‘Sebebê krîzî şer o’  

2022-05-11 09:22:12


	 

	 

	Hîkmet Tunç

	 

	WAN - Welatijî vera zêdebîyayîşê vayîya xidayî destveng bazarî ra agêrenê dîyar kerdî ke sebebê krîzê ekonomî polîtîkayê şerî yê û wina vatî: "Hende şer bidomo do krîz zî pîl bibo." 

	 

	Tirkîya de vera vaybîyayîşê xidayî û berzbîyayîşê enflasyonî welatijî nêeşkenê hewceyîyê xo yê sereyîn zî biherênê û welatijê Wanî de yê, eşkera kerdî ke şer krîz giranêr keno û reaksîyon motî operasyonê teverê sînorî. Cinîyê bazarê qezaya Rêya Armûşî derheqê krîzî de qisey kerdî û vatî, hende şer bidomo do krîz zî pîl bibo. 

	 

	Dezgeyî erey abenê û tewirî kemî yê 

	 

	Di taxa Sixkî yê Rêya Armûşî yê Wanî de ke hewteyî ra rojêke bazar  abeno, vera ke hêzê herênayîşê kemî, esnafî erey dezgeyan akenê û dezgeyê serê sibayî leze abîyêne ke nika seetê ver bi nîmrojî abenê. Bazar de zêdebîyayîşê çîyê seke cil û belgan û zucacîyî bale ancenê. 

	 

	Her çî yeno persayîş la çîyêke nîno herênayîş 

	 

	Welatijî vejênê bazar seranserê bazarî gêrenê û xeylêk welatijî destveng agêrenê. Welatijî ke hinî bo zî dayîş û herênayîş kenê. Bi di yan zî hîrê poşetan bazarî ra agêrenê. 

	 

	'Tunîke ya welatijan de pere çinî yo' 

	 

	Xeylêk esnafê ke verî bazar de dezge akerdêne, nika dezgeyê xo padayê. Esnafê ke 20 serrî yo zebze roşenê eşkera kenê ke bi mengê wisarî dir dest bi rotişê tarûtûrî kenê û seki bîn zêde çîyêk nîno rotiş. Welatijî verî şîyêne bazarî bi kîloyan xidayan dir agêrayêne keyeyî la nika nîm kîlo yan zî yewo-yewo zebze herênenê. Esnafan da zanayene ke vayî hinî kewtê la vera tunîka welatijan de pere çinî yo, çîyêke nîno rotiş." 

	 

	3 firingî, 4 xîyarî û kîloyêke kartolî 

	 

	Dîlan Şene ke tutanê xo dir ameya bazar,  bi 2 poşetan bazar ra agêra û wina vat: "Hîrê firingî, çar xîyarî û kîloyêke kartolî tena mi herênayî. Nê çîyê mi herênayê 2 rojî îdare kenê. Ez çend hewteyan ra reyêke yena bazar. Xeylêk reyan destveng agêrena. 4 tutê mi wendekarê. Tena kênaya mi xebetêna û ma bi meaşê aye debara  kenê. Krîzê ekonomî polîtîkayê îqtîdarîyî ra qewimîyenê. Wa huqûq û edalet bêro ca. Ma zî ciwîyêka weşe wazenê. Ciwîye zaf vaya û do heta kamcîn wext bidomo?" 

	 

	'Vayî zêdeyêrê û pere çinî yo' 

	 

	Hatîce Peya zî qal kerd ke 50 TL ameyo dayîş û herênayîşî û wina ci de şî: "Mi tena şekir û leblebî herênayî. Mi çîyêke bîn nêherêna. Vayî zêde yê. Mi zebze nêherêna. Her roje ez vana ewro çi werd virazî." 

	 

	'Her cayî de şer û lejî estê' 

	 

	Asîye Kavale zî reaksîyon mojna polîtîkayê şerî, krîzê ekonomî û vat sebebê krîzî, polîtîkayê şerî yê û wina erjna: "Eke weçînayîşan de ma vengê xo bidê partîya xo ma dirustî bê do şer zî peynî bibo. Nika her çî destê Tayyip Erdoganî de yo. Şar se bikero? Her cayî de şer û lejî estê. Wa êdî şer peynî bibo. Ma çîyêke bîn nêwazenê." 

	 

	'Heta şer bidomo do krîz zî giran bo' 

	 

	Pakîze Teymûre zî qal kerd ke her siba bi zemêke newe aya benê û wina erjna: "Ban kîra yo. Ma 7 nufûsî yê. Ma nêeşkenê çîyêke biherênê. Eke şer bidomo do vayî zî zêdeyêr bibo. Ma şer nêwazenê. Wa dadîyê eskeran û yê serê koyan nêbermê. Heta şer bidomo do krîz zî bidomo." 

	 

	'Tutê ma nêeşkenê kar bivînê' 

	 

	Makbûle Ereke zî dîyar kerd ke bi  50 TL ameya bazarî û wina reaksîyonê xo motî ra: "Keyeyê ma de kesêke nêxebetêno. Tena ez xebetêna û problemê mi yê weşîyî estê. Ez nêeşkena kîloyêke zebze biherêna. Eke şer vindero do her çî weş bo. Aştî bêro ca do her kes  bibo wayîrê karî. Gelo no şer do heta kamcîn wext bidomo? Tutê ma nêeşkenê kar bivînê." 

	 

	'Ma do tarûtûr arêdê û borê' 

	 

	Pîroze zî vaybîyayîşê xidayî ra lome  kerd û vat: "Betalîyî problemêke tewr pîl a. Ma nêeşkenê debara xo bikerê. Ma do tewr peynî şêrê dewa xo tarûtûr arêdê û biwerê. Seba krîz peyno bibo, ganî şer vindero, aştî bêro ca. Ganî huzûr bêro ca!"