AYM derheqê Îmraliyî de rayîrêk bêfeyde yo 

2023-04-14 15:34:31


	 

	Marta Somek

	 

	STENBOL - Bi di serrî yo Rayberê PKKyî Abdullah Ocalanî ra xebere nîna girewtiş. Sewbîna serdayîşê keyeyî zî bi bahaneyê "cezaya dîsîplînî" yenê astengkerdiş. Derheqê babete de muracatê AYMyî kerdî labelê hema tu cewab seba dosya nameya dayîş. Avûkatanê Buroyê Hiqûqî yê Asrinî Razîye Ozturke wina vat: "Waştişê ma yê ewilî azadîya fîzîkî ya Birêz Ocalan o. Ma veng danê ke her kes hemverê tecrîdî vengê xo berz bikero."

	 

	Rayberê PKKî Abdullah Ocalan ke 1999ine de ardî Tirkîya û demêk derg o Grawa Îmraliyî de yeno tepiştiş ke binê tecrîdêk giran de Kesê ke ardî Grawa Îmraliyî verê Rayberê PKKyî Abdullah Ocalanî, Omer Hayrî Konar, Veysî Aktaş û Hamîlî Yildirim zî 2 serrî yo agahî nîna girewtiş. Avûkatanê Rayberê PKKyî Abdullah Ocalan Newroz Uysal û Rezan Sarica dimayê 8 serran tewr peyîn 2-22ê Gulane, 12-18ê Hezîrane û 7ê Tebaxa 2019ine de bi muwekîlê xo reyde pêvînayîş kerd. Her çiqas avûkatan xeylêk hewl dayî bi muwekîlê xo reyde pêvînayîş bikerê zî no waştişê înan bi ca nîno. Muracatê avûkat û keyeyê Rayberê PKKyî yê avûkat û keyeyê ey zî her aşme reyke ke yenê kerdiş, hetê Dadgerîya Înfazî ya Bursayî ra bi hawayê kêfî yenê redkerdiş û sey bahane zî cezayê dîsîplînî yenê birnayîş, mojnayî.

	 

	AYM bêveng o!

	 

	Avûkatê Buroyê Huqûqî yê Asrînî ke pawitişê Ocalanî kenê, astengkerdişê muracatê keyeyê ke bi sebebê cezaya dîsîplînî yenê astengkerdiş zî 2022yîne de berdibî Dadgeha Destûrê Bingehîn (AYM) û bale antîbî serê tecrîdo ke yeno dewamkerdiş û vatibî ke no îşkence yo. La pêwa ke serê nê muracatî ra serrêke derbaz bî zî hema AYMyî tu cewab nêdayo avûkatan û dosya hema AYMyî de yena vindarnayîş.

	 

	Avûkatanê Buroyê Huqûqî yê Asrinî Razîye Ozturke derheqê muracatê  Komîteyê Heqê Merdiman ê Neteweyê Yewbîyaye kerdê, birnayîşê têkilî û hewldayîşê seba pêvînayîşê JINNEWSî rê ercnayîş kerd.

	

	'Derheqê xeylêk dosyayan de hîn qerarî nêameyê dayîş'

	 

	Razîyeye da zanayîş ke xeylêk dosyayê verê destê AYMyî yê derheqê muwekîlê înan de estê û wina vat: "Belkî dorê 100 hebî estê. Nê dosyayî tewr zêde derheqê qedexeyê dîsîplînî de yê. Ma bi hawayêkê hemverê nê dosyayan gênê. Reyna nê dosyayan de waştişê pêvînayîşê bi telefonî esto. Labelê serra 2016ine de heta nika zaf tay dosya ameyî cewabkerdiş. Hîn dosyayê 2015-2016ine estê ke derheqê înan de qerar nêameyê dayîş. Xeylêk qerarê derheqê nê dosyayan de zî negatîf vejîyayî. Ma zî dosya berdî Dadgeha Heqê Merdiman ê Ewropayî (AÎHM)  

	 

	AYMyî de xeylêk dosya ameyê vindarnayîş

	 

	Razîye dîyar kerd ke seba AYM sey rayîrê huqûqê mîyanên yeno vînayîş, coka demê ke ma muracatê meqamê mîyanneteweyî kenê, ganî ma nê bigîrê verê çiman de û ma mecbûr manenê paweyê qerarê AYMyî bibê. Razîye wina domna: "Hewteyê vîyarte de serê 20 dosyayî de seba qerarî ame. Ganî mîyanê 15 rojî de seba nê 20 dosyayan ma cewab bidê. Ma derheqê qedexeyê serê avûkatan,  qedexeyê dîsîplînî, seba pêvînayîşê telefonî demê kovîd de pê bêro, ma muracat kerdibi. Reyna seba heqê  telefonî yê demê normal de zî muracatê ma estê. Dosyaya ma ya serê serdemê OHALî de esta. Serê qedexeyan de reyna. Ma muracatê AYMyî kerd û çarçewaya nê muracatan de AYMyî sey mûxatap Wezaretê Edaletî mojna. Muracatê ma tîya neql kerd."

	 

	Seba 20 dosyayî demê 15 rojî yê beyanî

	 

	Razîye da zanayîş ke Wezaretê Edaletî zî vînayîşê xo dîyar kerdo û vat, seba 20 dosyayî ganî mîyanê 15 rojî de beyan bêrê neqlkerdiş û vat: "Serra 2010ine de bi vurnayîşê qanûnî, muracatê bi referandumî bi babeta vatişî. No seba AYMyî bi babeta vatişî. 2012ine de êdî bi ca ame. AYM seba pawitişê heqê  merdiman ame awankerdiş. Labelê serê AYMyî zî mudaxaleyê sîyasî babeta vatişî yê. Tirkîya de tu sazgehî wareyê Îmralîyî de bi huqûq tênêgêra. Coka zî derheqê xeylêk dosyayanê ma de qerar nêvejêno."

	 

	AYM wareyê Îmraliyî de rayîrêk bêfeyde yo

	 

	Demo ke ma muracatê AYMyî nêkerê, rayîrê huqûqê mîyanên o wext nêqedênê coka zî ma nêeşkenê muracatê ma yê hetê mîyanneteweyî de yenê redkerdiş. Coka ma paweyê AYMyî manenê. AYMyî tu wext hetê Îmraliyî ra heqê merdiman nêpawit. AYM, wareyê Îmraliyî de rayîrêk bêfeyde yo. Tu feydeyê ci Îmraliyî rê nêbi. Ma hewl danê ke AYM bi hawayêk rew cewab bido.

	 

	'Ne keye ne zî avûkatî eşkenê pêvînayîş bikerê'

	 

	Razîye da zanayîş ke ê Incommunicadoyu sey rewşa xebernêgirewtişê bi temamî gênê dest û wina vat: "25ê Adara 2021 ra ma xebere muwekîlê xo ra nêgînê. Ne keye ne zî avûkatî eşkenê pêvînayîş bikerê. Ma ne bi name ne bi telgraf ne zî bi telefon nêeşkenê xebere muwekîlê xo ra bigîrê. Nê ser de xeylêk hewldayîşê ma virazîyayî. Vernîya ma dosyaya xo berê Komîteyê Heqê Merdiman ma berd Komîteyê Çalakîya Lezgîn. Ma xeylêk Sazgehê Sîvîlî rê muracatê xo kerd. Ma waşt rayîrê huqûqî mîyanên biqedîyo. Yew sebebê ke ma muracatê Yewîneyê Neteweyî kerd o bi ke AÎHMyî seba dosyanê ma cewab nêdayîne. Ma zî muracatê Komîteyê Heqê Merdiman ê Neteweyê Yewbîyaye kerd."

	 

	NY bêveng o

	 

	Razîye da zanayîş ke demê muracat resa verê destê înan, seba pêvînayîşê avûkatan veng ame kerdiş û wina vat: "Labelê hukmatî nê bi ca nêard. Neteweyê yewbîyayeî seba peynîya incommunicado bêro veng da. 20ê Adare heta nika cewabêk hukmatî yê Neteweyê Yewbîyaye nêameyo. Ma heta nika vindenê. Ma hewl danê ke hem wareyê mîyanên hem zî wareyê navneteweyî de muracatê xo bikerê. Amancê ma yê bingehîn o yo ke Birêz Ocalan azadîya xo ya fîzîkî newe ra dest bikero. Pêro hewldayîşê ma yê huqûqî nê wareyî de yê. Dosyayêke esta ke ma sey, “heqê hêvîye” bi name kenê. Dimayê ke birêz Ocalan bi rêziknameyê huqûqî cezaya muebbetî ya giran werd, ma muracatê DMMEyî kerd. Ganî Tirkîya seba mekanîzmayêk guncav awan bikera û dimayê 25 serran ganî mabêne dîyar de rewşa açarnayîşê azadî bêra ercnayîş. Labelê Tirkîya nê wareyî de tu mekanîzmayêk awan nêkerda, rayîr û metodê qanûnî zî nêkerda. Demêk derg o ma qalê rewşêke kenê ke serra 2014ine ra nata esto. La çi heyf Komîteyê Wezîran dimayê 7 serran nê kerd rojeva xo. Na babete hema zî rojeva Heyetê Wezîran de ya. Tirkîya de dimayê birêz Ocalanî zêdeyêr hezar tepişteyî binê rejîmê înfazî yê giran de yenê tepiştiş û no sîstem sey îşkence bi name kenê. Seba nê ganî rêzikname bibo. Lazim o no qanûn bi lezkî bi ca bêro."

	 

	Serdayîşê huqûqî dewam kenê

	 

	Razîye dewam de wina vat: "Prosesêk esto ke ma verê Komîteyê Wezîran de rayra benê. Sewbîna maddeyê caardişê qerarê  DMMEyî de muracatê ma dadgeha herêmî de estbi. Dadgeha ke israr kena ke no qerarê DMMEyî pê nêaro, xora waştişê ma red kerdo û na dosya verê Dadgeha Makeqanûnî yo. Çi heyf hema zî seba cakerdişê qerarê mîyanneteweyî de muracatê serî dadgehê herêmî kenê. Reyna seba ke na rewşe biresnê selahîyetdarê mîyanneteweyî ma muracatêk wina kerd. La nê muracatî de heta nika ma cewabêk nêgirewto. Wareyê huqûq de ma pêro muracatê huqûqî yê seba azadîya Birêz Ocalan û muwekîlê ma yê bînî yê uca de estê, domnenê. La helbet na babetêka sîyasî ya. Problemê tecrîdî belkî yê tewr zêde ma serê birêz Ocalanî de eşnawenê yo. La na babetêka ke Tirkîya reaksîyonê xo vînena. Sîyasetê na mesela tena huqûqî nîya, girawa Îmrali esta, wareyêk ke huqûq binê tu şert û mercan de nêvejêno. La nê caardişê bi sebeb û sebebê sîyasî yenê kerdiş, metodê zextî ke seba temamê Tirkîya yeno munaqeşekerdiş. Seba nê çi heyf tena muracatê ma yê huqûqî yê na babete de qîm nêkena."

	 

	Ganî her kes rolê xo bi ca bîyaro

	 

	Razîye da zanayîş ke ganî her kes rolê xo bi ca bîyaro û vat: "Na mana de lazimî pêro pêameyê merdimî hemverê na rewşe de vengê xo berz bikerê û xo ver bidê. Seba ke na rewşêke ke her hetî de eşkena tesîr serê her beşê komelî de bikero. Seba ke na rewşe rasterast bi xitimnayîş û şerî rê girêdaye ya. Seba aştî pê bêra, danî her kes na mana de rolê xo bi ca bîyaro."