Do xeta têkoşînê newe cinîyan reyde dîyar bikerê 

2023-06-17 14:02:42


	 

	 

	 

	Melek Avci

	 

	ANQARA - Verfeka Meclîsê Cinîyan Canan Çalagan da zanayîş ke dimayê weçînayîşê Partîya Çep a Keske de kombîyayîş kerdê û çarçewayêke vejîyaya werte la netîceyê munaqeşeyê cinîyan kerdê de do xerîteya rayîrî şikil bigîro. Canane vat, do seserra 21î sey seserra cinî awan bikerê û têkoşîn berz bikerê.

	 

	Dimayê weçînayîşî, hêrişê îqtîdarî yê hemverê cinîyan û şaran dewam keno. Partîya Çep a Keske dimayê weçînayîşî kombîyayîş viraşt û çarçeweyêke vejîya werte. Yew nê kombîyayîşan ra zî Meclîsa Jinan a Partiya Çep a Kesk pêk anî û encamnameya xwe parve kir.

	 

	Verfeka Meclîsê Cinîyan ê Partîya Çep a Keske Canan Çalagan derheqê netîcenameyî de qisey kerd.

	 

	*Dimayê weçînayîşî meclîsêk ke hêrişê destkewtişê cinîyan kenê vejîya werte. No sazbîyayîş do demê bêrê de senî têbigêro?

	 

	Îqtîdaro bîyaye 20 serrî yo polîtîkayê xo serê redkerdişî waştişê têduştî û azadîya cinî de rayra berd. 21 serrî yo prosesêk bêhuqûqî û bêedalet yê cidî yeno ciwîyayîş. No prosesê weçînayîşî zî ame rayraberdiş. Bi tifaqê ke ame awankerdiş xetêke eksê cinî ya rayra berdî. Ewro serê masaya tifaqî de eynî polîtîka yena qiseykerdiş. Ma bi bloqêk îqtîdarî yê wazeno cinîyan hepsê keyeyî bikero reyde rî bi rî yê. Çîyê heta ewro kerdê mojneno ke do tîya ra tepîya zî bikerê. Seke şima zanê ma bi Partiya Çep a Keske kewtî weçînayîş. Ma kampanyaya xo û xebatê xo bi esasê perspektifê cinîye de rayra berd. Îqtîdar pêro çimeyê dewlete waşt bikero xizmetê kampanyaya xo ya weçînayîşî. Ma pêwa pêro astengîyan cayê xo  meclîsî de girewt.

	

	Ma sey partîya hîrêne kewtî meclîs. Pêwa pêro kayî  û tedan kewtî meclîs. Kampanyaya weçînayîşî bi ziwanê nefret û globalbîyayîşî rayra berdî. No ziwanêk ke serdestîyê camêrdan polîtîkayê xo newe ra berardiş kerdibi. Sere de hemverê şarê kurdî, hemverê şarî de ziwanê nefretî şuxulnayî. Pêwa nê cinîyan hemverê îqtîdarî sere nêtewêna. Îqtîdaro bîyaye seba bîyayîşê xo dewam bikero, komelî bi feqîrî reyde û krîzêk girdî reyde rî bi rî verdayo. Ma 29 embazê cinî pêwa astengîyan kewtî meclîs. Ma bi temsîlkarîya cinî ewro meclîs de yê. Seba nê zî ma do hemverê nê polîtîkayan de prosesê bêro de têkoşînê xo dewam bikerê û seba awankerdişê cuyêka aştîyane têkoşîn bikerê.

	 

	Partiya Çep a Keske temsîlkarîyê têduştî pê ard û 29 parlamenterê cinî şirawit meclîs. Şima nê senî awan kerd? Sîstemê nê çî yo?

	 

	Ma seba komelêk ekolojîk û demokratîke ke xo seperneno azadî û têduştîya cinî, rayra benê. No seba zemînê sîyaseto demokratîk derbazdar o.  Komelêk demokratîk azadîya cinî esas nêgîro, demokratîk nêbeno. Seba nê azadîya cinî û têduştîya cinî esasê demokrasîyî yo. Seba nê zî ganî hacetê  têkoşînê ma azad bibi û mekanîzma bêrê awankerdiş. Nîmeyê komelî cinî yê û ganî cinî bi vatişê, îradeyê xo bibê. Partîya ma de zî ma metodê temsîlkarîya têduşt û hemserekî pê ard. Ma sereyê nameyê xo de vajê, ma sewîyeya ke hedef kenê de rayra şinê.

	 

	* Yew kombîyaşê ke virazîyayî Meclîsê Cinîyan bî û sey netîcename ame eşkerakerdiş. Şima vat,‘ma meclîsêk zêdeyêr ê’. Şima bi nê rêxistinbîyayîşêk senîn hedef kenê?

	 

	Weçînayîş seba ma muhîm bi. Dimayê weçînayîşî ma kombîyayîşan viraznenê. Ma her het de netîceyan ercnenê. Ma serê kêmî û qelsiyan de munaqeşeyan rayra benê. Ma sey meclîsê cinîyan zî xo ra vanê: Ma cinî tevgerêk têkoşînê cinî ra yenê. Ma wareyêk ke vatişê cinî her raşte de îfade kenê yê. Seba nê zî seranserê kampanyaye de waştişê ke vejîyayî werte netîcenameyê ma de ca girewtî. Ma kombîyayîşan de ercnayîş kerd û ma vat ke seranserê kampanyaya weçînayîşî de ma kampanyayêk ke xo biresnê pêro cinîyan nêkerda. Reyna ercnayîşê ma de vejîyayî werte ke destkewtişê cinîyan seranserê têkoşînî de sewîyeya metodî de qels bîyo. Ganî ma hîna zêde xo xurt bikerê û nê raşteyî de têkoşînê xo rayra berê. Ma kombîyayîş de xerîteya rayîrî ya demo bêro de zî dîyar kerd.

	 

	*Sewbîna mesajê şikitişê tecrîdê Îmraliyî zî estbî. Ameyîne dîyarkerdiş ke têkilîyê tecrîdî bi hêrişê hemverê cinî reyde zî esto. Ti nê senî ercnena? 

	 

	Waştişê çareserkerdişê problemê kurdî yê bi muzakere û diyalogî sere de waştişê cinî yo. Seba  polîtîkayê asayîşî û pêrodayîşan, polîtîkayê mîlîtarîst cinî hedef gênê. Ewro bedenê cinî beno cografyaya şerî. No parçeyêk polîtîkaya şerî yo. No welat de problemê azadîya cinî girêdayeyê polîtîkaya şerî yo, pêrodayîşê problemê kurdî yo. Seba nê waştişo esas ê cinîyan prosesê aştîye yo. No zî bi rayîrê muzakereyê bi Birêz Ocalanî reyde yo. Ganî no rayîr abibo û seba nê ganî tecrîd werte ra wurzo. Seba rayîrê diyalogî ganî tecrîd bêro wedaritiş.

	 

	*Ame vatiş ke do vernîya cinîyan kuçeyan de bibo. Do xetêke têkoşînî yê senîn rayra berê?

	 

	Pêro bajar û qezayan de ma do her ca de bi rêxistinê xo reyde la eynî wextî de bi sazgehê cinîyan, rêxistinê cinîyan û pêro hetan reyde bêrê têhet û nê prosesî pîya biercnê. Serê nê esasan de pêroyî ma xerîtaya rayîrê xo awan bikerê. Tîya de babeta tewr muhîm, tecrubeyê têkoşînê ma yê heta ewro dewam kerdo. Ma do xo hîna zêde xurt bikerê û bêşik seserra 21î sey seserra cinî awan bena. Ma bi qerar ê. Ma no hewte ra dima pêro bajaran, pêro herêman de bi sazgehê cinîyan reyde bêrê têhet û xeta têkoşînê xo yê tîya ra tepîya dîyar bikerê. Ma do rayîrraşîyayîşê xo yê bi cinîyan reyde dewam bikerê û pîya bivurnê.

	 

	*Mesajê to seba cinîyan çî yo?

	 

	Ma heqdar ê. Seke ma her tim îfade kenê, no têkoşînê bidestkerdişê heqê xo yo. Têkoşînê azadî û têduştîyê cinîyan, tena seba cinîyan nîyo. No têkoşîn girêdayê têkoşînê azadî û têduştî yo. Hem ma cinî hem zî pêro komel qerardayîşê têkoşînê xo pawenê. Ewro ma do bi pêro embazê ma yê parlamentoyî zî û heme embazê raşteyî reyde têkoşînê xo dewam bikerê û serbikewê.