Seba kiştoxê Arzuye bahaneyê ‘nizdîbîyayîşê rêzdarin’  

2023-11-27 14:12:44


	 

	Şehrîban Aslan

	 

	RIHA - Seba kiştox Mahmut Eleno ke Arzu Elene qetil kerd, ceza ameye kêmkerdiş û qeraro ke ame dayîş de ame vatiş ke nizdîbîyayîşê rêzdarin yê kiştoxî yê hemverê mehkema verê çiman de ame girewtiş û ceza ameye kêmkerdiş. 

	 

	Curnê Sîya yê Rihaye de 4ê êlula 2022yî de Mehmet Elenî cinîya ke ci reyde zewecnayebî Arzu Elene qetil kerd. Qerarê roniştişê dewaya kiştox Mahmut Elenî 11ê teşrîna verêne de 11ine Mehkemaya Cezaya Girane ya Sêwregî de ame dîyîş. Heyetê mehkema 18 serrî ceza da kiştox. Mehkema ‘rewşa başe’ ra ceza fîna 15 serran. 

	 

	Mehkema bahaneyê cezaye sey xelate eşkera kerd. Qerar de ame vatiş ke kiştox seba qetilkerdişê Arzuye şîyo Semsûr la dest ci ra verdayo û bi hêrsêk qetil bikero zî no plankerde nêameyo kerdiş. Sewbîna qerar de bahaneyê fînayîşê cezaye zî ame eşkerakerdiş û ame vatiş ke nizdîbîyayîşê rêzdarin ê kiştoxî yê hemverê mehkema verê çiman de ameyo girewtiş û ceza ameya kêmkerdiş. 

	 

	Avûkata Komeleya Ewil Cinî û Tutan Serenay Yamane derheqê qerarî de qisey kerd û da zanayîş ke keso şikin mîyanê prosesî de îfadeyê xo bedilnayo û îdîa kerdo ke seba ke cinîya xo bikişo şîyo Semsûr la uca de pêkerdî, seba maktule bikişo nêardo dewe û dima ke ameyî dewe maktul heqaretê ci kerda. Serenaye wina vat: “Kiştox îdîa kerd ke nê heqaretan ra dima maktul kişto. Kiştox dima ra zî îfadeyê xo bedilnayo û waşt ke hukmê tahrîkê bêheqî ra fêde bigîro.” 

	 

	‘Kiştox bi desan reyan sîstemê mehkema xeripnayo’ 

	 

	Serenaye da zanayîş ke her çend ke derheqê kerdox Arzuye plankerde qetil kerdo dosya de bibo zî mehkemaya herêmî, pawitişê kiştoxî yê ‘hema reyêk de qerarê qetilkerdişî dayo’ qebul kerd. Serenaye wina dewam kerd: “Mehkemaya herêmî derheqê îspatê kiştoxî ra girewta û cinîya ke ameye qetilkerdiş bar kerda. Mehkemaya herêmî nizdîbîyayîşê sey ‘rêzdarî’ mojnaya û fînayîşê rewşa baş pê arde. Kiştoxo ke qala nizdîbîyayîşê ci yê rêzdarin yeno kerdiş xeylê reyan roniştişê dewayan de sîstemê mehkema xeripnayo. Vera nê nizdîbîyayîşî sey ‘rêzdarin o’ ame mojnayîş.”

	 

	‘Ceza kerdoxan islah nêkena’ 

	 

	Serenaye qiseykerdişê xo yê peyênan de wina vat: “Dosyayê qetilkerdişê cinîyan de ganî fînayîşê ‘rewşa baş’, ‘tahrîkê bêheq’ babeta vatişî nêba. Cinîyê ke yenê qetilkerdiş sebebê cînsîyetê komelî vera yenê qetilkerdiş. Camêrdê ke cinîyan qetil kenê seke ê mexdur bî têgêrenê û hîkayeyê xo vanê. La cezayê ke yenê dayîş kerdox û kiştoxan islah nêkenê. Eksê ci beno sebebê zêdebîyayîşê qetilkerdişê cinîyan. Ma do teqîbkerdoxê dewayê heme cinîyanê ke ameyî qetilkerdişî bê. Ganî kiştox û kerdoxî cezaya ke heq kenê bigîrê û ma do têkoşîn bikerê.”