Xoverdayîşê 700 hewteyî yê verê Monumentê Heqê Cuye 

2022-07-08 12:04:54


	 

	AMED - Çalakîya Merdimê Vînîbîyayeyan ê Amedî hewteyê 700î de ya. Enzîle Ozdemîre derheqê babete de qisey kerd û dîyarkerd ke tena esteyê merdimanê xo wazena û vat: "Ma zanê ke êdî ê sax nînê keyeyê xo. Qet nêbo wa gorê înan bibo. Ma do cigêrayîşê xo heta peynî dewam bikerê."

	 

	Merdimê kesê ke serranê 90î de ameyî vînîkerdiş, hema zî aqûbetê merdimanê xo pers kenê. Xoverdayîşê 27ê gulane, bi rayberîya Dayîkê Şemeyî ame destpêkerdiş,  Amed û Êlih de zî bi pêşengîya Merdimanê Vînîbîyayeyan ame destpêkerdiş. Çalakîya Merdimê vînîbîyayeyan bi rayberîya Komeleya Heqê Merdiman (ÎHD) ê Amedî ame destpêkerdiş, hewteyê 700î de dewam kena û ê Êlihî zî do bikewo  hewteyê 537ine. Her çiqas çalakîya no hewteyî bikewo roşan zî keyeyan seba paştdayîşî venga tewrbîyayîşê şarê Amedî kerd. 

	 

	Mehmet Ozdemîro ke ameyo vînîkerdiş kam o?

	 

	Mehmet Ozdemîr 1997ine de hetê polîsan ra yeno destbendkerdiş û dima ra xebere ci ra nîna girewtiş. Mehmet bi pesdewarî dir eleqedar bîne û vernîya ke bêro vînîkerdiş, bi desan rey yeno destbendkerdiş û îşkencekerdiş. 26ê kanûna 1997ine de şino bazarê heywanan û kahweyê verê bazarî de ronişte beno, di kesî bi çek bi zor kenê wesayîtêkê torosî û benê. Dimayê nê tu zanayîşêk ci ra nîno girewtiş.

	 

	Cinîya Mehmet Ozdemîr, Enzîle Ozdemîre bi wesîleyê hewteyê 700î qisey kerde

	 

	Enzîle dîyar kerd ke mêrdeyê ci vernîya ke bêro vînîkerdiş, bi desan rey ameyo destbendkerdiş, îşkence ci rê ameyo kerdiş û vat: "26ê kanûna 1997ine de vejîya û reyke bîn nêame. Bazarê heywanan de di kesî ey gênê û wesayîtê torosî rê espar kenê. La mêrdeyê mi hewl dano ke vejîyo. Kesêk bîn zî wesayît ra vejêno û hîrê kesî bi zor kenê wesay,t. Yê ke kahwe de bî ma rê nê vatî. Ma muracatê ÎHDyî kerd. Ma şî DGM. Ma waştişname da. Ma waştişname berd  ÎHDyî zî. O wext Osman Baydemîr serekê ÎHDyî bi."

	 

	‘Vatî destbendkerde nîyo'

	 

	Enzîle, dîyar kerd ke 12 rojan şîyê DGM û wina vat: "Polîsêk vat, ‘ma biwazê berê ça, ma do berê uca. Şima do qet pê nêhesê.' Nê ser de ez şîya ÎHD.  Waştişnameyê ke dozgerî nuşt, mi berd Osman Baydemîrî rê û ey zî berd DGM. La dozgerî vat, yê ke destbendkerde yê mêrdeyê to ci de çin o, kesêk bîn bi nameyê Mehmet Ozdemîr o. Bêguman ma bawer nêkerd. 14 rojî serê vînîkerdişî ra kesêk ma gêra û vat, partî de yo. Ma şî. Vat, ez û mêrdeyê to ma têhet destbendkerde bî, îşkenceyo giran ci rê ameyo kerdiş û vato, ‘ez vînî bîbî, wa verê Qerekolê Berê Sarayî’ de mi bigêrê. Vistewre û xale mêrdeyê mi şî uca. Ma reyke bîn o kesî ra zanayîş nêgirewt."

	 

	Gor akerdî

	 

	Enzîle dîyar kerd ke 5 mengî dimayê serebûtî cenazeya camêrdêk nêzdîyê Qereqolê Kagitli yê Bismilî ameya vînayîş û wina vat: “Heta ma şî cenaze defin kerdebî. Serê hewldayîşî gor akerdî. Mi vat, nenûgê engişta pîlî yê rastî yê mêrdeyê mi çin o. Gor akerdî. Mi vat, o yo. La seba ke ez digane bîya, mi nêzdîyê gorî nêkerdî. Dima ra selahîyetdarî ameyî û vatî o nîyo. Mi vat, o yo. Tutê mi pîl bî. Hewl dayî gor reyna abikerê. Waştişname dayî. Gor ame akerdiş, test ame kerdiş û vatî, o nîyo."

	 

	'Wa gorêk ey bibo...'

	 

	Enzîle tewr peyîn wina vat: "Ma zanê ke êdî ê sax nînê keyeyê xo. Qet nêbo wa gorêk înan bibo, ma şêrê ser de dua bikerê. Menga vîyarte de Zîndanê Saraykapi de esteyî ameyî vînayîş. Ma do bikewê pey. Beno ke esteyê mêrdeyê mi zî ci de bê. Mi tutê xo bi tena sereyê xo pîl kerdî. Demo ke mêrdeyê mi merd, ez bi lajê xo yê qij di gane bîye. La lajê mi ame dinya, pîl bi. Her wext pîyê xo pers keno. Tewr peyîn seba problemê psîkolojîkî întîxar kerd û peynîya cuya xo ard. Nê pêro bi zanebîyayîş ma rê ameyî kerdiş."