Reaksîyonê şarî 'dewlete kam ca de ya'  

2023-02-16 10:00:20


	 

	 

	Gulîstan Dursun

	 

	HATAY - Îrem Kayikçine derheqê konanê ke Samandagiye de ameyî awankerdiş de qisey kerd û vat ke serewedarnayîşê şarî yê 'na dewlete kam ca de ya' reyde ameya rî bi rî wina vat: "No şar û cinîyî her ćîyî zanê. Zanê ke sere de kam ameyo tîya, kam paştîdayîş dayo û paştîdayîş gird kerdo. Ma do pêro pîya nê rojanê zehmetinan derbaz bikerî. Ma do paştîdayîş û têkoşînî gird bikerê."

	 

	Erdlerzo ke 6ê Sibate de merkezê ci qezaya Elbîstanî ya Mereşî bî û girdîya ci 7.7 û 7.6 bî, tesîrê xo 10 bajaran ser de kerd. Bajarê ke tewr zêde erdlerzî ra tesîr bîyî ra yew zî Hatay o. Hatay de hûmara kesê ke dinyaya xo bedelnayî hema nêameya tespîtkerdiş. Seba ke xebata xelisnayîşî giran yena kerdiş û bêkordînebîyayîşî vera hûmara kesê ke dinyaya xo bedelnayî roj bi roje zêde bena, hema zî bi hezaran tenî binê xirban de yî. Goreyê dayeyanê xisarî yê Wezîrîya Dorme, Bajar û Awhewayî ganî 33 hezar û 647 awanîyî bi lez bêrî rijnayîş. 

	 

	Bajarê ke qismêk ci yê gird rijîyayî seba ke hetkarî nêresena bi paştîdayîşê şarî payan ser de manenê. Paştîdayîşê Morî Samandagiye yê Hatayî de konê paştîdayîşê akerd. Derheqê konan de Îrem Kayikçi û Sînem Çakale qisey kerdî. 

	 

	Cinîyî paştîdayîşê girdan kenê'

	 

	Îreme da zanayîş ke roja ewile ya erdlerzî de taxan de mekanîzmayê Paştîdayîşê Morî ameyî awankerdiş û lazimîyê cinîyan temîn kenî. Îreme nê çîyan ard ziwan ser: "Nika Samandagiye de konêk ma ya seba paştîdayîşî esta. Ma bi xeylê cinî û femînîstan reyde paştîdayîşî tîya de gird kenê. Ma seba cinîyan lazimîyanê rojaneyan, ped, kincê binî û sewbînayan temîn kenê. Ma wazenê ke na hetkarî her taxe de bêra kerdiş. Bi no hawa ma lingê paştîdayîşî gird kenê. Hema zî awe nêdîyaya taxan. Cereyan û awe çin ê. Cinî û tutî rîskê nêweşîye reyde rî bi rî yî."

	 

	'Serewedarnayîşê na dewlete kam ca de ya gird bî'

	 

	Îreme dewamê qiseykerdişê xo de bale ant bêkordînebîyayîşê ekîbanê xelisnayîşî ser û na babete de wina vat: "Roja 4ine ya erdlerzî de 4-5 de ekîbê AFADî taxan de estbî. Wexto ke ekîbî erê bêrî tu manaya ameyîşê înan zî nêmaneno. Seba ke AFAD erê ameye xeylê kesî dinyaya xo bedelnayî. Şar wayîrê paştîdayîşî wajîyaye. Şar bi şorişger û komeleyanê cinîyan bawer ê. Coka ra zî serewedarnayîşê 'na dewlete kam ca de ya' vejîyaye raşte. No serewedarnayîş her ke şino gird beno. Şar hema zî paweyê cenazeyanê xo yo. Hirê rojanê ewilan de betanî daxî çinî bî."

	 

	'Ma eşkenê wayîrê yewbînan bivejê'

	 

	Îreme wina dewam kerde: "Girdkerdişê paştîdayîşî ferz o. Ganî ma wayîrê yewbînan bivejî. Ma tu cayêk nêteriknenê. Ma destur nêdanê provokasyonanê nîjadperestîye. Ma do pîya nê rojanê zehmetinan derbaz bikerî. Ma di paştîdayîş û têkoşînî gird bikerê."

	 

	'Lazimîyê cinî û tutan nînê temînkerdiş'

	 

	Sînem Çakale ke raşteyan de xebate rayra bena muşahadeyê xo wina ard ziwan: "Lazimîyê cinî û tutan nînê temînkerdiş. Numune, konê têmîyankerdeyan de cinîyî asan nîyî. Cereyan û awe çin ê. Pakî xeylê muhîm a. Talebê cinîyan ma ra kelûpelê pakî û pedê hîjyenî yê. La çi heyfo ke lazimîyê cinî û tutan nînê temînkerdiş. Psîkolojîyê tutan û lazimîyê cinîyan xeylê muhîm ê. Konanê ke ma viraştî de ma hewl danê ke înan bivejnê vernî. Ma hewl danê ke xo biresnê hîna zêde cinîyan. Ma do bi paştîdayîşê cinîyan nê xirban wedarnê."