30 cinî ameyî qetilkerdiş, 18 merdişê biguman 2022-09-05 15:22:19       Habîbe Eren   MERKEZÊ XEBERAN - Goreyê dayeyê ke ma çapemenî ra aêdayê, aşma tebaxe de 30 cinî ameyî qetilkerdiş û 18 heban zî bi guman dinyaya xo bedelnayî. Sewbîna 6 tutî ameyî qetilkerdiş û 3ine zî  biguman dinyaya xo bedelnayî.   Wezîrê Karê Zerreyî Suleyman Soylu îdia kerd ke kiştişê cinîyan her ke şino kêm beno û vat; ‘30ê Tebaxa serra vîyarte ra heta nika kiştişê cinîyan 194 bi û emsar zî 181 o. Yanî goreyê eynî wextî de serra vîyarte de sera 7 kêmbîyayîşêkê esto.’ La hema hema aşmêke tewr tay 30 cinî yenê qetilkerdiş. Goreyê çeteleyê şîdetî 2021ine de 311 cinî ameyî qetilkerdiş. 8 aşmîyê ewilî yê 2022ine de zî 236 cinî ameyî qetilkerdiş.   Na aşme reyna netîceyê polîtîkayê şerê taybetî de Kurdistan de sûcê hemverê cinîyan vejîyayî sewîyeya tewr cor. Sûcê hêrişê cinsî, şîdet, tecawuzî yê herême zêde bî. Cinîya bi nameyê Fîrdevs Babat ke 17 serrî bî, hetê qorîcî Ahmet Babatî ra ameye qetilkerdiş û dima ra zî aye eşte çemê Hezîl. Birayê aye zî sûcê tecawizî ra ame tepiştiş.   35 rey gerre kerd   Bahçelîevlerî yê Stenbolî de Beyza Dogana 15 serrî hetê Selîm Tekîn ke pêwa qerarê pawitişî estbi, kewt keye û qetil kerd. Vejîya werte ke gumanbar çend rey Beyza remênayo û derheqê ey de 35 gerrekerdiş estbi.   Gumanbarî bi rehetî remenê   Yew nuqtaya bîn ke bale ancena gumanbarî bi rehetî Tirkîya ra vejênê û welatan de bi serran o xo niminenê. Gumanbar Can Emrah S. Aksarayî de  şîdet cinîya ke ey dir zewicnayîbî kerd û tutêke zî  îstîsmar kerdibi Gurcîstan de ame tepiştiş. Dîlok de 2012ine de gumanbar Abdullah û Mehmet Fatîh Aslan ke di cinî 3 kesî qetilkerdibî 10 serrî dima kewtî Tirkîya, ameyî tepiştiş. Îzmîr de camêrdo gumanbar ke 2016ine de tecawuzê Sîbel Çelîk kerd û qetil kerd, remabi Almanya. Hetê Almanya ra bi sebebê asayîşê ganê ci çin o, nêame teslîmkerdiş la bi bahaneyê tewrê sûcê edlî bîyo, 6 serrî dima teslîmê Tirkîya ame kerdiş. Gumanbar ame tepiştiş.   Pawitişê cewherî   Qezaya Mudurnu de cinîya bi nameyê S.A, hemverê camêrdo bi nameyê A.Ayî de hêrîşê cinsî kerdibi,  pawitişê cewherî kerd û gumanbar birîndar kerd. Gumanbar dimayê dermankerdişî ame destbendkerdiş.   Aşma Tebaxe de 31 cinî ameyî qetilkerdiş   Aşma Tebaxe de 30 cinî ameyî qetilkerdiş û 18 heban zî bi guman dinyaya xo bedelnayî. Sewbîna 6 tutî ameyî qetilkerdiş û 3 zî biguman dinyaya xo bedelnayî.   Cinî reyna hetê kesê ke nêzdîyê xo yê ameyî  qetilkerdiş. 12 hetê camêrdê ke înan dir zewicnayebî, 2 cinî hetê camêrdê ke fek vera dabî, 3 cinî hetê camêrdê ke înan dir sewîyeya destveradayîşî de bî, 3 cinî hetê cîrananê xo ra, 2 cinî hetê lajê xo ra, cinîyêke zî hetê camêrdo ke ey dir zewicanye bî, cinîyêke zî hetê waştîyê xo ra ameye qetilkerdiş. Gumanbarê 5 cinîyan zî nêameyî tespîtkerdiş.   Goreyê bajaran dayeyê   Bajaro ke tewr zêde cinî ci de ameyî qetilkerdiş, na aşme Îzmîr bi. Îzmîr de 5, Konya de 3, Stenbol de 2, Edene de 2, Aydin de 2, Çanakale de 2, Sînop de 1, Dîlok de cinîyêke, Tekîrdag de yew, Balikesîr de yew, Artvîn de yew, Zonguldak de yew, Mereş de yew, Antalya de yew, Afyonkarahîsar de