Avûkate Gozde Engîn: Herême de hemverê cinîyan polîtîkayê cîya yenê kerdiş 

2022-05-14 10:08:11


	 

	Şehrîban Aslan 

	 

	AMED - Avûkate Gozde Engîne da zanayene ke Amed de 2018î ra heta nika heme cinîyê tewirê çalakî û programan bîyê endamîya rêxistine ra ameyê muhakemekerdiş û mintiqa de hemverê cinîyan de polîtîkayê cîyayî yenê kerdiş. 

	 

	Tehda û şidetê serê cinîyan de yê roj bi roje zêdeyêr benê û bi xusûsî mintiqa de hemverê cinîyan de polîtîkayê tehdayî vejîyayê sewîyeya tewr corî. Yew nê fînakan ra zî bi xusûsî 2018î ra heta nika Amed û şaristanê mintiqayî de hemverê cinîyan de yenê ca û cinîyê ke tewirê program û çalakîyan bîyê endamîya rêxistine ra ameyê muhakemekerdiş û derheqê înan de cezayê zîndanî ameyê dayîş. 

	 

	Endama Komîteyê Îdarekarîya Komeleya Cinîyan ê Rosa, avûkate Gozde Engîne da zanayene ke Amed,  Anqara, Stenbol û Îzmîr de cinîyê tewirê çalakîyan bîyê, derheqê înan de dosyayî ameyê hadrekerdiş, di netîceyê cigêrayîşan de vejîyawo werte ke cîyayîyêke esto. 

	 

	'Pratîkê hukmî yê cîyayî estê' 

	 

	Gozde da zanayene ke mintiqa de muhakemekerdişê cinîyan de goreyê şaristananê Rojawanê Tirkîya de pratîkê cîyayî estê û vat muhakemekerdişê mabêne 2018-2021î de vistê binê kontrolî û vat: "Ma çîyêke cîya ferq kerd. Di îdîanameyê derheqê cinîyê Amed, Stenbol, Îzmîr û Anqara de ameyê destbendkerdişî de ma no ferq kerd. Hîrê şaristananê de ewilî çalakî çi bibo wa bibo, çalakîyê mintiqayî dir seyyewbînî bo zî muxalefetê qanûnê 2911î ra cipersayîşê cezayî yeno kerdiş. Dimayê nê zî sere ro tedbîrê pawitişê tepiştişî nîno dayîş. La di eynî muhakemekerdişê Amedî de çalakîyan de ma bi tewirêke cîya nê vînenê. Fînak; di grevê vêşanî ya Leyla Guvene de, Stenbol de cinîyan seba paştgirewtişî çalakî ardbî ca. Amed de zî Parke ya Koşûyolî de ardbî ca. Di eynî çalakîyan de cinîyê Stenbolî muxalefetê qanûnê 2911î ra, cinîyê tîya de zî endamîya rêxistine ra ameyî muhakemekerdiş." 

	 

	'Çalakîyê cinîyan yenê îlegalîzekerdiş' 

	 

	Gozde sewbîna dîyar kerd ke heme raporê mabênê serranê 2018î û 2021î de cigêrayîş kerdê bi ÎHD û OHDyî û xeylêk sazgehê bînî dir kewtê têkilîye rewşe înan ra persayê û wina îzah kerd: "Ma sazgehê bînî dir cigêrayîş kerd. Ma vat gelo muxalefetê qanûnî humara 2911î ra îdîaname ame hadrekerdiş. La nê qanûnî ra ma nêvîna. No doneyêke yo. Di îdîanameyê hîrê serran de ameyîşê hadrekerdişî de ma îdîanameyêke wina nêvîna. Ma Stenbol û Anqara de zî sazgehan dir kewtî têkilîye û uca de zî îdîanameyî ameyî. Îzmîrî ra zî 3 îdîanameyî ameyî. Ma Stenbol de xo resna 5 îdîanameyan, nînan ra zî 68 cinî yenê muhakemekerdiş. Anqara ra ma xo resna 2 îdîanameyan, nînan ra zî 38 cinî yenê muhakemekerdiş. La Amed ra ma xo nêresna yew îdîanameyî, no zî yeno manaya ke seba program û çalakîyê cinîyê Kurdî bêrê terorîzekerdiş û îlegalîzekerdiş yeno kerdiş. Seba çimtersnayîşî yenê kerdiş. " 

	 

	'8ê Adere do çalakîyêka şîdetî yo senîn bo?' 

	 

	Gozde dîyar kerd ke îdîanameyê teverî yê Amedî ameyê akerdiş û dewayî zî bi komî yenê vînayîş û nê dewayê pêroyî bi beratî yenê netîcekerdiş û wina qal kerd: "Amed de di eynî çalakîyî de seba her cinîyê ke cîya îdîaname yenê hadrekerdiş. Çalakîyêke ra zêdeyêr zî çalakîyî yenê barkerdiş. Seba cinîyan endamîya rêxistine ra ceza yena dayîş. Vanê  tewirê 8ê Adare bîyê. Gelo tewirbîyayîşêke şîdetî yê senîn o? Çi heyf ke cinî cezayê giranî ra yenê rî bi rî. Sewbîna îfadeyê şahidê nimitkî zî di dosyayan de kopya bikere-pawane yeno kerdiş. Bêşik no heme DMMEyî de seke binpaykerdişê heqan, muhakemekerdişê adilane dir gêrenê Tirkîya.”