Marta Somek

 

STENBOL - Sereka Şubeya Stenbolî ya ÎHDî Gulseren Yolerî derheqê kiştişê Şimuni Diril ke dewa Bêşebaba Şirnexî de menga çeleyê 2020 de vîndî bî, ercnayîş kerd. Gulserene dîyar kerd ke polîtikayê bêcezaverdayîşî cesaret dano kiştoxan û wina vat. "Wazenê bi nê  serebûtan tehdîd serê cuya heqê Suryanîyan de bikerê."

 

Suryanî 1915 de Qirkerdişê Suryanîyan ê Sayfo de hem bi destbendkerdişan û hem zî bi cînayetê "kerdoxê ci nê dîyar" de bi zor ameyî vîndîkerdene. 1980 de hemverê Suryanîyijan waştî ke reyna wina bikerê. Xeylêk Suryanî bi zor ameyî koçberkerdiş. Hurmuz û Şimuni Diril bi agêrayîşê dewa xo ya bi nameyê Suryanî Mehre ya û girêdayê Bêşebaba Şirnexî ya, wina hêz dayî Suryanîyê bînan.

 

7ê Çeleyê 2020î de Hurmuz û Şimuni Diril ameyî remnayîş û bi 567 rojî yo xebatêke hîra cigêrayîşî nîno kerdiş. 70 rojî ra dima tutê  Şimunî înan kişte dî. Hurmuz Diril zî bi 567 rojî yo vîndî yo. Sereka Şubeyê Stenbolî ya ÎHDyî Gulseren Yolerî derheqê babete de ercnayîş kerd.

 

'Semedê polîtîkayê cîyayî ameyî vînîkerdiş'

 

Gulserene derheqê serebûtî de wina qal kerd: "Nê caardişî bi sîstematîk yenê kerdiş. Çike heta nika serê nê de ma xeylêk dayeyî bi dest kerdê. Nê de rolê bêcezabîyayîşî xeylêk esto. Caardişê demvîyarteyê serê  dosyanê bi nê rengî zî zelal ramojneno ke versucî yenê pawitiş. Derheqê sucê hemverê merdimayî zî cipersayîşêk hîra nîno kerdiş. Hurmuz û Şimunî, semedê polîtîkayê cîyabîyayîşî ameyî vînîkerdiş."

 

'Nasnameyê cîya sey tehdîd yenê vînayîş'

 

Gulserene vat, xêrcê Hurmuz û Şimunî, Yusuf Bilge Tunç û Huseyin Kuçukozyigit yê Suryanî zî hema vîndî yê û vat: "Gama ke derheqê nê serebûtan de cipersayîşêk hîra nêro kerdiş, xora tîya de dîyar o ke sucdar kam o. Kurd, ermenî, suryanî, rûm û heme nasnameyê cîyan wazenê ke bi pelçiqnê. Nasnameyê cîya sey tehdîd yenê vînayîş. Dimayê prosesê rewşa awarte yê 2016 de serebûtê vîndîbîyayîşî, sucê vera merdimayî bi rejîmê totaliter û teda zêde bî."

 

'Ganî ma hêzêk hempar awan bikerê'

 

Gulserene tewr peyîn wina vat: "Versuc kam beno wa bibo, amancê înan oyo ke Suryanî reyna anêgerê serê herra xo. Nika serê cipersayîşî nê serebûtî de qeraro nimte esto. No zî gamê pawitişê versucan o. No sîstematîk o û amancêk rê xizmet keno. Çike semedê sucê hetê dewlete û hetgirê dewlete ameyê akerdiş nimte bimanê, versucî yenê pawitiş. Têkoşînê Dayîkên Şemeyî 26 serrî yo û ÎHD 25 serrî yo semedo ke rastî bêrê parekerdiş rolêk pîl kay keno. Ganî ma hêzêk hempar awan bikerê û hemverê sucê bi nê rengî vinderê."