Muşîra Mele Reşîd: Heme sûcê dewleta Tirkî eşkera bîyê  

2022-05-27 09:40:07


	 

	Sîdra Mamo 

	 

	ŞEHBA - Endama Meclîsê Qanûnsazî ya mintiqaya Efrînî Muşîra Mele Reşîde, têkilîyê Komxebate ya Xelesnayîşê Efrînî de wina vat: "Di demêke wina muhîm de organîzekerdişê komxebatêke bi nê rengî yê ke mintiqa de, bi xusûsî Kantonê Efrînî de manayêke pîl dana. Kesê ke beşdarê komxebate bî, behsê kerdox û sûcê dewleta Tirkî kerdî. Nê yew destqezencîyê pîlî ra yê ke rastîyê dewleta Tirkî vejîyayê vernîyê dinya. 

	 

	Destpêkê Şorişê Rojawanî ra û heta ewro dewleta Tirkî bi heme wehşîyîyê xo hewl dana Şarê Kurdî çinî bikero. Dewleta Tirkî seba nimitişê tarîxî û rastîya Şarê Kurdî mintiqayê îşxalkerdişî de bedilnayîşê demografîkî ana ca. Sewbîna heme kerdox û sûcê teverê merdimî mintiqa de îşxalkerdiş, derheqê sivîlan de ana ca, la heta nika komela mîyanneteweyî bêveng a.  Heme kerdoxê dewleta Tirkî teverê krîterê mîyanneteweyî yê. 18ê Adare ya 2018î de roja îşxalkerdişê Efrînî hetê dewleta Tirkî û komê girêdayeyê aye ra, rojaneyî kerdox û sûcê teverê merdimî yê Efrîn de yenê ca. 

	 

	Seba helkerdişî û eşkerakerdişê sûcê dewleta Tirkî, Meclîsê Sûrîyeyî yê Demokratîke(MSD) mintiqaya Efrînî û Rêxistine ya Heqê Merdiman ê Efrîn-Sûrîyeyî, tarîxê 10ê Gulane de Komxebata Xelesnayîşê Efrînî di Wargeyê Xoverdayîşî yê Kantonê Şehbayî de organîze kerdî. Derheqê babete de Endama Meclîsê ya Qanûnsazî ya mintiqaya Efrînî Muşîra Mele Reşîd ajansê ma rê erjnayîş kerd. 

	 

	'Xeylêk delegeyî beşdarê komxebate bîyî' 

	 

	Muşîra Mele Reşîd destpêkerdişê vatişanê xo de behsê muhîmîya Komxebata Xelesnayîşê Efrînî kerd. Muşîraye bale ante serê muhîmîya organîzekerdişî ya komxebate ya di nê prosesî de û wina ro ci zêde kerd: "Di demêke wina muhîm de organîzekerdişê komxebatêke bi nê rengî di mintiqa de, bi xusûsî Kantonê Şehbayî de manayêke pîl dana. Komxebate de serê xeylêk nûqteyê muhîm de munaqaşeyî ameyî kerdiş, bi xusûsî di roja ma ya ewro de hêrişê dewleta Tirkî ya îşxalkerdoxe serê mintiqayê Vakur, Rojhelatê Sûrîyeyî û Vaşurê Kurdistanî de zêde bîyê. Seba ke dewleta Tirkî ya îşxalkerdoxe îrade û xoverdayîşê şarî bişikno, bi heme metodê wehşîyî û bi metodê şerê xusûsî hêrişê xo serê mintiqayê Vakur, Rojhelatê Sûrîyeyî de kena û sînor xedar kena. Pêroyê Vakur û Rojhelatê Sûrîyeyî û cayê bînî xeylêk şexsîyetê bi name û veng heme netewan ra beşdarê Komxebata Xelesnayîşê Efrînî bîyî. Sewbîna xeylêk pawiteyê Sûrîyeyî ra heyetî beşdar bî, 115 merdimî beşdar bîyî. Babetî û munaqaşeyê komxebate serê sûcê dewleta Tirkî ya îşxalkerdoxe, şer û topvaranê ke dewam kenê de bî. Sewbîna serê mintiqayê ke dewleta Tirkî îşxal kerdê de, munaqaşeyî ameyî kerdiş.  Ganî senîn sûcê dewleta Tirkî bêrê belgekerdiş û biresê rayaumûmî, ganî senîn dewleta Tirkî û sere de Erdogan bêro muhakemekerdiş?  Munaqaşeyî bi nê rengî zî ameyî dewamkerdiş." 

	 

	'Tirkîya wazena kaosê xo yê zereyî derbasê teberî bikero' 

	 

	Muşîraye da zanayene ke dewleta Tirkî bi nê hêriş û sûcê ke ana ca wazena kaosê xo yê zereyî derbasê teberî bikero û wina ci de şî: "Dewleta Tirkî ya îşxalkerdoxe bi nê hêrişê serê mintiqayî de ana ca, wazena kaosê zereyî yê Tirkîyayî derbasê teberî bikero, sewbîna wazena Şarê Kurdî çinî bikero û rewşa Sûrîyeyî bi kaos bikero. Amancê dewleta Tirkî îşxalkerdişê mintiqayê ma, o yo ke sînorê Tirkîya verhîra bikero yo. Dewleta Tirkî di nê rojanê dimayî de qerarê destpêkerdişê operasyonêke newe ke Vakur û Rojhelatê Sûrîyeyî de bi kûrîyîya 30 km dest pê bikero, daya. Heme şexsîyetêke komxebate de hadre bî rastîya dewleta Tirkî ya îşxalkerdoxe ardî ziwan, êdî heme sûcê dewleta Tirkî eşkera bîyî, coka ke heme hêzê teverî ra seba menfîetê xo serê nê herdî de yê. Dewleta Tirkî verî îdîa kerd ke do pawitişê sînorê xo bikero, la ma vîna ke senîn Efrîn îşxal kerd û bedilnayîşê demogfîkî Efrîn de ardî ca.  Heme pêkerdişêke dewleta Tirkî û dewletê mîyanneteweyî îmza kerdê, estê. La reyna her kes seba menfîetê xo hemverê kerdişê Tirkîya de bêveng o." 

	 

	'Komxebate de xeylêk nuqteyê muhîmî ameyî munaqaşekerdiş' 

	 

	Muşîraye nuqteyê ke di komxebate de ameyê destgirewtiş eşkera kerd û wina qal kerd: "Nuqteyê ke ma girewtî dest nê yê: Muhîmîya Efrînî  hetê tarîxî ra, bîyayîşê merdimê kanê verîyê hezar serran û entîkayê Efrînî de, muhîmîya Efrînî ya hetê ekolojîyî ra hêriş û kerdoxê dewleta Tirkî, bedilnayîşê demografîkî, sewbîna helkerdişê ê probleman çîyê, ameyî munaqaşekerdiş. Coka wexto ke merdim wazeno helkerdişê nê probleman munaqaşe bikero, ganî destpêke de  merdim hetê tarîxî, stratejîkî û ekolojîkî ra cigêrayîş bikero. Muhîmîya xelesnayîşê Efrînî pîl a vera ke Efrîn kilîtê helkerdişî yê kaosê Surîyeyî ya. Coka ke Efrîn hetê stratejîkî ra muhîm a, sewbîna seba pêroyê Sûrîye hetê tarîxî ra muhîm a. Vera nê yewî hêrişê dewleta Tirkî, ê ke serê Efrînî û  îşxalkerdişê ci de  yê hêrişêke serê erjê merdimîyî de pêroyî yê. Vera nê yewî bêvengîya mîyanneteweyî yê hemverê bêexlaqî de û sûcê dewleta Tirkî de yena manaya ke projeyêke muşterekî esta û anê ca. Coka nînan a zî dewleta Tirkî bi bedilnayîşê demografîkî dir bi xusûsî cayê tarîxî de wazena bawerî û rastîya tarîxê Efrînî binpay bikero. Nê yewî dir eşkera beno ke dewleta Tirkî wazena kulturêke newe û planê newe bîyaro ca. Sewbîna îsbatê bîyayîşê tarîxê Efrînî çinî bikero." 

	 

	'Heme sûcê dewleta Tirkî eşkera bîyê' 

	 

	Muşîraye qal kerd ke agêrayîşê barkerdeyan ê bi darê zorîyî hemverê îşxalkerdişî de ke cayê înan nîyo, sûcêke yo û wina vatişê xo dewam kerd: "Dewleta Tirkî ya îşxalkerdoxe bi dara zorîyî barkerdeyê Sûrîyeyî yê ke Tirkîya de manenê agêrineno mintiqaya îşxalkerdeyî ke mintiqaya înan nîya. No bi xo sûc o û teverê pêkerdişê mîyanneteweyî yo. Nizdîbîyayîşê weçînayîşî dir dewleta Tirkî seba qezenckerdişê xo şarê barkerdeyan Tirkîya ra vejeno, no plan seba ke şar reya xo bido faşîst Erdoganî. Bi nê yewî dewleta Tirkî wazena ke çeteyê xo, binê nameyê barkerdeyan de derbasê ê cayî bikero, seba ke nameyê terorî serê înan ra wedarîyo, sewbîna talûkeyê çeteyan serê xo ra wedaro. Coka ke çîyê ke çeteyan uca de kerdê do duştê dewleta Tirkî û faşîzmê AKPyî de bo, vera nê wazena ê çeteyan ra bixelesîyo û înan çinî bikero, la nê heme planê Tirkîya eşkera bîyê. Merdimê Amerîka ra zî beşdarê komxebate bîyî. Ê kesê ke ameyî zî bi xo behsê kerdox û sûcê dewleta Tirkî kerdî. No zî yew destqezencîyî ra tewr pîl o ke ma rastîya dewleta

	 

	'Ganî sûcê Tirkîya rayaumûmî rê bêrê eşkerakerdiş' 

	 

	Muşîra Mele Reşîde di peynîyî de nîyadîyayîş û munaqaşeyê ke di Komxebate ya Xelesnayîşê Efrînî de vejîyayê aver ardî ziwan û wina vat: "Netîceyê komxebate de ame vatiş ganî seba peynîkerdişê îşxalkerdişê Tirkîya yê serê herdê Sûrîye de xebatî bêrê kerdiş. Sewbîna ame vatiş ganî qetî quwetê duştê cinîyan û şarî de komeleya mîyanneteweyî ra reyna bêro tesdîqkerdiş. Sewbîna di komxebate de seba pawitişê Şarê Kurdî û heme şarê Sûrîye de yê û peynîkerdişê kaosê mîyanê Sûrîye de xeylêk munaqaşeyî ameyî kerdiş."