Habîbe Eren

 

STENBOL - Muteber Gumuş roja dayîkan de yewin waştişê ci oyo ke xo biresna cenazeya kênaya xo ya ke 26 serrî yo nîna vînayene. Mutebere wina vat: "Merdanê ma ra zî tersenê. Bi nê caardişan heqaret bi ma kenê. Heta peynîya cuya xo ez o fek ci ra vera nêda."

 

Goristanê Garzanî ya dewa Oleka Jorî ya girêdayê Bedlîsî, 17ê Kanûna 2017ine de ameye rijnayene û 282 cenaze bêzanayîş keyeyan berdî Sazgehê Tipê Edlî yê Stenbolî. Cenazeyê ke demêk derg o nêameyîne zanayene berdê ça de, vejîya werte ke kutiyê plastîk de Goristanê Kîlyosî de ameyê definkerdene. Cenazeyê ke peyerayîr ameyî definkerdene, ci ra 21 hebî teslîmê keyeyan kerdî. Cenazeyê bînî hema uca de yê. Keyeyê ke muracat kerdî zî cewabêk nêgirewtî.

 

Yew nê cenazeyan ra Aynur Guneşa 1995ine de Tetwan de pêrodayîşêke de dinyaya xo bedilnaye. Aynure 1992ine de bi embazanê xo dir tewrê PKKyî bena û 1995ine de dinyaya xo bedilnena. Keyeyo ke a roje ra cenazeya kênaya xo gêrayî, pêwa pêro lebatan xo nêresnayê. Pîyê ci Zîya Gumuş ke bi serran têkoşîn kerd, 2003ine de dinyaya xo bedilna. Dayîka ci Muteber Gumuş bi 26 serrî yo bêmabên cenazaya kênaya xo gêrena.

 

Mutebere senî eşnawena 282 cenazeyî goristanê Garzanî ra berdê ATKyê Stenbolî, kewena tevger û bi hêvîya kênaya aye zî goristanê Kîlyosî de ameya definkerdene, muracatê Serdozgerîya Komare ya Bedlîsê da. Nimûneyê gonî da la pêwa nê 2 serrî derbas bîyo, cewabêk nêgirewta.

 

Mutebere bi wesîleyê ke roja dayîkan nêzdî bîyo, qisey kerd û vat: "Ma bizanê cenaze ça de ya, do zerrîya ma rehet bo. La ma nêzanê. Tu zanayîş nêdanê ma. Semedê tedayan ma 26 serrî verê Bedlîs ra ameyî Stenbol. Tutê ma heywanan çêrnayene, tutanê ma kuwayîne, şîdet înan rê kerdêne. Bi çekan vernîya vistewreyê mi girewtî. Dewlete pesê ma girewt û nêda."

 

'Tutê ma veradayî la perîşan agêrayî keye'

 

Mutebere wina qal kerd: "Wextê ke ma şaristanê xo de bî, kênaya mi tewr bî. Ma semedê tedayan şî Wan. Uca de zî tedayî dewam kerdî. Kênaya mi pîle kuwayî. Mi zî kuwayî. Ma Wan de zî rehet nêverdayî. Her tim eştî serê keyeyê ma. Bi çekan kewtî zere û vatî, ma do şima pêrûne bikişê. Mi vat, tutanê mi mekişê û mi xo eşt verê berî. Lajê min  ke şîne mektebe tepiştî û îşkence kerdî. Wexto ke tutê mi veradayî, nîmmerde ameyî. Xeylêk teda bi ma kerdî. Ma hemverê tedayan koç kerd."

 

'Seke ruhê mi bedenê mi ra vetî'

 

Mutebere bale ant serê têkoşînê ke hemverê feqîrî Stenbol de ciwîyaya û vat: "Ma zaf feqîrî dî. Tutê mi nêxebityayîne. Ma hetê ekonomî de zaf zehmetî ant. Min televîzyon de dî ke cenazeyê Garzanî, Kîlyos de defin kerdê. O wext mi vat qey ruhê mi bedenê mi ra vetê. Hemver merdan de zî kînê înan esto. Gelo tersê înan Homayî ra çin o. Çira wina kenê. Çira destûrê nêdanê ma cenazeyanê xo bivînê. Ez hîrê rojan bermaya. Ê dîmenî zerrîya mi dejnayî. Wa Homa nê zulmî qebul nêkero. Ma se kerd ke nê zulmî bi ma dayî antene."

 

'Merdanê ma ra tersenê'

 

Mutebere wina dewam kerd: "Heqê ma esto ma bizanê ke cenazeyê ma ça de yê. Ê senîn şinê serê gorê xo, ma zî wazenê şêrê. No heqê ma yo. Ma bizanê ça de yê zerrîya ma rehet bena. Dewlete cenazeyan ra tersena. Eke tersê înan Homayî ra bibayîne do wina nêkerdêne. Wina heqaret bi ma kenê. Ma heta peynîya emrê xo têkoşînê xo dewam ke nê. Se kenê wa bikerê."

 

‘Ma heme zulm dîyê'

 

Mutebere dîyar kerd 30 serrî zulmî dir rî bi rî mendê û vat: "Ma koçber bî. Cenazeyê tutanê ma vinî kerdî. çîyêk nêverdayî. Gelo do no zulm heta key dewam bikero. Do heta key qedexe bikerê. Parlamenterê ma se kerdî gelo, çira tepiştî. Ma heme zulm û teda dî."

 

'Ez cenazeya kênaya xo wazena'

 

Mutebere derheqê roja dayîkan de zî wina vat: "Yewin waştişê mi cenazeya kênaya min a. Ma bizanê ça de ya, do zerrîya ma rehet bo. La m anêzanê ça de ya. Tu zanayîş nêdayî ma."

 

Mutebere tewr peyîn qiseykerdişê xo de reaksîyon ramojna û vat: "Ma tecrîd qebûl nêkenê. Heta Rayberê ma azad nêbo, ma zî azad nêyê. Ma wazenê Rayberê xo bivînê. Avûkatî nêeşkenê şêrê. Zanayîşêk ci ra nêno girewtene. Tecrîd şer giran keno. Her roje operasyonî benê. Tutê ma mirenê."