Derya Ren 

 

MÊRSÎN - Zubeyde Înci dîyar kerd ke rewşa tepişteyê nêweşan her ke şino tewr giran beno û vat: "Pêwa ke raporê 'nêeşkeno zîndan de bimano’ yeno dayîş zî tepişteyo nêweş nîno veradayîş. Lajê mi şîzofren o. Dewlete wazena lajê mi zirar bido embazanê xo.”

 

Rewşa tepişteyê Vakûr û Tirkîya her roje tewr giran bena. Ma eşkenê vajê her aşmêke tepiştetêk/e dinyaya xo bedilneno/a. Goreyê dayeyê Wezaretê Dade 31ê Temmuze eşkera kerd, zîndanan de 282 hezar û 716tepişteyî estê. Nînan ra 11 hezar û 271 cinî û hezar û 600 ci ra tutê. 

  

Goreyê raporê Komeleya Heqê Merdiman (ÎHD) ya "Raporê Zîndanan” yê 2020 zîndanê Vakur û Tirkîya de 604 ci ra giran bi teemamî hezar û 605 tepişteyê nêweşî estê. Nê nêweşan ra yew zî Ozgur Azad Încî yo. Ozgur 23 serrî yo surgunê 7 zîndnê cîya ameyo kerdiş. Ozgur nika Zîndanê Tîpê T yê Osmaniye de maneno, pêwa raporê 'nêeşkeno zîndan de bimano’ nîno veradayîş. 

 

Dayîka Ozgur, Zubeyde Înci dîyar kerd ke sere de tepişteyê nêweşî ganî pêro tepişteyî bêrê veradayîş.

 

‘Teşhîsê şîzofrenî ame dayîş’

 

Zubeyde dîyar kerd ke Ozgur 1999 de ameyo tepiştiş, îşkence bi ci kerdî û dima ra şawitê Zîndanê Tîpê Dyê Amedî. Zubeyde wina vat: "Dimayê ke lajê mi ame tepiştiş, çend serrî dima teşhîsê şîzofrenî ey rê ame ronayîş. Lajê mi tena sereyê xo nêeşkeno zîndan de bimano. Ma muracatê xeylêk sazgehan kerd. Bi muracatê ma berdî nêweşxaneyê Amedî. Raporê ey yê 'nêeşkeno zîndan de bimano' esto labelê nêame tehliyekerdiş. Dima ra Merkezê Weşîye Rih û Aqilî yê Xarpêtî zî rapor seba ci ame dayîş. Rapor şawitî Sazgehê Tipê Edlî (ATK). La ATK pêwa raporê nêweşxaneyan raporê 'eşkeno zîndan de bimano' da. 

 

‘Lajê mi hewl da di rey xo biveşno’

 

Zubeyde wina dewam kerd: “Wexto ke dermanan nêxebitno bi  hêrişê der û dorê xo keno. Coka ma bi endîşeyîn ê. Ma vanê gelo dermanê ci ame dayîş yan ney. Dewlete wazena lajê mi zirar bido embazanê xo. Belê nika dermanê ci yenê dayîş labelê lajê mi nêeşkeno zîndan de bimano. Ma nê çî desên rey ard ziwan labelê selahîyetdarî seba nê game nêerzenê. Lajê mi wexto ke zîndanê Sêrtî de bi di rey hewil da xo biveşno.”

 

‘Ganî nêweşê tepişteyî bêrê veradayîş’

 

Zubeyde tewr peyîn wina vat: “Ganî Wezaretê Dade ca de game bierzo. Keso ke şîzofren bo senî eşkeno zîndan de bimano? Nêweşê tepişteyî pêro tutê min ê. Verdê wa tepişteyê nêweşî keyeyê xo dir dem derbaz bikerê."