Medya Uren

 

MÊRDÎN - Cinîyê Şemrexijî yê ke bazar de xebityenê, bi hewildayîşêk pîl keda xo vejenê vernê. Cinîyê ke pîya xebityenê vanê, cayê ke cinî ci de yê tewr zêde hizûr yeno vînayene.

 

Tirkîya de her ke şino, yeno waştene ke hêzê cinîyan wareyê ekonomî de bêro şikinayene. Yan zî polîtîkayê feqîrkerdişê cinîyan yeno bi ca ardene. Coka cinî her wareyî de hewl danê ke bîyayîşê xo bipawê û taybetî zî herêmê kurdan de hemverê nê hişmendî têkoşînêk esto. Cinîyê ke Şemrexê Mêrdînî de yê, wareyê karî de zî hemverê cinsperestî vindenê. Şemrex de wareyê bazarî ke her roja çarşeme yeno amadekerdene de tewr zêde cinî xebityenê û no zî bala xeylêk kesan anceno. Xebatkaranê bazarî ra Ayşê Abî (29) û  Cahîde Parildi (45) ma dir qisey kerdî û qalê bazarî kerdî.

 

Bazar de kesa ke bala ma ancena Ayşe Abî ya û mêrdeyê ci zîndan de yo. Ayşe semedê debara 3 tûtanê xo bikera, bazar de karê rotişê cilan kena. Wextê ma verê Ayşe de vindenê, cinîyê ke kîşte aye de xebityenê yenê hetkarîya aye û aye zî înan rê hetkarî kena.

 

'Bazar karê min ê tûtî bi'

 

Ayşe wina qalê xebata xo ma rê kena: "Hema tûtî de mi dest nê karî kerd. No karê pîyê mi bi. Ez zî ey dir şîne rotiş û girewtişî. ez jî li gel diçûm kirîn û firotinê. Dimayê ke ez zewicyaya zî mi mêrdeyê xo dir dest bi nê karî kerd. Heta ke tûtê mi ameyî dinya zî ez ameyîne tîya. Nika ez dayîka 3 tûtan a û ma bi bazar debara xo kenê. La çi heyf, 2 serrê verê mêrdeyê mi ame tepiştene û êdî pêro bar kewt serê milê mi. Xora no karê mi bi."

 

'Ganî semedê cinîyan îmkan bêro dayene'

 

Ayşe bale ante serê hetkarîya cinîyan û vat: "Eke ma yew bê, ma do bieşkê her karî de weşikî serbikewê. Ma bazar de zî wina yê. Semedê nê ez zaf wazena ma xeylê xo cinî bê. Nika têkilîyê ma û qiseykerdişê ma zî bikêf o. Ganî semedê cinîyan îmkan bêro dayene ke tewr zêde bieşkê xebate bikerê."

 

'Cinî û tûtî feqîr benê' 

 

Cahîde Parildi ke bi tûtanê xo dir bazar de cilan roşena wina vat: "Ma dewijê feqîr ê. Ne erd û ne zî çîyêk ma pê debara xo bikerê esto. Ti bigeyrê ti do bivînê ke her yew nînan ra wayîrê hîkayeyêke yê. Semedê ke ma zehmetîyê ekonomî ancenê, ma tîya yê. Yeno zanayene nê prosesan de krîzê ekonomî û janê korona ma keno zehmetî. Yan zî karê ma kenê ma ci ra feyde nêgînê. Tewr zêde semedê mi waşt şima dir qisey bikera. Semedê cinîyî û tûtî benê feqîr."

 

'Bazar bîyo cayê debara ma' 

 

Cahîde bale ant serê îmkanê karî yê cinîyan û vat: "Wareyê xebate de cayê cinîyan ameyo tengkerdene. Wextê ma newe ma dest bi nê karî kerd, xeylêk kesan çîyan vatêne. Sey vatişê, cinîyê, karê înan mîyanê camêrdan de çîyo. Bazar de çira xebityenê. Yo ke tesîr serê komelî de keno sîstem o. Cayê ke îmkan bidê cinîyan, cayê ci teng kenê. La nika pers bikerê. Pêro ma ra razî yê. Semedo ke ma karê xo weş kenê, bi heskerdiş kenê. Sewbîna şansê ma çin o. Ma bi keda xo, bi lebata xo no qezenc kerd. Hetkarîya tu kesî çinbî."