STENBOL - Sereka Komeleya Demê Cinîyan Dîlek Başalan dîyar kerd ke hemverê mekanîzmayê dewlete ke bi ca nînê ganî cinî û heme kesî têkoşîn bikerê û vat, yewin cewabê metodê pawitişê cinîyan, pawitişê cewherî yo.

 

Kiştişê cinîyan, şîdet û îstîsmar roj bi roje zêde benê. Camêrdî bêceza yenê verdayîş û seba nê zî cesaret gênê. AKP 13ê nîsana 2020 de prosesê pandemî vurna îmkan û qanûnê înfazî ard rojeve û qanûn meclîs ra ame derbazkerdiş. Bi qanûnî dir zî gumanbarê şîdetî ameyî veradayîş. Heto bîn ra zî cinîyê ke pawitişê cewherî kerdî, ameyî muhakemekerdiş.

 

Pêkerdişê Stenbolî bi qerarnameyê Serekkomarî de 20ê Adare de ame feshkerdiş û menga Temmuze de fermî ame wedaritiş. Dimayê serebûtê îstîsmar, tacîz û tecawuzî zêdebî. Goreyê bîlançoyê menga temmuze yê ajansê ma 27 cinî ameyî qetilkerdiş û 8 heb zî biguman dinyaya xo bedilnayî. Sereka Komeleya Demê Cinîyan Dîlek Başalan, derheqê babete de ajansê ma rê qisey kerd.

 

Dîleke vat, Pêkerdişê Stenbolî tena mekanîzmayêk ceza nêbi û hemverê şîdetê cinîyan vurnayîş amanc kerd û vat: "Pêkerdiş, nêzdîbîyayîşêk ke sazgehê perwerdeyê derheqê têduştîyê cinsî de bêro dayîş amanc kerdêne, merkezê taqîbkerdiş û vernîgirewtişê şîdetî (ŞONÎM), stargehan têduştîya cinî û camêrdan bêro neqlkerdiş û têduştîya cinsî sey kirde esas bêro girewtiş.

 

‘Ganî cinî fek muracatan ra vera nêdê’

 

Dîleke vat ke pêkerdiş bêro wedaritiş zî ganî cinîyê ke rastê şîdet, taciz û tecawuzî yenê, fek muracatanê seba merciyê edlî û stargehan vera nêdê û vat: “Ma wazenê ke destkewtişê ma bi ca bêrê. Ma paştdayîş înan ra nêwazenê. Nê destkewtişê ma yê.”

 

‘Hemverê mekanîzmayê dewlete ma estê’

 

Dîleke vat, xeylê komelî mekanîzmayê dewlete esas gênê û mekanîzmayê dewlete cinîyan sey nesne vînenê û vat: “Seba sîstem wina dewam keno, kiştişê cinîyan zî dewam keno. Hemverê mekanîzmayê dewlete eke cinî xo ver danê, hişmendîyê cinî hişê camêrdan ferz nêkerê do no hiş wina dewam bikero. Seba ke hemverê mekanîzmayê dewlete nika tena ma cinî estê. Seba edaletê rastî xo ver danê.”

 

‘Yewin cewab pawitişê cewherî yo’

 

Dîleke tewr peyîn wina vat: “Ganî paştdayîşê cinîyan ê bi fikrê ‘ma eşkenê senîn xo bipawê, mekanîzmayê pawitişê cewherî ça de yo, refleksêk senîn eşkeno aver şêro’ xurt bikerê. Tena Tirkîya de ney her cayê dinya de edeletê camêrdan cinîyan  mexdûr keno. Seba nê ganî ma bizanê ke ganî ma xo bipawê. Bi paştdayîş û rêxistinbîyayîşî tu cinî tena nêmano. Hemverê mekanîzmayê dewlete de nika ma tens, ma cinî estê û cinî seba edeletê rastî têkoşîn kenê.”