‘Ma do tutanê xo meleyan ra bipawê’ 

2023-06-14 10:52:51


	 

	 

	ÎZMÎR - Bi ‘Projeyê vera Dormeyê xo hîssin a, wayîrê Ercanê Xo Vejîyena’ meleyî tayînê mekteban ameyî kerdiş. Cinîyê kedkarê perwerdeyî reaksiyon mojnayî rewşe û dîyar kerdî ke ganî keye vera na babete de bêveng nêmano.

	 

	Mebenê Mudirê Perwerdeyê Mîyanneteweyî yê Îzmîr û Miftîyê Îzmîrî de hirê serrî vere cû ‘Projeyê vera Dormeyê xo hîssin a, wayîrê Ercanê Xo Vejîyena’ ame îmzakerdiş û Îzmîr de tayînkerdişê mele û muezînan dest pêkerd. Îzmîr de 2 hezar û 497 mektebî estê û 30 qezayanê ci de 842 kesê ke îmam hatîbî ra mezun bîyî mekteban de ameyî wezîfedarkerdiş. Ame zanayîş ke do mîyanê yew serrî de seba heme mekteban bêrê tayînkerdiş. Mîyanê mektebê ke tayîn ameyî kerdiş de Lîseya Îmam Hatîb û Anadoluyî zî estê.

	 

	Cinîyan dîyar kerd ke na rewşe nîna qebulkerdiş û asayîşê rih û fîzîkî yê wendekaran çin o. Heto bîn de cinîyan ard ziwan ke proses bi mektebe Îmam Hatîpî ameyo destpêkerdiş û vatî ke seba ke tutî tarîtîye ra bêrê pawitiş ganî kedkarê perwedeyî û keye bêrê têhet.

	 

	‘Vera perwerdeyîyêk laîk û zaniste’

	 

	Endama Emeklî-Senî Gonul Ozdîle da zanayîş ke na rewşe vera perwerdeyîyêk laîk û zanistî ya û wina dewam kerd: “Dersê Kulturê Dîn û Ehlaqî xora ameyêne munaqaşakerdiş. La nika meleyî yenê tayînkerdiş. Beno ke seba tutanê kênayan mektebe xoserî zî pê bîyarê. Xora seba tutanê kênayan welat de bîyayîşê Îmam Hatîban mi keno mîyanê fikaran. Tutê kênayî nê mekteban ra mezun bibî do çi karî bikerê? Nê sîstemî tewr zêde seba tutanê lajan ardî. Ê do meleyan tayîn bikerê tutanê kênayan zî û înan biverdê plano tewr peynî. Do ziwandergîya kinc û xoradayîşan bikerê û perwerdeyî sînor bikerê.”

	 

	‘Zanayîşê dînî ganî tewrê perwerdeyî nêkerê’

	 

	Temsîlkara Sendîkaya Mamsoteyê Sektorê Taybet a Herêma Egeye Rabîa Atbaşe zî vat ke bi serran o sey mamostaya PDRyî mekteban de wezîfe kena û kesê ke ameyî tayînkerdiş û wezîfeyê înan yê sey mele û muezînî esto, perwerdeyê înan ê formasyonî çin o. Rabîaye nê çîyan ard ziwan: “Nê kesî nêzanê senî hemverê tutan de têbigêrê. Bi taybetî tutê kêna û cinî do bi negatîf tesîr bibê. Çike do bêtêduştî bibo. Do bi camrêdan reyde qiseykerdiş, silamdayîş û gêrayîş çinî bo. Rewşê winasî de eşkenê biciwîyî. Meleyêk nêeşkeno formasyon bigêro, xora perwerdeyê formasyonî zî tena mird nêkeno. Ganî perwerdeyî de laîkbîyayîş bibo.”

	 

	‘Do psîkolojîyê tutan se bibo’

	 

	Karmende Guler Ale zî ercnayîşê xo wina ard ziwan ser: “Yurdê aîdê dîyanetî de xeylê tutî raştê destdergîye yenê. Garantî esto ke do tutanê ma rê zî nêro kerdiş. Ma na babete de bi nê merdiman ra bawer nêkenê. Eşkerayîyê lîderê cemaetî zafane derheqê cînsîyetî de yê. Ma heme fikarin ê. Nê welatî de do tutî nêmirê, do psîkolojîyê tutan se bibo.”

	 

	No caardişêk newe nîyo

	 

	Sekretera Cinîyan ê Egîtîm Senî ya Hûmara 5ine ya Îzmîrî û mamoste Aygun Şengul zî vat, Midûrê Perwerdeyê Netewî zî nêzano ke no caardiş senî pê bêro. Aygune wina dewam kerd: “Çîyo ke ma zanê no yo ke no caardiş do tutanê ma perwerdeyê zanistî ra dûr bifîno. No caardiş tenê Îzmîr, Eskîşehîr û Tekîrdagî de nê, bajarê bînî zî heta sewîyeya mektebê dayîke kewto. Ci de formasyonê pedagojî çin o, zanistî çin o. Ganî ma ferqê cidiyetê rewşe de bê. Ganî ma nêvajê ke ma ne Afganîstan yan zî Îran ê. Luksêk ma yê wina çin o. Wazenê hedefê xo seba  demê newe bikerê cuye. La ganî ma destur nêdanê nê.” 

	 

	'Do ciwanan ver bi tarîtî de berê’

	 

	Mamosteya teqawît Gul Yagci zî dîyar kerd ke  mamosteyî pêwa perwerdeyê seke psikolojik, sosyolojik, averşîyayîşê tutan, averşîyayîşê ciwanan girewtê zî mezunê PDRyî ra paştdayîş gênê û wina vat: “Ciwan û tutî goreyê demê xo rewşa xususî mojnenê. Na rewşe de ganî kesê wareyê xo de pispor ê bêrê wezîfedarkerdiş. La vera nê meleyî yenê tayînkerdiş. No do psîkolojîyê ciwanan xira bikero û ameyoxê înan sîya bikero. Do ciwanan ver bi tarîtî rê bero. Ma nimûneyê weqfê Ensarî de vîna. Ganî mamoste û keyeyî pîya hemverê nê de vinderê.”