenê kerdiş, tena şarî mexdûr nêkeno, tarîxê şarî zî çin keno."
 
Xeylêk qezayê Amedî de xebatê vurnayîşê bajarwanî dewam kenê û rojeve de ca gênê. 18ê Tebaxa 2017 de bi îmzayê Serekkomarê AKPyî Recep Tayîp Erdogan Taxa Fîskayî ke girêdayê qezaya Yenîşehîrî ya Amedî ya sey 'wareyê bi rîsk' ameye îlankerdiş. Hetê Serekîyê Daîreyê Awanîyê Komî (TOKÎ) ra bi projeyê vurnayîşê bajarwanî ra keyeyê ke ameyîne  plankerdiş newe ra bêrê viraştiş, rastê reaksîyonê welatijan yenê. Welatî hemverê rijnayîş û newe ra viraştişê keyeyan ê.
 
Hemsereka Yewîya Odaya Mîmar û Muhendîsê Tirkî (TMMOB) Selma Aslan derheqê projeyê vurnayîşê bajarwanî de ajansê ma rê qisey kerd.
 
'Wareyê TOKÎyan ame hîrakerdiş'
 
Selma dîyar kerd ke xebatê vurnayîşê bajarwanî zêde bîyê û vat: "Hetê Wezaretê Bajarwanî û Derûdorî ra bi qanûnê hûmara 6306 de xeylêk herême sey wareyê bi rîsk ameyê îlankerdiş û la xebatê vurnayîşê bajarwanî ame destpêkerdiş. Bi nê qanûnan dir wareyê TOKÎyan zî ame hîrakerdiş. Bi xêrê nê serdayîşî TOKÎ û îdareyî ware sey 'wareyê bi rîsk' yenê îlankerdiş. Ewil qezaya Baglarî de ame destpêkerdiş la pratîk de derheqê vurnayîşê bajarwanî de hema xebatêke nêameya destpêkerdiş. Dima ra dorê Taxa Ben û Senî ya qezaya Sûrî de awanî ameyî rijnayîş. Sewbîna yeno waştiş ke Taxa Fîskaya de zî binê nameyê vurnayîşî de bêrê rijnayîş. La derheqê nê de zanayîşêk zelal nêdayî ma."
 
'Proje yenê nimitiş' 
 
Selma dewam de wina vat: "Çi heyf ma nêzanê çarçeweya xebatan de çi xebatî yenê kerdiş. Çiqas awanîyê bi rîsk estê, çiqas awanîyê arkeolojîk yê tarîxî estê yan zî xebatan de ca gênê, rêxistinê meslegî û şarî rê nînê parekerdiş.  Nê prosesê ke krîzê ekonomî  giran bîyo de, rijnayîşê keyeyan do şarî bikero zor. Ma zanê ke şarî Fîskaya de hetê ekonomî de senîn ancenê. Beşêk merdiman bi ramitişî debara xo kenê. Vanê welatijê ke keyeyê înan rijnenê do hewcedarîyê înan peyda bikerê. La no çiqas bi ca bêro kes nêzano."
 
'Tarîx zî çin kerdî' 
 
Selma tewr peyîn wina qal kerd: "Xebatê ke yenê kerdiş bêguman tena derheqê vurnayîşî de nîyê. Eynî wextî de na xebate hemverê tarîx, kulturî ya. Sûr de dimayê pêrodayîşan, semedê çinkerdişê tarîxî, hîn xebate ameyê kerdiş. Demo ke merdim wareyê ke xebatî ci ameyê kerdiş, merdimî nê eşkera vînenê. Ma eşkenê vajê heman çî semedê Fîskayayî zî derbazdar o. Tena şarî mexdûr nêkenê, tarîx zî çin keno."