‘Seba tepişteyanê nêweşan çalakîye şert a’ 2022-07-31 13:55:23     Melîke Aydin   ÎZMÎR - Cinîyan dîyar kerdî ke nêheqîyê zîndanan  parçeyêkê polîtîkayê pelçiqnayîşî yo û têkoşînê seba zîndanan bi sînor mendo, ganî hîna zêde hîra bibo.   Çalakîya Nobeta Edaletî ya seba tepişteyan her ca de dewam kena. Îzmîr de zî 12ê Sibate de ame destpêkerdiş û tewrbîyayîş her ke şi pîl bi. Çalakîyan de venga hîsgêrî ame kerdiş. Cinîyan dîyar kerdî ke nêheqîyê zîndanan parçeyêkê polîtîkayê pelçiqnayîşî yo û venga wayîrvejîyayîşê çalakiyan kerdî.   Aktîvîsta heqê merdiman Gunselî Kaya dîyar kerd ke zîndanî hetê heqê merdiman de eynika welat û komelî yê û vat: “Zîndanan de Nîsana 2022 ra heta nika 315 hezar û 239 kesî tepişteyî est ê û hezar û 605 tepişteyê nêweşî est ê. 605 tepişteyê ke rewşa înan giran a, est ê. Seba sebebê nêtêduştîyê qanûnê înfazî de cezaya tepişteyan derg kenê. Raporê ATKyî yan zî nêweşxaneyan ameyê girewtiş, hûmara înan nîna zanayîş. Heqê merdiman yeno binpaykerdiş. Zîndanê Kiriklarî de tepişteyo 73 serre Abdullah Ozen seba vîrusê koronayî dinyaya xo bedilna û agahî zî nêdayî keyeyî.”   Gunselîye dîyar kerd ke ganî şert û mercê cuya tepişteyan bêro awankerdiş û wina qedêna: “Erjê merdimayî estê. Manaya tepiştişî bêparverdayîşê kesî/e azadîye yo. Ganî heqê înan ra bêpar nêverdê. Ganî nê caardişî peynî bibê. Ganî bêro zanayîş ke  yê ke nê talîmatan danê zî do rojêke no heq înan rê zî lazim bibo.”   ‘Seke çîyêk çin o têgêrenê’   Platformê Tepişteyan ê Nêweşan û Aysel Tugluke rê Azadî ra Fevziye Unal zî dîyar kerd ke bi xususî hemverê tepişteyanê Kurdan de nêzdîbîyayîşêkê heyfgirewtişî babeta vatişî ya û wina vat: “Bi tepişteyan dir keyeyan zî ceza kenê. Merdimê tepişteyan hemverê îşkenceyê vera tepişteyan de tena eşkenê çalakî bikerê. La pêwa heme çalakî, vengdayîş û eşkerayîyan hukmat helwestê dişminî dewam keno. Seke çîyêk wina çin o têgêrenê. Eke tay wijdanê înan bibo, do hemverê çalakîya dayikan de bi hîsgêrî têbigêrê. Seba çapemenîya terefdare zî zanayîşê beşêkê pîlî yê komelî nê ra çin o. Ganî ma hemverê nê caardişan vengê xo berz bikerê. Seba îdiayê veng, beno ke ma zî rojêke bêrê tepiştiş.   ‘Ganî ma kuçeyan de bê’   Komeleya Paştdayîşê Cinîyan ê Îzmîrî Badegul Guler zî bale ant tedayê serê Aysel Tugluke û tepişteyê bînan û vat: “Nêweşa Demansî Aysel Tugluke çira nîna tehliyekerdiş. Na rewşe hem hetê heqê merdiman ê unîversal de hem zî hetê huqûqî de merdim nêeşkeno qebûl bikero. Ganî ma cinî seba tepişteyan, seba kiştişê cinîyan û Peymana Stenbolî kuçeyan de bê.”   ‘Ganî têkoşîn hempar bibo’   Federasyonê Komeleyê Ciwanan ê Sosyalîstan Gamze Toprake zî derheqê babete de qisey kerd û vat: “Seba tepişteyan waştişê azadîye û seba qirkerdişan waştişê edaletî eynî çî yo. Ziyaretkerdişê merdimê tepişteyan zî yeno a mana. Ewro zîndanan de zulm yeno kerdiş, do siba serê her kesî de bêro kerdiş. Çalakî bi merdimê tepişteyan dir sînor manena. Ganî her kes hemverê na rewşe bibo wayîrê helwestî.”