‘Ma tedayan ra nêtersenê’ 2023-01-13 15:05:04     Rojda Aydin    AMED - Verfeka Meclîsa Cinîyan ê HDPyî ya Amedî Yasemîn Uçer, dîyar kerd ke bîya  parçeyêk sîyasî derheqê Peymana Stenbolî de no qerar vejîya werte û vat: “La ma do heta peynî wayîrê destkewtişê cinîyan vejîyê û serserra 21ine bikerê serserra cinî. Ma tedayan ra nêtersenê.”   Peymana Stenbolî 20’ê adara 2021ine de nîmeyê şewe de hetê Serekkomar Recep Tayyîp Erdoganî ra ame feshkerdiş. Dimayê nê qerarî 1ê temmuza 2021ine de rojnameyê fermî de amebi weşanayîş. Dimayê nê xeylêk cinî û rêxistinê cinîyan seba betalkerdişê qerarî muracatê Şûreyê Dewlete dabî. 10ine Daîreyê Şûrayê Dewlete hîn serdayîşê seba betalkerdişê qerar red kerd û dewayê bi waştişê betalkerdişê qerarî bi roniştişî dî. Dozgerê Şûraya Dewletî her çiqas qerarê betalkerdişê qerarî bido zî 10ine Daîreyê Şûrayê Dewlete qerarê serekkomkarî de ca de dî û qerarê redî da dewa. Heyetê Daîreyê Dewaya Îdarî yê Şûrayê Dewlete zî rojê vîyarte de bi zaf vengî qerarê redî yê 10ine Daîreyê Şûrayê Dewlete tesdîq kerd û vat, qerar goreyê huqûqî yo.   Hemverê nê qerarî reaksîyonê cinîyê Kurdistan û Tirkîya keyeyî her ke şino pîl beno. Verfeka Meclîsê Cinîyan ê Partîya Demokratîke ya Şaran (HDP) ya Amedî Yasemîn Uçer, zî reaksîyon mojna û vat, ê do heta peynî wayîrê destkewtişanê xo vejîyê.   ‘Seserra 21ine do biba seserra cinî’   Yasemîne, dîyar kerd ke tarîx ra heta ewro cinî têkoşînêk pîl dayê û vat: “No îktîdar xo ver ra na peymane îmza nêkerd, bi hezar serrî yo teda, zulm û şîdetê serê cinî dewam keno û nêvuryeno. Demê peyîn de têkoşînê cinî resayo sewîyeya tewr peyîn. Ma vanê seserra 21ine do biba seserra cinî. No vatişê ma îdîa nîyo. Cinîyan seba Peymana Stenbolî xoverdayîşêk pîl da û hema zî danê. Kesê ke têkoşînî da înan ra yewe zî cinîya kurde ya. Peymana Stenbolî bi têkoşînê cinîyan reyde ame bidestkerdiş. Şewêke hetê camêrdêk ra nêeşekno bêro wedaritiş. Seba ke cinîyan tu wext fek peymane ra vera nêdayî. Ma tîya de vînenê ke hukm bîyo parçeyêk hacetê sîyasetî. Bi şewêke peyman bi destê hukmî ame wedaritiş. Îktîdar yenê û derbaz benê. No îktîdar zî do şêro serê sergohê tarîxî. Labelê têkoşînê cinî heqîqet o. Cinî bi heqîqetê xo bedelê lazimî danê û do seserra 21ine biba seserra cinî. Demo têkoşînê tarîxî cinî ra ewnîyeno têkoşînêk xeylêk bi kok û xûrt esto. No tarîx bi serkewte û destkewtişî rê pirr o. Destkewtişê ke destê ma ra ameyî girewtiş, ma reyke bîn bigîrê û têkoşînê xo gird bikerê.”   ‘Heta ke cinî azad nêbê komel zî azad nêbeno’   Yasemîne vat, Peymana Stenbolî destkewtişê cinîyan bi û wina vat: “Îktîdar eke cinî bikewo do komel zî bikewo. Heta ke cinî azad nêbo komel zî azad nêbo. Seba ke herdi zî yewbînan ra girêdayeyê. Îktîdaro ke wazeno şert û mercê faşîzmî awan bikero, destpêk de cinî hedef gêno. Tarîx de zî demê merdim ewnîyeno her tim destpêk de cinî hedef yenê girewtiş. Faşîzm xo bi ser cinî hewl dano awan bikero. Eke îktîdar hetê demokrasi û hetê heqî de seba Peymana Stenbolî zî madeyê cîya yê başî zî biardêne. Labelê îktîdar bi nê tevgerî reyde ruhê xo mojneno. Seba nê ma nêzdîbîyayîşê nê îqtîdarî yê hemverê peymane de mat nêmendî.”    ‘Do aqubetê înan zî bibo yê sêy Saddamî’   Yasemîne ard ziwan ke îqtîdar xeylê baş zano ke do şêro û wina domnaye: “Nê semedî ra îqtîdar bi muhakemekerdişî wazeno emrê xo derg bikero. Bi muhakemekerdişî wazeno sere de cinî û heme kesê muxalîfan bêveng verdo û biterso. Wazenê ters vila bikerî. Nêwazenê ke kesêk bivejîyo raşteyan û heqê xo bigêro. Bi qerarê betalkerdişê pêkerdişî waştî ke zemînê polîtîkaya bêcezaverdayîşî awan bikerî. Wexto ke ewromerdim ewnîyeno ci her raşteyî de şîdetê camêrdî yê hemverê cinîyan esto. sewbîna bi destê sîstemo serdest ewro şîdetê hemverê domanan resayo merheleyêka tewr cor. Muhakeme bi polîtîkaya bêcazaberdayîşî vernîya şîdet û qirkerdişî yê hemverê cinîyan û destdergêya hemverê domanan akerd. Îqtîdar wextanê xo yê peyênan de bi hawayêk hov hêriş keno. Do aqubetê înan zî bibo yê sêy Saddamî. Pê qanûnê ke vêtî do êy bêrî muhakemekerdiş.”    ‘Ma zextanê înan ra nêtersenî’   Yasemîne dîyar kerd ke mîyanê yew serrî de bi seyan cinîyî ameyî qetilkerdiş û kiştoxê înan zî dîyar î. Yasemîne vat ke vera nê çîyan reyna zî kiştox û kerdoxî nînê cezakerdiş û wina dewam kerd: “Kesê ke na rewşa kaosî awan kerdî, kerdoxî bi xo yî. Kesê ke Pêkerdişê Stenbolî betal kerdî kerdoxê kiştişê cinîyan î. Kesê ke vatî ‘Bi reyêk çîyêk nêbeno û desturê domane estbî’ ewro no sîstem mîyanê komelî de yo. Ê zî waştêne ke nê çîyî mîyanê komelî de awana bikerî. Kiştoxê cinî û domanan dîyar î û ma nêeşkenê vajî ke kiştox dîyar nîyî. Bi betalkerdişê Pêkerdişê Stenbolî waştî ke nê çîyî awan bikerî. Coka ra Pêkerdişê Stenbolî betal kerdî. Pêkerdişê Stenbolî çina pawitêne dîyar bî. Bi betalkerdişê pêkerdişî waştî ke komel bîyarî merheleya ke ê wazenê. Bi betalkerdişî reyde ê baş zanayêne mîyanê komelî de rewş senî biba. Bingehê nê zî pê polîtîkaya bêcezaverdayîşî awan kerdî. La ma do destur nêdî. Do cinîyî no welatî de demokrasîya heqê cinîyan û domanan awan bikera. Ma zextê înan ra nêtersenî. Operasyonanê demê peyênan, Qetlîyamê Paris û Silêmanîye û xeylê sîyasetmedarê ke ameyî tepiştiş ra bigêrêne heme hetan ra hêriş kenî. Embazê ma qet gamêk tepîya nêerzenî. Têkoşînê ma do dewam bikero.”   ‘Ma qet fek destkewtişanê xo ra vera nêdanî’   Yasemîne bale ant qerarê Heyetê Daîreya Dewayanê Îdarî yê Mehkemaya Berzî ke qerarê tepîya antişê Pêkerdişê Stenbolî dabî ser û vat ke qerar goreyê huqûqî nîyo û qiseykerdişê xo wina qedênaye: “Muhakeme seba ke bîyo parçeyêk sîyasî ma paweyê ci nêbî ke qerarêk cîya bivejîyo. Seba ke heme qerar fekê camêrdî ra vejîyenê. Têkoşînê cinîya kurde rojanê zor û zehmetinan cuya û vîyarnaye. La raşte û kuçeyan de têkoşînê xo berz kerdî û ser kewtî. Ma do seserra 21ine bikerî seserra cinîye. Ma do qet fek destkewtişanê xo û Pêkerdişê Stenbolî ra vera nêdî. Cinî do ser bikewî.