'Ma edaleto rast wazenê'

  • 14:33 21 Nîsane 2021
  • NAROJANE
 
ÎZMÎR - 4 karkerê cinî ke fabrîkayê Tekstîlî yê SF Trade xebityayîne, hemverê tedayê ke rast ameyîne, bî endamê sendîka. Dima ra nê çar karkerî kar ameyî eştene. Karkeran ra Sevcan Gulboy dewaya bi waştişê radestkerdişê kar akerd û dewa dewma kena. Sevcane dîyar kerd ke semedê şert û merc bêrê başkerdene, bîyê endamê sendîka û vat, ê edaletê patronî ney, ê edaletê rast wazenê.
 
Îzmîr de 4 cinîyê ke fabrîkayê Tekstîlî yê SF Trade de Herêma Sebest a Gazîemîrî de xebityayîne, hemverê heqaret û tedayan bîbî endamê sendîka û dima ra kar ra amebî eştiş. Karkerê ke endamê Sendîkayê Karkerê Tekstîl û Çerm (Derîteks), bî şertê pandemîye de xoverdayîşê xo dewam kenê. Sevcan Gulboy ke 10ê Çeleyî 2020ine de kar ra eştî, proseso ke cuyaya qal kerd.
 
‘Tehdîdê ‘ma do kar ra bierzê’
 
Sevcane dîyar kerd ke di serrî yo endama sendîkayî ya la serrêke û nîm o semedê nê prosesî hukmî dir meşgul bena û vat : “Performansê mi baş bi. Coka mi vatêne do mi kar ra nêerzê. Wexto ke musayî ke ez endama sendîkayî ya, bahane nêdî û semedo ke ez cayê xo ra rawiştebîya û 30 sanîye şîbîya verê embaza xo kerdî bahane û mi kar ra eştî. Bê tazmînat ez ameya vetiş. Patronan tehdîdê ‘yê ke xo rêxistin kenê ma do kar ra vejê’ kerdî. Ez û hîrê embazê xo bi bahaneyê sendîkayî yê kar ra ameyî vetiş.”
 
‘Semedo ke ma şertê însanan de bixebityê bî endam’
 
Sevcane dîyar kerd ke kargerî de her wext rastê heqaretan ameyê û vat: “Tedayê sey, ‘ti kam a ke semedê mesayî nêmanena’ yenê kerdene. Her wext heqaret û teda bî. Êdî ma aciz bibî. Ma kede dayîne la ma semedo ke metodê deqeyî xebityenê, teda ameyîne kerdene. Hewl dayîne ke ma tewr zêde bidê xebitnayîş. Semedo ke meaş dayîne ma, ma mecbûr mendêne binê tedayê înan de bimanê. Semedê ke ma vernîya nê bigîrê, ma heqê xo bigîrê ma bî endamê sendîka. La çi heyf patronî nêwazenê kesê wina bidê xebitnayîş û peynîya karê înan anê.”
 
‘Wazenê ters awan bikerê’
 
Sevcane wina dewam kerd: "Patron bi ‘vinîkerdişê karî’ merdiman tersnenê. No zî zirar dano paştdayîşê  karkeran. Embazê ke eşnawitî ma kar ra ameyê eştiş, tersayî. Qisrykerdişê xo ma dir birnayî. Embazê ke silam dayîne, silamê xo birnayî. Semedo ke patron bidîne, ê zî karê xo ra bîne. Prosesêko zehmet o la ma do pêro pîya nê rojan derbaz bikerê. Semedê pandemî ma xoverdayîşê xo teber de nêeşka bikerê. La ma heta ke heqê xo bigîrê ma do têkoşîn bikerê. Vernîya pandemî ma herême de serbest bî. Paştdayîş estbi. Ma vengê xo dayîne eşnawitiş. La nika semedê pandemî, metodê xoverdayîşê ma vurya.”
 
‘Do edalet karkeran dir bo’
 
Sevcane peynîya qiseykerdişê xo de bale ant serê têkoşînê huqûqî ke serrêke û nîm dewam keno û wina qedêna: "Qezenckerdişê dewa, tena semedê ma heme karkeran bibo hêz. Dewaya ma sewîyeya goşdarkerdişê şahidan de ya. Ma wazenê bawer bikerê ke edalet kîşte karkeran de bo. Na dewa bêra qezenckerdene do semedê pêrûne biba hêvîyêke. Ma edaletê patronî ney, ma edaleto rast wazenê.