Ayşe Surucu: Riha de tecrîd di rey yeno hîskerdiş 

2021-10-28 09:24:37


	 

	Derya Ren

	 

	RIHA - Parlamentera HDPyî ya Rihayî Ayşe Surucu bale ant  serê tecrîdê hemverê Rayberê PKKyî Abdullah Ocalanî û vat: “Bi tecrîdkerdişê Birêz Ocalanî dir Kurdistan, Tirkîya û bi taybetî zî Riha de rijnayîşêk yeno ciwîyayîş. Hemverê rijnayîşî ganî tecrîd peynî bibo. Semedê peynîkerdişê tecrîdî zî lazim o têkoşîn bêro dayîş."

	 

	Zîndanê Asayîşê Berz ê Tîpê F yê Îmraliyî sere de Rayberê PKKyî Abdullah Ocalan, tepişteyê bi nameyê Omer Hayrî Konar, Hamîlî Yildirim û Veysî Ataş yê ke 2015 de berdî Îmrali binê şertê giran yê tecrîdî de yenê tepiştiş. Komîteyê Vernîgirewtişê Îşkenceyî yê Konseyê Ewropa (CPT) 2019 de şi Îmraliyî  û raporê ke amade kerdê de dîyar kerd ke dimayê serdayîşê 2016ine de şert û mercî nêbîyê baş. Bi polîtîkayê tecrîdî ke bi caardişê cîya hîn bajaran de û taybetî zî serê cinîyan de yeno kerdiş. Parlamentera Partîya Demokratîke ya Şaran (HDP) a Rihayî Ayşe Surucu derheqê  tecrîdê Riha û herême de yeno kerdiş de ercnayîş kerd.

	 

	‘Tirkîya de xitimnayîşêk sîyasî esto'

	 

	Ayşe dîyar kerd ke tecrîd sucê merdimayî yo, sîstem bi tecrîdkerdişê Abdullah Ocalanî heme komelî tecrîd keno û wina vat: "Tu cayê dinya de merdimêk 22 serrî yo binê tecrîdî de çin o. 22 serrî yo Birêz Ocalan grawa Îmraliyî de esîr yeno girewtiş. Têkilîyê ci bi teberî dir viznayî. Sîstem rolê Birêz Ocalanî yê komelî yê sîyasetê Tirkîya û Rojhelatê Mîyanên de baş zano. Semedê tecrîdêk giran kenê. Ewro Tirkîya de xetimnayîşêk esto. Semedo no xetimnayîş wurzo ganî tecrîd peynî bibo. Ganî bi Birêz Ocalan dir bikewê rayîrê çareserîya demokratîk.”

	 

	'Sîstem key tengezar beno verê xo dano Îmrali'

	 

	Ayşe bale ant serê rolê Abdullah Ocalanî yê çareserîya problemê kurdî de û nê ercnayîş kerd: “Sîstem key tengezar bibo verê xo dano Îmraliyî. Ma weçînayîşê 31ê Adara 2019ine de dî. Serê nameyê Birêz Ocalanî de çîyê cîya eştî werte. Waştî rayê kurdan şêrê AKPyî rê. Semedo ke zanê Abdullah Ocalan çiqas serê Kurdan de bi tesîr o. Heto bîn ra zî serê Birêz Ocalanî de bi serran o tecrîd yeno kerdiş. CPT nê raporê xo de eşkera kerd. Çîyê ke Îmraliyî de yenê ciwîyayîş normal nîyê. Nêeşkeno avûkatanê xo dir pêvînayîş bikero. Heqê ci nêdanê. Tewr peyîn Birêz Ocalanî qiseykerdişê telefonî yê 3-4 deqeyî kerd. Dima ra pêvînayîş nêame kerdiş. No sîstem xo serê krîz û kaosî de ray beno. Eke şertê aştî awan bibê, komê demokrasî wazenê ke vejîyê vernî. Waştişê Birêz Ocalanî oyo ke Tirkîyêke demokratîk awan bikero. La no sîstem  demokrasî ra terseno, nêwazeno problemê kurdî çareser bibo û tecrîdê Îmraliyî giran keno.”

	 

	'Hemverê sîstemê pederşahî sere wederna'

	 

	Ayşe dewam de wina vat: "Hewl yeno dayîş ke sîstemo ke heme heqî yenê çinkerdiş, qanûnê ke cinîyan pawenê bêrê betalkerdiş û her çî yew kesî de bêro komkerdiş, bêro awankerdiş. Sîstemo nika xo serê nîjadperestî û cinsperestî bîyaye keno. Roj bi roje cayê cinî komelî de nêmaneno. Hewl yeno dayîş ke sîstemê pederşahî bêro vilakerdiş. Birêz Ocalan vernîya her çî hemverê pederşahî sere wedarnayo. Mabêne her di cinsan de têduştî paweno. Nê paradîgma ser de vinderto. No paradîgma tesîr serê heme komelê Rojhelato Mîyanên kerdo.”

	 

	‘Sebebê îşkenceyê Rihayî tecrîd o’

	 

	Ayşe wina bale ant serê tecrîdî û vat: "2013-2015 de bi Birêz Ocalanî dir pêvînayîş ameyî kerdiş. Nê pêvînayîşî dima ra peynî bî. Dima ra prosesê çareserî peynî bi. Peynîbîyayîşê prosesê çareserî seba kiştişê di polîsê Serêkanî bi. La nêame tespîtkerdiş ke kamî ê polîsan kişt. Ma sey HDP waşt ke meclîs de cigêrayîşê nê bikerê. La her tim bi rayanê AKP-MHPyî ame redkerdiş. Dimayê nê şer îlan kerdî. Riha yew cayêkê ke îşkenceyê sîstematîk yeno kerdiş o. Ma nê verê zî berd meclîs. Îşkenceyê Rihayî serê cinî, ciwan û tutan de yo ke tu cayêk de nîno kerdiş o. Riha de hêzêk taybet semedê îşkence bikero ameyo wezîfekerdiş. Sebebê nê zî tecrîd o. Sîstemê Riha bi taybetî tecrîd kerdo.”

	 

	'Ma têkoşîn berz bikerê'

	 

	Ayşe tewr peyîn wina vat: "Bi tecrîdkerdişê Birêz Ocalanî dir Kurdistan, Tirkîya û Riha de rijnayîşêk yeno ciwîyayîş. Seba nê rijnayîşî ra merdim bixelisîyo ganî tecrîd peynî bibo. Semedê azadîya Birêz Ocalanî ganî ma têkoşînê xo tewr berz bikerê."