Medya Uren

 

MÊRDÎN - Dewa Barmanî ya girêdayê qezaya Stewrî ya bi awe û zergûnaye xo bi name û veng a. La keda cinî û xozabîyayîşê ci dewe weşêr kena. Cinîyê Barmanijî vanê, verê hîna zaf bi xoza dir ciwîyayê la dimayê hêrişê 93ine yê serê dewan rewşe ameya vurnayene. Cinî vanê ke pêwa hêrişan zî hewl danê ke kulturê xo û ziwanê xo tîya bipawê. 

 

Barman, dewêka girêdayê qezaya Stewrî ya Mêrdînî ya. Aye sey wareyê zergûn yê Stewrî zî yena zaneyene. Roniştixê dewe nêzdîyê 802 kesî yê. Debara xo pesdewarî û ramitişî kenê. Bi taybetî nê wareyî de wayîrê dewlemendîyêk pîl ê. Labelê bi hêrişê dewleta tirkî yê serra 1993ine de dewe yena veşnayene û dewijî mecbûrê koçberî yenê kerdene. Tewr zêde dewijan koçê Mêrdînî yê zî metropolan kerdî. Dewe newe ra bi destê cinîyan ameye awankerdene û rengê xo cinîyan ra gêna. Cinîyê ke dewa Barnamî de ciwîyenê Emîna Saydut, Mehdiye Fîdan û İncîle Erdem qala dewe kerdî.

 

'Ma verê ke roj vejîyo wirzenê'

 

Dewa Barmanî wayîrê dîmenanê weş û balkêş a. Serê sibayî cinî wirzenê û dst bi kar kenê. Destpêk de êmê sewalan danê û dima ra zî xo amade kenê. Saete 05.00 siba de kewenê rayîr û şinê cayê ramitişî. Tîya de goreyê mewsîmî ramitiş yeno kerdene. Fistiq, gilyaz, engure û sewbîna sebzeyî çimeyê tewr sereyîn ê dewijan ê. Heto bîn ra zî debara xo bi weykerdişê heywanan kenê. Emîna Saydut ke debara xo bi pesdewarî û sebzeyan kena vat: "Ma bi şewe û roje serê erdê xo de xebityenê. Ma tîya rew kewenê ra û rew wirzenê. Ma verê ke roj vejîyo wirzenê û demê ma zaf bi erj o."

 

'Şer, hizûr ma rê nêverda'

 

Emîna dewam de wina vat: "Vernîya serra 1993ine de bi bawerî mîyanê dewe û daristanan de gêrayîne. O wext zî feqîrî bî, la şarî paştî dayîne yewbînan. Yeno vîrê mi, ma heta ereyê şanî mîyanê daristanî de mendêne. Me karê awdayîşî û karê bînî kerdêne. Labelê dewlete hêrişê pîlî ard serê dewe û ma mecbûr mendî koç bikerê. Şerî ra tîya cuye nêmende. Feqîrîya ke ma ant, ver bi mergî berdêne. Tehdîd, şîdet û hêrişê ke serê ma de ameyîne kerdene, psîkolojîyê tutanê ma xira kerdene. Dima ra ma newe ra dewe xo awan kerd. Ma nika ruh danê dewe."

 

'Ma kultur û ziwanê xo pawit'

 

Mehdîye Fîdan zî bale ant serê awanbîyayîşê dewe û vat: "Dewijê ma agêrayî. Çend feqîrî bibo zî la herre merdimî her çîya. Bi taybetî zî ma cinî nêeşkenê ci ra dûr bikewê. Nika ma tîya hewl danê hizûrê xo reyna awan bikerê. Ma kulturê xo, ziwanê xo tîya tewr zêde pawenê. Semedê ma tena muhtacê yewbînan ê. Ma têkoşîn kenê, nasnameyê xo zî pawenê. Ma ziwanê xo zî pawenê. Cil û belgê ma adetî yê. Çend hêriş ame kerdene zî ma xo pawit."

 

'Ma yewbînan dir hetkar ê'

 

Încîle Erdem zî qala kar û xebate xo kerd û vat: "Goreyê dewanê bînan m akulturê xo hîna zaf pawit o. Nimûneyo tewr pîl zî girêdayîşê ma yê bi xozayî dir o. Tîya zî heywanan û xoza ra yeno heskerdene. Semedê nê zî mabêne ma û merdiman de zî problemî nêvejênê. Nika ma mîyanê rezî de yê û ma bi hetkarî kede danê. Goreyê verê bêşik ma ameyê vurnayene, semedo ke şert û mercî zî ameyê vurnayene. La ma semedê pawitişê nê xeylêk bi israr ê."

 

'Ma bi şewbihêrkan boya xo danê'

 

Încîle tewr peyîn wina vat: "Ma xeylêk kede danê. Bi taybetî zî cinî kede danê. Dewe bi destanê ma bena zergûn. Ma bi nê rengî feyde gênê. Gilyaz û sebzeyê ma estê. Ma penîr û mast zî benê sûke de roşenê. Cuye her tim ma rê zor a. Ver bi şanî ma sifreyê pîl danê ro û dewijî kom benê. Ma pîya şewbihêrkê xo kenê. Ma rincanîyê xo wina kêm kenê. Kilaman û sewbîna çî pîya yenê vatene."