Hîkayeyêke roja dişeme ra ver bi roja şemeyî ra şina…

2022-05-18 15:44:04


	 

	 

	Tûtkû Elîf Papûr 

	 

	STENBOL - Dadîya şemeyî Sûltan Taşkaya no 29 serrî yo seba mêrdeyê xo Huseyîn Taşkaya yo bi destê dewlete ame vindîkerdiş, bivîno xo ver dana. Sûltana ke têkoşîna xo seki 'Dimayê xeyalêke de' pênas kena kesê ke wazenê ci rê bibê manî vana 'Ez o têkoşîna xo bidomnî' 

	 

	Komele ya Heqê Merdiman (ÎHD) 1995î ra heta nika her serre tarîxê 17-31ê Gulane seke "Hewteyê Vindîyîyan" vîrî ra ana. Bi çalakîyê mîyanê nê hewteyî de merdimê vindîyan bale ancenê serê vindîyan û seba verpersîyarî bêrê muhakemekerdiş veng a otorîteran yenê kerdiş. Dadîyê Şemîyî bi serrano seba vindîyîyan xo ver danê. Serewedaritişê înan bena babeta şîîran û deyîran. Keyeyî her hewte seba merdimê xo yê ameyê qetilkerdişî veng kenê ke na babete de her kes wayîrê vîrêke teze û ganî bo. 

	 

	Cinîya Huseyîn Taşkaya yî ke Sewregê Rihayî de 1993yî de hetê dewlete ra ame vindîkerdiş, Sûltan Taşkaya têkoşîna xo yê bi serran seki 'Dimayê Xeyalêke de ' pênas kena. Ma do têreyde bikewê rayîrê ciwîya Sûltane. 

	 

	'Heme çîyê ma vila bîyî' 

	 

	Sûltane di Dewa Hopî yê Sêwregî de dadî ra bîya. 8 wayî û birayê û mîyanê way û birayanê xo de hîrêyîn a. Vera dewa înan de dibîstan çinîbî, dibîstan nêwanena. Tutîyîya xo mîyanê feqîrî de û weyîkerdişê pesdewarî derbas kena. 17 serrîya xo de bi lajê datê xo Huseyîn Taşkayayî dir zewejêna. Demêke dewe de ciwîyena û dima ra keyeyê xo dir derbasê Sêwregî benê. Di ê wextî de zî Sêwregî de têkilîyê dewlete, sîyaset û dewlete ya kûrî verê çiman de yê. Di cûntaya 12ê Êlûle de Huseyîn Taşkaya 5 serrî û nîm zîndan de maneno û Sûltanê bi 3 tutanê xo dir tena manena. Ê wextî ra wina qal kena: "Huseyîn wexto zîndan ra vejîyeno dest bi karê xo keno û xebetêno. Di nê wextê de seba keyeyî rewşe weş bena." 

	 

	'Dewlete, sîyaset û dewlete ya kûrî' 

	 

	Huseyîn o ke hetê komele ra bi hurmet ameyê pêşwazîkerdiş binpaykerdişê heqê sêgoşeyê dewlete, sîyaset û dewlete ya kûre bena sebebê rexneyî, keno. Vera nê rexneyan hetê Eşîretê Bûcakî ra beno hedef. Sûltane têkilîya ê rojan wina vana: "Rojêke dostê ma ameyî û vatî 'Huseyîn wa xo tîya der xerc nêkero. Keyeyê xo tîya ra berê. Ma nameyê to keyeyê axayêke de di lîste de vîna.' Mêrdeyê mi zî vat, 'Tu zirarê ma kesî rê çinî yo'. Huseyînî nêwaşt ma bitersno. Ma ra qet nêvat." 

	 

	'Dişeme ke nêame...' 

	 

	Coka bi şewe dorê dewe de her tim qurûcî û wesayîtî  gêrayêne Huseyîn keyeyê xo barê Stenbolî keno. Huseyîn karê xo yê dewe de nîmce verdeno. Dima ra keyeyê xo beno Stenbol seba karê xo ke nîmce verdayo temam bikero agêreno Sêwregî. Labelê Huseyîn reyê bîn anêgêreno. Di roje ya 3yînê Sêwregî de 6ê Çileyê 1993yî de qurûcî û eskerî bi 30 wesayîtan serê keyeyê ey yê Kuçeyê Baglarî de gênê. Çimê Huseyînî yenê padayîş û bi vatişê 'Do roja dişemeyî bêro veradayîş' benê. Ê wextî de waya Sûltane wazena bibo manî labelê danê kiftanê aye ro û kiftê aye şikîyeno. Vanê qey a Sûltane ya û wazenê aye zî berê. Nasêke beno manî. Sûltane bi telefonî bander bena ke Huseyîn ameyo destbendkerdiş û lajê aye yo pîl yeno Sêwregî. Sûltane tersena ke lajê aye zî berê û a zî yena Sêwregî. Sûltane tîya de wazena waştişnameyêke binusno û gerre bikero, labelê heme cayê ke waştişnameyan wazena binusno dikanê xo padanê û vanê, 'Ma nêeşkenê binusnê'. Na rewşe zî mojnena ke şarê Sêwregî senîn di binê tersê axayî de bîyê. 

	 

	Mudurê Emnîyetî: Tîya di destê axan de yo 

	 

	Sûltane dima ra  şina Mudurîyetê Emnîyetî yê Sêwregî û dîyalogê di mabêne xo mudurî de wina vana: "Mudurê Emnîyetî mi ra vat 'No lajê to yo?'. Mi vat eya'. Dima ra vat 'Ez seba to xemgîn bena, lajê xo zî bigîre û tîya ra şore. Eke lajê to zî berê ti do se bikerê?' Mi vat 'Dewlete şima ya, ma xo eşto dexlê şima. Şima mi nêpawenê?' Mi ra vat 'Tîya di destê axan de yo. Ez pêşnîyaz kena ke ti lajê xo bigîre û şore. Wa heyf nêbo." 

	 

	Dimayê çend mengan birayê Huseyînî şino keyeyê Sedat Bûcakî. Hem Huseyîn kerdbî hedef hem zî emnîyetî bale antbî serê Eşîretê Bûcakî û hem zî nameyê Huseyînî di mîyanê lîsteyî de bî. Eşîretê Bûcakî vano 'Ekîbê ma destbendkerd labelê ma teslîmê dewlete kerd. Destê ma de nîyo.' Emnîyetî Bûcakî, Bûcakan zî emnîyet motêne ra. Coka nê yewî zî vînayîşê Huseyînî zorêyêr kerd. Nê yewî têkilîya pawitişî di mabênê înan de zî ramojnayêne. 

	 

	'Dewlete ma Huseyînî ra mehrûm verda' 

	 

	Sûltane her cayî de ro mêrdeyê xo gêrena la ey nêvînena û agêrena Stenbolî. 4 tutanê xo dir hewl dana ke serê payan de bimano. Tîya hem hetê ekonomîyî ra hem zî wareyê manewîyatî ra zehmetîyan vînena. Sûltane bazarî ra binê dezgeyan ra fêkî arê dana. Mecbûr manena tutanê xo dibîstan ra gêna û tutan xebetnena.  Di demî dir seke rewşe baş bena labelê kemanîya Huseyînî qet derbas nêbena. O tornanê xo, veyvanê xo nêvîneno. Sûltane vana: "Kemanîyî estê, zerrîya ma tale ya. Gorrê ma çinî yo. Ê ke o berd zî verê çimanê ma de gêrenê. Roşanî yenê tutî bapîrê înan, înan benê parke. Na dewlete ma nê ra mehrûm kerd."  Sûltane wexto qalê Huseyînî kena vana: "Ey zirar nêdayêne kesî." 

	 

	'Serewedaritişêke zerra aye geş keno nas kena' 

	 

	Sûltane kewena mîyanê cigêrayîşêke ke kemanîyê mîyanê keyeyî de derbas bikero û di ê demî de nasêke înan behsê Dadîyê Şemîyî kena. Dadîyê Şemîyî 27ê Gulane ya serra 1995î ra her hewte roja Şemîyî di Meydanê Galatasarayî de ronişenê û wazenê merdimê înan ê ke ameyê vindîkerdiş bêrê vînayîş û merdimê xo vîrî ra anê, persê sûcdaran dewlete ra kenê. Sûltane senîn a paştdayîşî hesîyena şina Meydanê Galatasarayî û persê Huseyînî kena. Xo ver dana. Tena têkoşîn nêdana, her ke şina uca, ti vana qey şina serê gorrê Huseyînî. Her hewte 2 tutanê xo gêna û şina meydan, la bi tehdayê polîsan dir rî bi rî manena. Labelê no tehda aye xurtêr kena.  Serewedaritişêke zerrîya aye geş kena, nas kena. Sûltane bi serran pey ra tornanê xo zî ana meydan. Tornî persê bapîrê xo yo ke qet nêvînayê kenê. Tutî vanê 'Wa serek bapîrê ma apey bido ma, bapîrê ma kam der de yo? Bapîrê her kesî înan beno parkan, bapîrê ma kam ca de yo?" 

	 

	Ciwîyêka dimayê xeyalêke 

	 

	Sûltane bi heskerdişê tutan û tornanê xo hewl dana hîsê xo yê nîmcet mende temam bikero û vana: "Ciwanî beno ke bigêrê û vîrî ra bikerê labelê ez tu reyî vîrî ra nêkena." Sûltane wina dewam kena: "Nê şewê ma estê nê zî rojê ma estê. Ma tim mîyanê xeyalêke de yê. Ma vanê gelo berdî kam derî, senîn kiştî? Eştî kam der çemî, kam der birrî? Ma bi xeyalêke ciwîyenê..." 

	 

	Ewro hema Sûltane xo ver dana û bi têkoşîna xo veng ro zîhnîyeto ke wazeno rihê têkoşîna aye çinî bikero, kena: "Heme kesê vindîbîyayeyî tutê ma yê, wayî û birayê ma yê. Huseyîn seba mi çi bo, ê zî seba mi ê yê. Wa qatilî bêrê muhakemekerdiş! Ma do dimayê têkoşîna xo bê."