Habîbe Eren

 

STENBOL - 22 serrî serê erdlerzê Golcukî ra derbaz bi, sereka TMMOByî ya Şubeyê Bajarê Pîlî ya Stenbolî Esîn Koymen, bale kant serê rewşa herêma Marmarayî û vat: "Nika zî rîskêk pîl herême de esto û ganî lezabez plansazîyêk bêro awankerdiş."

 

Serê erdlerzê Kocaelî-Golcukî de 22 serrî derbaz bi. Goreyê qeydanê fermî hêzê erdlerzî 7.4 bi. No erdlerz tarîxê Tirkîya de erdlerzo tewr pîl ê diyîne bi. Stenbol, Bûrsa, Bolu, Eskîşehîr, Kocaelî, Sakarya û Yalova de xeylêk kesan dinyaya xo bedilna. Goreyê dayeyê fermî 18 hezar 373 kesî dinyaya xo bedilna yo û 48 hezar 901 kes zî birîndar bi. Sewbîna 5 hezar û 840 kesî aqûbetê înan dîyar nîyo.

 

Sereka Yewîya Odayê Mîmaran û Muhendîsê Tirkî (TMMOB) ya Şubeyê Bajarê Pîlî ya Stenbolî Esîn Koymen, ajansê ma rê qalê erdlerzê serra 1999 kerd û bale ant serê tedbîrê ke ganî bêrê girewtişî.

 

'Madeyê esasî bi ca nînê'

 

Esîne vat, erdlerzê serra 1999ien xebatê mîmarî û plansazîyê bajarî ame kerdiş la no çî zî xirab ame kerdiş û vat: "Ma nê çî laserê peyîn de dî. Erdlerzê 17ê tebaxa de ma sewîyeya felaketî dî û ewro zî ma vînenê ke tena erdlerz nê, serebûtê sey laserî zî benê sebebê felaketan. Plansazîyê bajar û cayê bînan serê esasê rantî de êdî form gêno.  Sektorê înşaatî ke beno ranto tewr pîl, beno sebebê canêardişê rêzikê esasî. Sewîyeya ke ameya de serê çeman de awanî yenê viraştiş."

 

'Îqtîdar berpirsîyarî nêgîno serê xo'

 

Esîne dewam de wina vat: "Xora pêro erazîyê vengî rantî rê ameyî akerdiş û sewbîna bejayî de zî eynî çî ame kerdiş. Serra 2018 de 'Efuyê Îmarî' ame vetiş û bi nê pêro awanîyê qaçax heqê girewtişê belgeyê qeydkerde girewtî. No çî bi hewldayîşê Wezaretê Bajar û Derûdorê ra ame kerdiş. Îqtîdar nika zî berpirsiyarîyê mergan nêgîno serê xo. Tena eşkerayîyê sey, 'Do birînê şarî bêro piştiş' dano. Ma ewro yanişîyê polîtîkayê ke yenê kerdiş dî."

 

'Tedbîrî nînê girewtiş'

 

Esîne tewr peyîn wina vat: "Dimayê erdlerzê 1999î xeylêk ware viraştişê awanîyan rê ame akerdiş. Nêzdîyê çeman, serê xeta fay û cayê hezazî de awanî ameyî viraştiş. Bi taybetî zî kesê ke zirar vînenê zî kesê ke rewşa înan ekonomî baş nîya. Kesê ke dewlemendê cayê saxlem de xo bi ca kerdî la ê feqîrî cayê xiraban de mendî. Nêweşxaneyan de problemê pîlî estê û eynî çî zîndanan zî derbaz dar o, la kesêk qalê înan nêkeno. Herêmê ke sey cayê kombîyayîşî ameyê ramojnayîş, bîyê cayê makîneyan. Awanîyê ke bi teluke yê hema zî nêameyê vengkerdiş."