Qalê waya xo ya ke şewat de dinyaya xo bedelnaye, kerd 2024-06-28 14:40:08     Oznur Deger   MÊRDÎN - Fadîle Demîr ke felaketê şewatî de waya ci Talîha Demîr dinyaya xo bedelnaye û wina vat “Cenazeyê xo ma bi îmkananê xo resna nêweşxaneyan. Dimayê ke merdimê ma, ciwanê ma merdî helîkopterî ameyî. Eke lez biameyîne do kes nêmerdêne.”   Şewa 20ê hezîrane de semedê têlê ceyranî dewa Xana Axparî ya Amedî û Şemrexê Mêrdînî de şewat vejîya. 10 kesî dewa Kelekî ya Şemrexî de bi pêroyî 15 kesî şewat de dinyaya xo bedelnayî. Bi hezaran heywanî telef bîyî û 50 hezar zîyan çin bî. Reaksîyonê hemverê berpirsîyarî yê şewatî dewam keno.   Yew kesa ke şewat de dinyaya xo bedelnaye Talîha Demîr bî. Talîha, mêrdeyê xo Fadilî reyde semedo ke tutanê xo xelas bikero, xo eşt mîyanê adirî.   Talîha 1ê Çeleyê 1945ine de Kelekî de yena dinya û şewa 20ê hezîrane de şewato ke vejîya de mêrdeyê xo Fadilî reyde semedê tutanê xo xelas bikerê, xo  eştî mîyanê adirî û dinyaya xo bedelnayî. Goristanê dewe Fadil û Talîha têkişte ameyî definkerdiş. Waya Talîha, Fadîle Demîr derheqê hedîse de qisey kerd.     ‘Semedê tutanê xo xelas bikera can da’   Fadîle qalê waya xo kerd û vat: “Aye waya ma ya qij bî. Merdimêk jîhatî û xeylêk baş bî. Pey xo de 7 tutî verda. Wexto ke şewat vejêno, aye hewnd bî. A şewe tutanê xo ra vana ez rincan bîya. Dima ra saete 21.00ine de şewat vejîya. Kênayê aye nêverdayê dayîka înan şêro la aye pey tutanê xo şîya. Tutê aye hewl dayî şewat bitefênê û aye zî waşta ke tutanê xo bido vindarnayîş. Tutê anêgêrenê û aye zî mêrdeyê xo reyde şina. Erdê Talîha zî veşenê. Tu çîyêk înan nêmend. Dewijan mudaxale kerd la her cayî vila bî. Tuyê aye Agît û Davut xo erzenê mîyanê erdê garis û xelas benê. La waya min Talîha û mêrdeyê ci Fadil xelas nêbîyî.”   ‘Cinîyêke zaf jîyatî bî’   Fadîle dewam de wina vat: “Waya mi cinîyêke ameyîne heskerdiş bî. Emrê qijî de zewicîya. Zaf feqîrî dî. Dima ra bi keda xo serê erdan xebitîya û rewşa xo ya ekonomî baş kerd. Şewat de 600 donim erdê genimî veşa. Cinîyêke jîyatî bî. Serê sibayî heta şan de şuxilyayîne. Her çî çînayîne. Tutanê xo reyde eleqedar bîne. Talîha hewl da mêrdeyê xo Fadil ke veşayîne xelas bikero. La a zî veşa. Wexto ke wedarnayî nêweşxane birîndar bîyî. Her tim awe waşta.”   ‘Helîkopter bibayîne do hende kes nêmerdêne’   Fadîle tewr peyîn wina vat: “Dewlete mudaxaleyê şewatî nêkerd. Şewa şewatî hewarê ma her der lerzna. Ma waşt ke helîkopter bêro. La nêame. Ma zî vat, her bajarî ra wa ambulanse bêro. La vanê rayîr çinî bîyo. Dimayê ke adir tefîya ambulans ameyî. Ma cenazeyê xo berdî nêweşxaneyan. Helîkopter serê sibayî ameyî. Dimayê ke her kes merd, ameyî. Ma hetkarî waşt. Hewarê ma nêeşnawitî. Eke helîkopter biameyîne do hende ciwanê ma nêmerdêne.”