Rêxistina Nûdeme bena reng û vengê astengdaran 2023-06-03 13:39:45       Gulîstan Şahîn   QAMIŞLO - Rêxistina Nûdeme ya Amadekerdiş û Qewimîyayîşê Merdimî ya Astengdaran wayîrê kesê astengdarî vejîyena û xeylê meslek û faalîyetê cuye înan de aver bena.   Rêxistina Nûdeme ya Amadekerdiş û Qewimîyayîşê Merdimî ya Astengdaran no çar serrî yo ke ameya birêxistinkerdiş. Rêxistina Nûdeme goreyê îmkanan xo resnena astengdarê ke Vakur û Rojhelatê Sûrîye de ciwîyenî û înan rê bena veng. Sewbînan rê xeylê eleqe virazîyeno û înan rê xeylê çalakîyê cuye û meslekî ke bieşkî xo îfade bikerî, pê ana.    Amacê Rêxistina Nûdeme ya seba astengdaran    Rêxistine her tewir karê merdimîye, dermankerdiş û îmkanê weşîye seba kesê astengdaran peşkeş kena. Eynî wext de Rêxistina Nûdeme ya Amadekerdiş û Qewimîyayîşê Merdimî ya Astengdaran hewl dana zemînê heme herêman ke seba astengdaran bene hetkar xurt bikera. Seba başkerdişê şertê kesê astengdar û asankerdişê têgêrayîşê înan ê rojane hewldayîşêk ercaye esto. Seba vetişê qanûnê taybet ê seba kesê astengdar hemkarîya bi heme dezgehê fermî û herêmî dewam kena. Heêkarîya seba pêşkêşkerdişê hema xizmetê gengaz ê seba astengdaran ê bi heme rêxistinanê mîyanneteweyî û herêmî reyede dewam kena. Vilakerdişê fikrî yê derheqê problemê astegdaran reyde zî pê yeno. Ameyox de akerdişê merkezê amadekerdişê fîzîkî, psîkolojîk, huner, teknîk û perwerdeyî, sewbîna akerdişê merkezê komelkî yê heme herêmê Vakur û Rojhelatê Sûrîye do pê bêro. Amadekerdiş û perwerdekerdişê keyeyê ke ewnîyenê kesê astengdarî zî esto. Lazimî temînkerdişê hetkarîya têgêrayîşî, vînayîş û eşnawitişî esta. Ameyox de xebat do heme herêmê Vakur û Rojhelatê Sûrîye de bêra kerdiş. Heto bîn de xebata akerişê merkez, şûbeyê rêxistine zî nika dewam kena. Xebat goreyê pêkerdişê mîyanneteweyî yê mheqê astengdaran û goreyê qanûnanê herêmî yê herêmê Vakur û Rojhelatê Sûrîye do bêrî rayraberdiş.    Derheqê kar û xebata Rêxistina Nûdeme ya Amadekerdiş û Qewimîyayîşê Merdimî ya Astengdaran de Verfeka Rêxistina Nûdeme Dalyan Mehmûde derheqê kar û xebata Rêxistina Nûdeme de ercnayîş kerd.   ‘Rêxistina Nûdeme serra 2021î de ameye awankerdiş’ Dalyane da zanayîş ke Rêxistina Nûdeme serra 2021î de hetê komêk cinîyan ra ameya awankerdiş û wina vat: “Rêxistina Nûdeme xo Vakur û Rojhelatê Sûrîye de bi rêxistin kena û merkezê aye bajarê Qamişlo de yo. Kesê zerrîwaştoxî na komeleye de xebetîyenê û wexto ke lazim bikero ma şinê hetkarî. Rêxistina Nûdeme kesê astengdaran taqîp kena û seba înan kar û xebate rayra bena. Kişta astengdaran de ma bi keyeyê înan reyde zî eleqedar bene ke bi şeklêk pozîtîf domananê xo yê astengdaran reyde eleqedar bibîç heto bîn de sey rêxistine ma înan hetê meslekî û projeyan de zî aver benî.”   ‘Goreyê bîlançoya serra 2021î 3 hezar astengdarî Rojava de estî’    Dalyane dewamê qiseykerdişê xo de vat ke goreyê bilançoya serra 2021î Vakur û Rojhelatê Sûrîye de 3 hezar astengdarî estî û wina vat: “Nizdîyê 3 hezar astengdarî Rojawanê Kurdistanî de estî. Demê verênan de do hûmara newe biba û bilançoya astengdaran ya raşt bêra zanayîş. Astengdarê ke Rojawa de manenî tewr zêde kesê felç û down sendromî yî. Ma goreyê îmkananê ekonomîye, hetê madî û manewî de ma heme hetkarîyan pêşkeşê kesê felcin kenî û kesê zerrîwaştoxî zî estî ke xeylê hetkarî pêşkêş kenî. Seba astengdarê down sendromî zî ma çalakîyan organîze kenî. Merdim bi înan reyde sohbet aver beno. Heto bîn de ma perwerdeyê sey leptop, karê dest û fotografî mojnenî. Goreyo ke asîyeno kesê astengdar zaf bi aqil î û çîyan lez musenî. Sewbîna têkilîya ma bi xeylê dezgeh û dezgehê komelî, Rayîrberîya Xoserî reyde zî esto ke ma kesê astengdaran zî tewrê kar û xebatan bikerî.”    ‘Ma keyeyan perwerde kenê ke hetkarîya tutanê xo bikerê’   Dalyane da zanayîş ke ê bi taybetî bi keyeyê kesê astengdar reyde eleqedar benê ke senî nêzdîyê tutanê xo bibê û wina vat: “Ma bi keyeyê kesê ke astengdaran reyde eleqeder benê û înan perwerde kenê ke senîn tutanê xo rê bibê hetkar. Seba xeylêk keyeyî estê tutanê xo yê astengdaran ra şerm kenê û keye de verdenê. Wexto ke ma înan tewrê kar û xebate kenê keye zî vîneno ke ê zî eşkenê xeylêk cayan de xebate bikerê û aktîvîteyê înan bibo.”   ‘Xeylêk aktîvîte seba astengdaran yenê organîzekerdiş’   Dalyane dîyar kerd ke ê hewl danê ke ruh û psîkolojîya astengdaran fam bikerê û wina vat: “Sere de ma keyeyê kesê astengdaran şîyar kenê ke senîn  nêzdîyê înan bibi. Sewbîna mamosteyê ma yê psîkolojî estê bi înan reyde eleqedar benê. Ma înan sazgeh û înan reyde xeylêk şayî û çalakîyê tewir bi tewir organîze kenê. Înan rê kar musnenê û ma verdenê ke bi xoza reyde bibê yew coka ma dar û gulan zî ramnenê. Amancê ma oyo ke ma ê tutan tewrê komelî bikerê. Sere de ma şîne kîşte înan xeylêk tersayîne, demo ke ma înan ra hes kerdêne û ma eleqedar bîne xeylêk keyfê înan ameyîne. Înan zî xo nêzdîyê ma kerdî û eşkayîne tewrê komelî bibê. Ma eşkenê vajê bi hawayêk rojane tutê astengdarî yenê sazgehê xo û rehetîyê xo sazgehê xo de vînenê.”    ‘Zerrîwaştoxî hetkarîya astengdaran kenî’    Dalyane dîyar kerd ke kesê zerrîwaştoxî sena lazimîya astengdaran hetkarî kenî û vat: “Zerrîwaştoxî xeylê yî û her hetî ra alîkarîya înan kenî. Goreyê înan ma zî lazimîya astengdaran pê anî. Tewr zêde hetê şit, hafat, kursî, dermanî de ma benê hetkar. Sewbîna hetê dermankerdişî de zî ma hetkarî danî. Goreyê hetkarîyê ma rê yenê û goreyê îmkanan ma benê hetkar. Ma derheqê babete de semîneran danî û bi rayîrê semîneran ma îqaz kenê ke senî nizdîyê astengdaran bibî. Ma tîya ra demêk verê cû Unîversîteya Rojawanî de zî semîner da û peynî bî.”   ‘Ma bibî veng û rengê astengdaran’   Dalyane qiseykerdişê xo yê peyênan de qala tesîrê rêxistina Nûdeme ke mîyanê komelî de esto kerd û wina peynî ard: “Rêxistina Nûdeme mîyanê komelî de tesîrêk pozîtîf awan kerdo. Tewr peynî zî ez venga keyeyê astengdaran kena ke domananê xo dûrê komelî nêkerî û tewrê komelî bikerî. Çimkî ê ercaye yî. Tewr peynî ez venga kesê zerrîwaştoxan kena ke wa hetkarîya ma bikerî ke ma bieşkî bibî veng û rengê astengdaran.”