Habîbe Eren

 

STENBOL - Koordînatora Pawitoxî ya CÎSSTî Berîvan Korkut dîyar kerd ke demê peyîn de zîndanan de derheqê binpaykerdişê heqan yê sey îşkence û binpaykerdişan, cigêrayîşê koxuşan, pakitî, nêdayîşê hacetê pakitî, werdê nêbaş û cezayê dîsîplînî yê kêfî de xeylêk muracatî yenê kerdene.

 

Goreyê dayeyê wezaretê dade yê serra 2021  Tirkîya de 371 zîndanî estê û roj bi roje hûmara tepişetyan zêde bena. Sewbîna binpaykerdişê heqan zî êdî sînor derbas kerdê. Semedê virusê korona zî binpaykerdişî zêde bî û tepişteyê PKKyî û PAJKî bi amancê tecrîd wirzo û binpaykerdişî peynî bê, kewtî greva vêşanîye yê bêdem û bidor. Çalakîya grevî 191 rojî yo dewam kena.  

 

Raporê Komeleya Sivîlî ya Sîstemê Înfazê Ceza (CÎSST) derheqê binpaykerdişan de raporê menga gulane eşkera kerd û  bale ant serê binpaykerdişê bi vîrusî dir zêde bîyê. Koordînatora Pawitoxa CÎSSTî Berîvan Korkut,  derheqê babete de ercnayîş kerd.

 

'Zîndanan de hemverê vîrusî têkoşîn' 

 

Berîvane vat, têkoşînê hemverê virusî, padayîşê pêro tercîh kerdo û heme  aktîvîteyê komelî ameyê vindarneye, na babete de problemê cidî estê û wina dewamkerd: "Atolye, spor û sohbet bi serrêke bahaneyê cîyan dir yenê qedexekerdene. Tesîrê ci xeylêk serê tepişteyan de virazya yo. Ganî na rewşa rojane cuya komelî rehet bikera. La çi heyf, tu sererastkerdiş çin o."

 

'Tena alternatîfê pêvînayîşê telefonî yê 10 deqeyan' 

 

Berîvane wina dewam kerd: "Nika menge ra reyke bi hawayêke girewte û sînorkerde pêvînayîş yeno kerdene. Sînorkerdiş de yewin alternatîf pêvînayîşê telefonî yê 10 deqîqeyan o. Çi heyf, semedê dergkerdişê pêvînayîşê girewte dem nîno dergkerdene, yan zî alternatîf nînê awankerdene. Pêvînayîşî nîm saet ê. Na babete de qanûn ame pêşkêşkerdene ke no vejîyo saetek û nîm. La gamêke pozîtîf nêame nêeştene."

 

'Derheqê binpaykerdiş û îşkenceyî de muracatî zêde bî' 

 

Bervîne bale nat serê sereştişê koxuşan û vat: "Bi komî erzenê serê koxuşan. Hacetê pakitî nêdanê. Werdê înan baş nîyê. Cezayê kêfî yê dîsîplînî yenê dayene. Xeylêk muracatî na babete yenê kerdene. Babeta xizmetê weşîye de problemî yenê ciwîyayîş. Vernîya pandemî de zî xeylêk muracatî ameyî kerdene. Bi pandemî dir hîna zêde bi. Nika rewşe xeylêk cidî ya. Tepişteyan xêrcê rewşa lezgîn de sewq nêkenê. Wextê pandemî newe dest pêkerd, eke tepişteyî mecbûr nêmendêne sewq nêkerdêne. La no proses derg dewam kerd û semedê rîskê cuye tepişteyan waştişê sewqê nêweşxaneyî kerdî. La çi heyf helwestê zîndanî na babete de pozîtîf nêbi."

 

'Game nîna eştene' 

 

Berîvane tewr peyîn wina vat: "Na babeta xoresnayîşê xizmetê weşîye verê çiman de bêro girewtene, îmkanî semedê dermankerdişê tepişteyê ke rewşa înan giran a, bêro dayene. Ganî madeyê 16ine û babeta raporê tipê Edlî de verbi pozîtîfî de şêrê û ganî gam ebêro eştene. La hema zî game nêameya eştene. Destpêkê prosesê koronayî de ma waşt ke dayeyê virusî yê zîndanî bêrê eşkerakerdene. Heta ewro hîrê eşkerayîyê fermî estê û keyepelê Mudurîyetê Pêroyî yê Keyeyê Tevkîf û Cezaye (CTE) de ca gênê. Mudurê Pêroyî yê CTE dîyar kerd ke heta nika 50 tepişteyî semedê virusî dinyaya xo bedilnayê. Semedê cigêrayîşê babete muracatê ma yê semedê YE û CTE dewam kenê."