Rojda Aydin

 

ŞIRNEX - Mayê Botanî, reaksîyon vera hêriş û asîmîlasyonê serê ziwanê kurdkî dayî. Mayan dîyar kerd ke ê wazenê ziwanê kurdkî bibo ziwanê fermî û perwerdeyî û vatî: "Yewbîyayîşê neteweyî bi yewbîyayîşê ziwanî mimkin o."

 

Hêrişê îqtîdarî yê hemverê ziwanê kurdkî bêmabên dewam keno. Xeylêk kesê ke semedê kurdkî kilaman vatî û qisey kerdî ameyî tepiştene, yan zî qetilkerdene. Îqtîdar, ewro zî bi metodê cîya bi cîya û asîmîlasyonê ke aver beno hêrişê ziwanê kurdkî keno. Tewr peyîn Torra Ziwan û Kurdkî, 21ê Sibate Roja Ziwanê Maye ya Dinya de kampanyaya, “Wa Ziwanê Kurdkî Bibo Ziwanê Fermî û Perwerdeyî” dabî destpêkerdene. Kampanyaya ameye destpêkerdene hetê kurdan ra eleqeyêk pîl dî û xeylêk kesî îmza eştî binê na kampanya. Mayê Botanî zî paştdayîş dayî kampanya û derheqê hêrişê serê ziwanê kurdkî de qisey kerdî.

 

Heznî Arslan zî hêriş û asîmîlasyonê hemverê ziwanê kurdkî şermezar kerd û vat: "Bîyayîşê ziwanê kurdkî, bîyayîşê şarê Kurdî yo. Ziwanê kurdkî semedê ma zaf girîng o. Cuya ma mayan kurdkî ya. Labelê ma şinê sazgehê dewlete ma rê tirkî ferz kenê. Ma wazenê pêro kes ziwanê maya xo qisey bikerê. Dewlete çiqas hêrişê ziwanê ma bikera û qedexe bikera zî ma do wayîrê ziwanê xo vejîyê. Ma do destûr nêdê ke keyeyanê ma de tirkî bêro qiseykerdene. Ez destûr nêdana ke tûtê mi keye de tirkî qisey bikerê. Botan, bi ziwanê xo yeno naskerdene. La demê peyînan de hîn keyeyê ma bi tûtanê xo dir tirkî qisey kenê. Vengdayîşê ma oyo ke tûtanê xo dir kurdkî qisey bikerê. Ma mayî zî sey mamosteyê ziwanê kurdkî yê. Ma wazenê ziwanê ma bibo ziwanê fermî û perwerdeyî yo. Ma wazenê perwerdeyê kurdkî mekteban de bidê tûtanê ma."

 

'Ganî yewîye bêra awankerdene'

 

Maya Hatîce Durmuş zî vat: "Ma sazgehê fermî yê dewlete de nêeşkenê bi ziwanê xo qisey bikerê. Ma tirkî nêzanê, semedê ziwanê ma kurdkî yo. Ma wazenê her ca de ziwanê xo qisey bikerê. Ma wazenê tûtê ma perwerdeyê kurdkî bigîrê. Meketebê ma yê kurdkî estbî û dewlete pêrûne pada. Bi padayîşê mekteb û sazgehê ziwanê kurdkî dir xeylêk kesî tepişnayî. Pêro ziwanî  Tirkîya de serbest ê la tena ziwanê m aqedexe yo. Ma wazenê kurdî zî bi ziwanê xo bi hawayêke azad qisey bikerê. Eke mîyanê kurdan de yewîye bibayîne, ewro ziwanê ma azad bîne. Ganî yewbîyayîş bêro awankerdene. Ganî tifaqê ma yew bo. Semedê ziwanê kurdkî azad bo, ganî şerê kurdî wirzê serê lingan û yewbîyayîşê xo awan bikerê. Sey pîlanê ma vato, 'Eke ma nêbê yew, ma do şêrê yew bi yew.' Ganî ma nê vatişî weş biercnê."

 

'Eke ziwanê ma vinî bibo ma do zî vinî bibê'

 

Aynur Elçîoglu dîyar kerd ke her wext vera ziwanê hêriş bîyo û vat: "Ma hêrişê serê ziwanî de qebûl nêkenê. Ma ziwan û nasnameyê xo wazenê. Ma wazenê ziwanê ma azad bo. Cuya ma her wext kurdkî ya. Ez destûr nêdan ake tûtê ma tirkî qisey bikerê. Îqtîdar her het ra hêrişê cuya ma keno. Destûr nêdanê ma bi ziwanê xo qisey bikerê. Hêrişê hemverê ziwanê m aher wext dewam kenê. Nimûne; wazenê roniştoxê Cizîrî zî asîmle bikerê û coka esnafê ma, ma dir bi tirkî qisey kenê. Eke ziwanê ma vinî bobo, ma do zî vinî bibê. Ma cuya xo bikerê bi kurdkî. Ma wazenê ziwanê ma bibo fermî û perwerdeyî. Ganî mayî bibê yew û dewaya ziwanê xo bikerê. Eke yewbîyayîş virazyo, do ziwanê ma azad bo. Ganî ma hemverê hêrişê ziwanî de sere wedarnê û wayîrê ziwanê xo vejîyê."

 

'Ganî ma kurdî wayîrê ziwanê xo vejîyê'  

 

Tewr peyîn maya Nurîye Bîlîr zî wina vat: "Ma mayî tirkî nizanê la ma mecbûrê tirkî kenê. Ma wazenêziwanê ma azad bo. Ma tûtanê xo dir tirkî qisey nêkenê. Wa şarê Kurdî wayîrê ziwanê xo vejîyo. Ganî qet mayî bi tûtanê xo dir tirkî qisey nêkerê. Eke ma wayîrê ziwanê xo vejîyê, ma do ziwanê xo bikerê ziwanê fermî û perwerdeyî. Erdogan vano, ‘yew dewlete, yew mîlet, yew ziwan û yew ale.' La ma nê qebûl nêkenê. Ma têduştî wazenê. Ganî ma kurdî bibê yew û wayîrê ziwanê xo vejîyê."