Sivîlê ke Rojawan de yenê qetilkerdiş nînê vînayîş 2023-10-15 13:33:58     Nazlican Nûjîn Yildiz   ÎZMÎR - Hêrişê Tirkîya yê hemverê Rojhelat û Vakurê Sûrîye 5ê teşrîna verêne ra dewam kenê. Cinîyan bale ant serê hêrişan û dîyar kerdî ke bi hawayêkê xurt zextî Tirkîya rê nînê kerdiş.   5ê teşrîna verêne de hemverê Vakur û Rojhelatê Sûrîye de hêrişan pê anp. Raşteyê cîya ameyî bombavarankerdiş. Raşteyê sivîlan hewayî ra ameyî bombavarankerdiş û 8ê teşrîna verêne de Tirkîya  hemverê Dêrikî hewayî ra hêriş kerd û 29 endamê Hêzê Têkoşînî yê Hemverê Terorî dinyaya xo bedelnayî. Mabêne 4-11ê teşrîna verêne de 2 ci ra tutî 47 kesî ameyî qetilkerdiş û 59 kesî birîndar bîyî. Cinîyan hêrişê hemverê herême de ercnayî û dîyar kerdî ke nê sûcê merdimayî yê û nêeşkenê bêrê qebûlkerdiş. Cinîyan da zanayîş ke semedê çarserîya demokratîke ganî berê Îmraliyî bêrê akerdiş.   Sûcê pîlî yê merdimayî yo   Îdarekarîya Partîya Demokratîke ya Şaran (HDP) ya Îzmîrî Ayşe Ozdamar da zanayîş ke dimayê çalakîya 1ê teşrîna verêne Anqara de ameyo kerdiş dima hêrişê hemverê Vakur û Rojhelatê Sûrîye kerdî sebeb û vat: “Hêriş, sûcê pîl yê merdimayî yo. Uca de şaro sivîl yeno qetilkerdiş. Tutî yenê qetilkerdiş. Cinî yenê qetilkerdiş. Xoza yena çinkerdiş.”   ‘Rojawan, dinya belayêk pîl ra xilas kerd’   Ayşe, da zanayîş ke Rojawan de cuya azade yena awankerdiş û wina vat: "Feqîr ê la azad ê. Sebebê feqîrî zî oyo ke her tim binê tehdîd û hêrişan de yê. Cuya uca bi bedelê pîlî ame awankerdiş. Şarê Rojawanî hemverê DAIŞî têkoşînêk gird da. Şarê Rojawanî dinya belayêk pîl ra xilas kerd. Serkewtişê Rojawanî wina asan nêkewt dest. Ganî raşteyê teyareyî Tirkîya rê bêro padayîş. Ez venga pêro rayaumûmî ya dinya kena ke nê şerî ra vajê bes o û raşteyê teyareyî Tirkîya rê padê. Ma rojê nêbaş û xirab ciwîyenê. La hevîya ma esta ke do merdimayî serbikewa û rojê nêbaş çin bibê. Ma bi nê hêvî ciwîyenê.”   ‘Fobiya kurdî vurnayî şer’   Îdarekara ÎHDyî ya Îzmîrî Gulay Gul Bîlîcî zî dîyar kerd dimayê eşkerayîya Hakan Fîdanî hêrişê hemverê Rojawanî dest pêkerdî. Şarê sivîl, cinî û tutî, heqê cuye yeno qetilkerdiş. Ma merdişanê sivîlî temaşe kenê. Tirkîya fobiya kurdî açarnaya şer. Semedo ke aştî bêra nê welatî ganî venga diyalogî bêra zelalkerdiş.”   ‘Ganî berê Îmraliyî bêrê akerdiş’   Dadîya Aştîye Fehîme Poyraz zî dîyar kerd ke ê aştîye wazenê û wina vat: “Rojawan de şarê sivîlî yenê qetilkerdiş. Ma nê qebûl nêkenê. Ma merg nê aştîye wazenê. Ganî şarê kurdî û tirkî wurzê serê payan û nê qebûl nêkerê. Gelo no şer do heta ça dewam bikero. Ma ça ra ewnîyenê şer esto. Ganî berê Îmraliyî bêrê awankerdiş. Çareserî bi şikinayîşê  tecrîdî mumkin o.”   Ganî problemê kurdî bêro çareserkerdiş   Sereka Partîya Kede (EMEP) Şukran Dogan zî bale ant serê hêrişê Tirkîya yê demê peyîn hemverê Rojawanî pê yenê û wina ercna: “Hêrişan de xeylêk sivîlî ameyî qetilkerdiş. Şer çi de beno wa bibo ganî  şer de operasyon hemverê sivîlan de pê nêro. No raşt nîyo. No hemverê huqûqê şerî yê mîyanneteweyî yo. Ma problemê kurdî de çarserîya aştiyane û demokratîke wazenê. No hêriş rayaumûmî ya Tirkîya de qet nîno qiseykerdiş. Rojawan de operasyon yeno kerdiş la tîya nêbebo rojeve. Ganî şer peynî bibo. Ganî sivîlî zirar nêvînê. No semedê şarê kurdî zî derbazdar o û semedê şarê Fîlîstînî zî derbazdar o.”