'Çareserîya heme probleman bi vatişê ke Îmraliyî ra bêrê girêdaye yo'  

2024-01-04 14:27:17


	 

	 

	Pelşîn Çetînkaya

	 

	AMED - Zîndanê Girewte yê Asayîşo Berz ê Tîpê Fyî yê Îmraliyî de no zêdeyê 8 serrî yo tecrîd dewam keno. Waya Veysî Aktaşo ke Îmraliyî de tepişte yo Sabîha Aslane dîyar kerd ke problemê ke welat de yenê ciwîyayîş serê esasê tecrîdî de yê û çareserîya nê probleman bi yew vatişo ke Îmraliyî ra bêro girêdaye yo. 

	 

	25ê Adara 2021î ra nata Rayberê PKKyî Abdullah Ocalan, Omer Hayrî Konar, Hamîlî Yildirim û Veysî Aktaşî ke Zîndanê Girewte yê Asayîşo Berz ê Tîpê Fyî yê Îmraliyî de yenê tepiştiş ra tu xeberêke nîna girewtiş. Muracatê pêvînayîşî yê keye û avûkatanê Veysî Aktaşî ke no 34 aşmî yo ci ra xebere nîna girewtiş zî nînê cewabkerdiş, yan zî bi bahaneyan muracat yenê redkerdiş. Kampanyaya "Abdullah Ocalanî rê azadî, problemê kurdî rê çareserîya sîyasî" ke vera tecrîdo ke roj bi roje giran beno, bi serkêşîya tepişteyan û şarê kurdî de Kurdistan, Tirkîya û bajarê Ewropaye de çalakî û aktîvîteyê cîya yenê viraştiş. 

	 

	Waya Veysî Aktaşî, Sabîha Aslane derheqê tecrîdê Îmraliyî de ajansê ma JINNEWSî rê qisey kerd. 

	 

	Sabîhaye ard ziwan ke tewr peynî serra 2018î de bi birayê xo Veysî reyde Îmraliyî de pêvînayîş pê arda û vat: “Ez nê pêvînayîşî sey pêvînayîş nêhesibnena. Merdim 45 deqeyan de se vajo yan zî senî îfade bikero? Heta ke ma seba pêvînayîşê birayê xo Veysî resenê Girawa Îmraliyî, xeylê şertê xiraban ra derbaz benê. Ma rayîr de xeylê cigêrayîşan ra derbaz benê. Raywanîya ma ya behrî raştî zî îşkence ya. Na raywanî seba ma raştî îzolasyonêke 3 saetî bî. Îmrali çol, nizim û hî bî. Uca zîndanêk normal nîyo.”

	 

	

	'Cewabê persanê ma nêdîyenê' 

	 

	Sabîhaye da zanayîş ke wextê pêvînayîşî de xo binê tedaye de hîs kena û wina dewam kerd: "Pêwa mi 4 kesî ma şîyî Îmraliyî. Keyeyê 4 kesan zî ameybî. Pêvînayîş bi 2 koman ame kerdiş. 4 odeyê cîya estbî. Odaya ma ya pêvînayîşî yewbînan ra cîya bî. Ma qet yewbînan nêdî. Tena mi reyêk vengê Serekatî eşnawit. Odaya ke mi bi Veysî reyde pêvînayîş kerdêne şenik bî. Oda de maseyêke glover estbî. Veysî mi rê vat 'Mi bi Serekatî reyde tîya de pêvînayîş kerd'. Wexto ke mi bi Veysî reyde pêvînayîş kerdêne 2 kesê bi maskeyî estbî. Mi waştişê qiseykerdişê bi kurdî kerd, la mi rê persayî acaba ti tirkî nêzana? Mi înan rê vat ez her tim bi Veysî reyde bi kurdî qisey kena, tutîya ci ra heta nika. Ma rê vatî 'Eke wina bo ma do cihazê goşdarîkerdişî ronê.’ Wexto ke çîyêk vatêne, yan zî mi çîyêk înan kesê bi maskeyin ra persayêne rîyê merdimî nêewnîyayêne. Bi no hawa tu persêk mi rê cewab nêdayêne."

	 

	'Seke qencî kenê nizdîyê ma benê’ 

	 

	Sabîhaye da zanayîş ke Îmrali, merkeze tecrîdî yo û wina ercnayîş kerd: “Tecrîd tena astengkerdişê pêvînayîş û malumat nêgirewtişî nîyo. Îmraliyî de ne huqûq, ne edalet û ne zî heq est o. Tabîî ma şîyî û ma tena 45 deqîqeyan pêvînayîş kerd. Seke qencî bi ma kenê nizdîyê ma benê. No çî heqê ma yo. Dewlete hemverê ma de bê huqûqîye kena. 6 aşman reyêk cezaya dîsîplinî danê. Nê merdimî uca de bê dîsîplînîyêk senî kenê? Kesê ke bêdîsîplînî kenê binpaykerdişê huqûq û edaletî kenê. Ganî ceza bidîya înan. 24 serrî yo Îmraliyî de tecrîdêke giran est o."

	 

	'Heqê keyeyê tepişteyan zî est o’ 

	 

	Sabîhaye da zanayîş ke demê peyênan de Herêma Marmaraye de erdlerz virazîya û kesê zanistî seba erdlerzî îqazan kenê la goş nîno dayîş. Sabîhaye wina dewam kerd: "Ganî bi lezkî kesê ke Îmraliyî de tepişte yê bêrê tehlîyekerdiş. Heqê keyeyê tepişteyan zî est o. Ma şew û roje tepişteyanê xo meraq kenê. Kesê zanistê erdlerzî tehlukeyê bîyaye zanê. Ez înan berpirsîyar vînena ke wexto ke qala erdlerzî kenê nêvanê ke Girawa Îmraliyî de merdim est o. Vera heme tehlukeyan zî ma muxatabêk nêvînenê.”

	 

	'Çareserî bi Îmraliyî reyde girêdaye yo' 

	 

	Sabîha bale ant serê waştişî pêvînayîşî û wina vat: "Semedo ke ez bi Veysî reyde pêvînayîş bikerî, avûkatî mîyanê hewteyî de muracat kenê. La tu cewab nêdanê ma. 6 aşmî reyke bi sebebê cîya cezaya dîsîplînî ê 4 tepişteyan rê birnenê. Hema hema do semedê nefes gênê do ceza bêra birnayîş. Tecrîdê Îmraliyî tu feyde nêdano Tirkîya. La Tirkîya êdî çin bena. No çî zî rayîr berdişê tecrîdî yê Îmraliyî yo. Eke tecrîd bêro peynîkerdiş, Tirkîya do boye bigîro. Nika şarê ke Tirkîya ciwîyenê, binê tecrîdî de yê. Welat de feqîrî, vêşanî, krîzê ekonomîye est o û xeylêk kesî nê sebebî ra hewl danê ke peynîya cuya xo bîyarê. Tirkîya de psîkolojîya welatijan xirab bîya û çareserî Îmrali yo”

	 

	Sabîhaye qiseykerdişê xo yê peyênan de bale ant serê çalakîya Nobeda Edaletî û grevê vêşanîye yê tepişteyan û vat: “Ez nê çalakîyan silam kena. Bi hewldayîşê şaran no tecrîd do bêro şikitiş. Ganî her kes berpirsîyarîya xo bîyaro ca.”