‘Birnayîşê awe kerdişêko tewr pîl o, duştê  merdimîyî yo' 

2022-05-19 15:29:21


	 

	Yara Kendeş 

	 

	KOBANÎ -  Têkildarê birnayîşê awe ya Çemê Firatî yê hetê dewlete ya Tirkî ra û tesîrê aye ya serê cinî û komele de, Hemsereka TEV-DEMî Hedlê Hesene wina vat: "Birnayîşê awe kerdişo tewr pîl o, duştê merdimîyî yo." 

	 

	Dewlete ya Tirkî bi rayîrê awe şer û hêrişê duştê Mintiqayê Vakur û Rojhelatê Sûrîyeyî de kena. Çemê Firatî çimeyê awe ya sereke ra ya, bi zanebîyayîşî na awe serê Mintiqayê Vakur û Rojhelatê Sûrîyeyî de yena birnayîş. Di nê çerçewayî de Hemsereke ya Hereketê Komeleya Demokratîke (TEV-DEM) Hedlê Hesene ajansê ma rê erjnayîş kerd. 

	 

	'Kurdêke çi ca bibo wazeno qir bikero' 

	 

	Hedlêye di destpêkerdişê qiseyanê xo de bale ante serê babeta birnayîşê awe ya Firatî û bi çi rengî şar na babete gêno dest û wina ci de şî: "Birnayîşê awe ya serê Mintiqaya Vakur û Rojhelatê Sûrîyeyî de, merdim eşkeno bi erjnayîşêke verhîra bîyaro ziwan. Xo ra asayeyo ke amancê dewlete ya Tirkî tim û daîm destpêke ra û heya na hele, qirkerdişê Şarê Kurdî yo. Yanê tena Kurdê Rojawanê Kurdistanî ney, eke Kurdêke çi ca bibo ganî ê goreyê dewlete ya Tirkî  bêrê qirkerdiş. Destpêke de Pêkerdişê Lozanî ra bigîrê dest,  wextê Osmanîyan ra hewldayîşê înan tena qirkerdişê Şarê Kurdî yo. Bi hêrişan, bi qetlîaman, bi tepiştiş û bi her tewirî hêrişan duştê ma de ameyê kerdiş. Dewlete ya Tirkî bi her tewirê waştişê xo yê qirkerdişî  ano werte." 

	 

	'Hîseyê ma yo fermî di Çemê Firatî de yeno vindîkerdiş' 

	 

	Hedlêye di mîyanê qiseyanê xo de beyanat kerd ke, di no wexto nika de hêrişê dewlete ya Tirkî hema zêdeyêrî bîyê û wina ro ci zêde kerd: "Ma vînenê ke di wexto peyîn de hêrişê dewlete ya Tirkî bi tewirêke hetefgirewtişê sivîlan yenê ca. Yan zî qirkerdiş kenê. Bi xusûsî hetê cinî de hema zêdeyêrî hêrişî yenê kerdiş. Hetê ekonomî de zî şerêke danê rayrayîş. Wazenê hêzê ma yê ekonomîyî bifînê bin û ma ablûka bikerê, heta ke îradeyê şarî bişiknê. Wazenê  bi rayîrê nê metodê şerî ma bifetesnê û ma bipelçeqnê. Hîseyê ma yê di Çemê Firatî de 500 metre yo, la heya nika  aye ke danê ma 200 metre zî çinî yo. No yew ra zî qîmê ma nêkeno." 

	 

	'Birnayîşê awe kerdişo tewr pîl o, duştê  merdimîyî yo' 

	 

	Hedlêye di mîyanê qiseyanê xo de eşkera kerd ke birnayîşê awe û tesîrê aye yê serê şarî de pîl o û wina ci de şî: "Birnayîşê awe tesîrêke pîl serê çînayîşî û herdan de keno, sewbîna tesîrêke serê awe ya şimitişî de keno. Kobanî û heme mintiqayê bînî ciwîya înan serê Çemê Firatî de ya. Sewbîna na awe Kobanî ra vîyarena ver bi Tebqa, Reqa, Cizîrî ra şina. Yanê seranserê nê cayan de awe birrîya ya. Ma beyanat kerd ke bi pêroyî şuxulnayîşê zîraatî serê awe de yo. No tesîrêke zaf pîl serê çînayîşî û lazimîyê ciwîye de keno, tesîrê xo serê genimî de keno. Ma vajê zebzeyê ma heme serê na awe de yo. Coka nê yewî birnayîşê awe tena tesîrêke serê şarî de nêkeno. Xeylêk tesîran keno. Seke fînak ceryan zî kemî beno. Sewbîna lazimîyê ciwîye zehmetêrî benê.  Şar di no wexto peyîn de xeylêke zehmetîyan anceno. Bi rastî, êdî merdim nêzano çi nê îşxalkerdoxî rê vajo, nêmendo vajo. Zafêrî cinî nika di sazge û dezgeyan de kar kenê, wexto ke agêrenê keyeyê xo zî nêeşkenê ne karêke bikerê ne zî cayêke bişonê. Ma bi nê rengî ciwîye derbas kenê." 

	 

	'Ma fek herd û xoverdayîşê xo ra vera nêdanê' 

	 

	Hedlêye di peynîyê qiseyanê xo de qetî kerd ke pêwa hêriş û şero xusûsî, hewldayîşê apeyşîyayîşî û qirkerdişî yê, ê tu reyî sere nêtewênenê û wina vat: "Ma zî seke Hereketê Komeleya Demokratîke ya Mintiqayê Firatî, rewşe ya şarê xo zaf zehmet vînenê. La dewlete ya Tirkî nêeşkena ma bi nînan dir û caardişan dir qir bikero. Destê xo bierzo herdê ma û şarê mintiqayê multecîyan bikero. Wa pêroyê dinya nê yewî ra baş biewno. Ma vînenê rewşe resaya kamcîn sewîyeyî, la ma vera nê hêrişan nêvindenê û sere nêtewênenê. Vengdayîşê ma pêroyî yê Rêxistinê Heqê Merdiman rê yê, Rêxistinê Dinyayî rê yê ke verpersîyarîya ciwîya merdiman red kenê ke, êdî verpersê nê îşxalkerdoxî bidê û serê na rewşe de vinderê. Ma heta peynîyî teqîbdarê rayîrê têkoşêranê xo yê. Ma yew hele herdê xo ra û xoverdayîşê xo ra vera nêdanê. Cinî, tutî û her kesê ke  Kurd, do peynî îşxalkerdoxî rê bîyarê. "